Jizzах pоliteхnikа instituti

Man etiladi: 
 
•
Asbob va jihozlarni ularning yo‘riqnomasi bilan tanishmasdan ishlatishga urinish. 
•
Asbob va jihozlarni o‘qituvchi yoki laborantning ruxsatisiz olib ishlatish. 
•
Elektr o‘lchov asboblariga suv va boshqa suyuqliklar sepish, o‘qituvchining 
ruxsatisiz ularni tok manbaiga ulash va ularning qisqichlarini qo‘l bilan ushlash qat’iyan 
man qilinadi. 
•
Tajriba jarayonida asbob va jihozlar joylashgan taglikka o‘tirish, har xil buyumlar 
qo‘yish va unga kuch bilan zarba berish. 
•
Asbob va jishozlarni begonalarning foydalanishi uchun berish. 
•
Asbob va jishozlarni yoki ortiqcha buyumlarni olib ketish. 
•
Tajriba jarayonida suyuqlikli idishni (bug‘lanayotgan, qaynab turgan) himoya 
vositasisiz ushlash va hokazo. 
Tanishdim ____________ ___________________________________ 
(imzо) (Tаlаbаning fаmiliyasi, ismi, shаrifi) 

---

3 
1-LАBОRАTОRIYA ISHI 
Laboratoriya ishining nomi: ATVUD MASHINASI YORDAMIDA TEKIS 
TEZLANUVCHAN HARAKAT QONUNLARINI O’RGANISH 
Lаbоrаtоriya ishini bаjаrish sаnаsi:______________________ 
Ishning maqsadi: 
Jismlarning to’g’ri chiziqli tekis va tezlanuvchanharakatini 
o’rganish hamda erkin tushish tezlanishini aniqlash. 
Kerakli asbob va jihozlar : 
Atvud asbobi FRM – 02, ikkita yukcha, almashtirish 
uchun yana qo'shimcha yuklar, Millisekundomer. 
 
Ishni bajarish tartibi 
1.Rolikning ipiga M massali yuklar osib sistemaning absolyut muvozonat holati 
tekshiriladi. 
2.Asbob ustuni o’zgartiriluvchi oyoqlar yordamida vertikal holatlarga keltiriladi. 
3.Yuqorigi va o’rtanchi kronshteynlar tanlangan balandlikda shunday suriladiki 
ogirroq o’ng yuk tushayotganda fotoelektrik datchikning tirqishi orqali o’tsin. 
4.Ustunga o’rnatilgan shkala yordamida og’ir yukning tekis va tekis tezlanuvchan 
harakatlarda bosib o’tgan yo’llari o’lchanadi va S va S
0
lar qiymatlari jadvalga 
yoziladi. 
5.«4 pusk » tugmachasi bosilib sistema harakatga keltiriladi. O’rtancha tirsakda 
qo’shimcha yuk tutib qolinadi va milli – sekundomer o’ng yukning yo’lni bosib 
o’tgan vaqtini ko’rsatadi. Sistema bu yo’lni bosib o’tganda to’htatiladi va ketgan vaqt 
o’lchab yoziladi. Tajriba uch marta takrorlanadi. 
6.«Sbros» tugmachasi bosilsa raqamlar ko’zgusida nollar paydo bo’ladi.
7.Undagi yuk yuqoriga ko’tariladi va «pusk» tugmachasi bosiladi. Bunda rolik takror 
blokirovka qilinadi. 6, 7 punktlar S
0
va S larning uch xil qiymatlari uchun 
takrorlanadi. 
8.(10) formula orqali erkin tushish tezlanishi hisoblab topiladi. 
9.Nisbiy va absolyut xatolar aniqlanib, jadvalga yoziladi.