Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

«Nima boMayotganini eshiting: suveren
davlat hududiga olti yuz yoki ming kishidan iborat qurollan-
3 3 0

---

gan to‘da kirmoqda... Axir har bir davlatning o‘z qadr-g‘urur
tuyg‘usi boMishi kerak, uning har bir fuqarosida esa xavfsizligi
sirtdan himoyalanganligiga ishonch tuyg‘usi bo‘lishi kerak», -
deydi.
Jangarilar Qirg‘iziston hududiga kirgach, go‘yoki ular 0 ‘zbe- 
kistonga o‘tish uchun faqat «yo‘lak» so‘rashgan emish. Balki 
shundaydir. Lekin masalaning mantiqsizligi shundaki, qanday qi- 
lib qonxo‘r, jallod, manfur kimsalarga o‘z uyingdan joy berasan? 
Qanday qilib eshigingdan kiritib, qomini to‘yg‘izib, ustini but qilib, 
cho‘ntagiga pul solib, teshikdan chiqarib yuborish mumkin ularai? 
Bu - qo‘ynida ilonni olib yurish bilan barobar emasmi? Ana shu 
mantiqdan kelib chiqib, sodir etilgan voqealami Prezident Islom 
Karimov shunday izohlaydi: 
«O‘zbekiston bilan QirgMzistonni gij-
gijlatishga qaratilgan urinishlar deb bilaman va ularni tamoman
inkor etaman. Agar bu haqiqat bo‘lganida nima uchun jangari­
lar qirg‘izlarni talon-taroj va qatl etishni boshladilar?».
Pokiston-Afg‘oniston-Tojikiston-Qirg‘iziston hududini egal- 
lab olgan qonxo‘rlik «o‘yin»lari va ana shu mamlakatlaming o ‘zi 
ham ayni xalqaro terrorizmning uzviy, bir-biriga bog‘langan zanjir 
halqalari ekanligi bugun hech kimga sir emas. Agar ular qaysidir 
darajadagi moddiy, ma’naviy, harbiy sohadagi «hotamtoy» homiy- 
larga suyanmasa, terrorizm bu qadar tez rivojlanmagan, bu qadar tez 
urchib ketmagan va xalqaro maqomga ega bo‘lmagan boiardi. Agar 
ana shu bog‘liqlik boim aganida edi, ulaming o‘zaro munosabatlari- 
da, faoliyatlarida hamkorlik bo‘lmaganida edi, ular bunchalik emin- 
erkin harakat qilishmagan boiardilar.
Jangarilar Qirg‘izistonga bostirib kirgan paytlari, ulaming ak- 
sariyati o ‘zbek millatiga mansub emish, degan mish-mishlami ham 
tarqatishdi. Go‘yoki, bunday terrorchilik harakati o ‘zbeklaming 
ishi va ularga daxldor bo‘lgan fojea emish. Keyinchalik m a’lum 
bo‘ldiki, jangarilar tarkibida tojiklar, chechenlar, afg‘onlar, arablar, 
qirg‘izlar va hatto ruslar ham bor ekan. To‘g ‘ri, Islom dini panasida 
turib, o'zining g‘arazli maqsadlarini amalga oshirishga intilayotgan 
«musulmon»lar orasida 5-10 ta o‘zbek ham bo‘lishi mumkin. Biroq 
o‘zbek millatiga mansub boigan aholi Qirg‘iziston, Tojikiston, 
Afg‘oniston hududlarida ham yashamoqda-ku! Nima uchun biz bitta 
yo ikkita o ‘zbek millatiga mansub jangarini ushlab olib, uni butun 
o ‘zbek xalqiga va 0 ‘zbekistonga nisbat berishimiz kerak? Shuning 
o ‘zi g‘oyaviy qo‘pomvchilik, uydirma emasmi?! 
*r
XX asming o‘rtalarida dunyoga juda katta talofat keltirgan va 
insoniyat hayotiga xavf-xatar solgan fashizmni esga olaylik. Gitler
331

---

va uning gumashtalari g‘oyasiga ko‘r-ko‘rona yondashgan, uning 
manfaatlariga xizmat qilgan millionlab buyuk nemis millatiga man- 
sub bo‘lgan kishilar bor edi. Biroq, hech kim hech qachon fashizmni 
buyuk nemis millatiga dog‘ sifatida nisbat bermaydi-ku? Nega endi, 
Botken fojialarini tashkil etgan va amalga oshirganlar orasida qa- 
yerda tug‘ilgani va yashayotganidan qat’i nazar, qaysi mamlakat fu- 
qarosi bo‘lganini inobatga olmay o‘zbeklar va 0 ‘zbekiston boshiga 
mag‘zavalar quyishi kerak ekan?
0 ‘zbekiston davlatining qudrati, uning yurt tinchligi va xalq 
osoyishtaligi borasidagi siyosiy yo‘li ana shunday qat’iy! Zotan, 
0 ‘zbekiston Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi orasida o‘zining barqa- 
ror rivojlanish yo'liga chiqib olganligi, jahon siyosiy maydonida o‘z 
so‘zi va o ‘z fikri bilan alohida mavqega ega bo‘layotganligi, dunyo 
voqealariga qat’iyat va nihoyatda aniqlik bilan yondashayotganli- 
gi bois juda katta nufüzga ega bo‘lmoqda. Bulaming hammasining 
tagida juda katta e’tiqod, tanlab olingan yo‘lga sobitlik fazilatlari 
yotadi. Xalq ishiga, Vatan osoyishtaligiga qaratilgan siyosat yuksak 
e’tiqod darajasiga ko‘tarilgan taqdirdagina u har qanday tahdidga 
tahdid sola biladigan, har qanday tajovuzni yenga oladigan, uni bar- 
bod qilishga qodir boigan m o‘jizaga aylanadi.
1999-yilning 18-19-noyabr kunlari Turkiyaning Istanbul shah- 
rida Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkilotining navbatdagi 
yig'ilishi bo‘ldi. Anjumanda asosiy muhokama qilingan masala Yev­
ropada Xavfsizlik Xartiyasi bo‘ldi. Xartiya nafaqat tashkilotga a’zo 
bo‘lgan 54 mamlakatning, balki butun dunyoning kelgusi asrdagi 
xavfsizligini ta’minlash borasidagi muhim hujjatdir. Ushbu anju­
manda birinchi bo‘lib 0 ‘zbekiston Prezidenti Islom Karimovga so‘z 
berildi. 0 ‘zbekiston rahbari mustaqillikning dastlabki kunlaridanoq 
ko‘targan muammolar, ilgari surgan g ‘oyalar naqadar real ekanligini 
vaqt yaqqol ko‘rsatib berdi.
Prezident Islom Karimov xalqaro terrorizm va mintaqaviy mo- 
jarolar xususida gapirar ekan,