Kafedrasi kompyuter arxitekturasi moduli bo‘yicha

Super kompyuterlar – juda katta tezlikni talab qiladigan va katta hajmdagi masalalarni yechish uchun mo`ljallangan bo`ladi. Bunday masalalar sifatida ob – havoning global prognoziga oid masalalarni, uch o`lchovli fazoda turli oqimlarning kechishini o`rganish masalalari, global informatsion tizimlar va h.z. keltirish mumkin. Bu kompyuterlar bir sekundda 10 trilliardlab amal bajaradi. Super kompyuterlarning ma’lum yo`nalish masalalarini yechishga qaratilgan turlari ham mavjud.
Katta kompyuterlar – fan va texnikaning turli sohalariga oid masalalarni yechishga mo`ljallangan. Ularning amal bajarish tezligi va xotira hajmi super kompyuterlarnikiga qaraganda bir – ikki pog`ona past.
Mini kompyuterlar hajmi va bajaradigan amallar tezligi jihatidan katta kompyuterlardan kamida bir pog`ona pastdir. Shuni aytish joizki, ularning o`lchamlari tobora ixchamlashib, hatto shaxsiy kompyuterdek kichik joyni egallaydiganlari yaratilmoqda. Bu kompyuterlar avvallari asosan harbiy maqsadlar uchun ishlatilgan va maxfiy hisoblangan.
Shaxsiy kompyuterlar hozirda korxonalar, muassasalar, oily o`quv yurtlarida keng tarqalgan bo`lib, ularning aksariyati IBM rusumiga mos kompyuterlardir.
IBM rusumiga mos kompyuterlar deganda, ularning turli kompaniyalar ishlab chiqarishiga qaramay, ham texnik, ham dasturiy ta’minoti mosligi, ya’ni bir – biriga to`g`ri kelishi nazarda tutiladi.
Noutbuk kompyuterlar. Ularning hajmi ancha ixcham bo`lib, ammo bajaradigan amallar soni, xotira hajmi shaxsiy kompyuterlar darajasiga ko`tarilib bormoqda. Ularning qulaylik tomonlaridan biri ham elektr energiyasidan va ichiga o`rnatilgan batareyalardan ham uzluksiz (batareyani har safar almashtirmasdan) ishlash mumkinligidir. Bunda batareya quvvati energiyaga ulanishi bilan o`zi zaryad ola boshlaydi va u batareya bir necha yillarga mo`ljallangan bo`ladi. Hozirda noutbuk kompyuterlaridan ham ixcham cho`ntak kompyuterlari ishlab chiqilmoqda.
Kompyuterlarning klassifikatsiyasi
Kompyuterlarni tasniflash masalasini ko'rib chiqishdan oldin bir qator ta'riflarga to'xtalib o'tamiz. Axborotni qayta ishlash axborot jarayonining muhim qismidir. Axborotni qayta ishlash deganda rasmiylashtirilgan shaklda, ya'ni ma'lumotlar tuzilmalari ko'rinishida ma'lum algoritmlardan foydalangan holda taqdim etilgan ma'lumotlar bo'yicha bajariladigan harakatlar - ma'lum qoidalarga muvofiq amalga oshiriladigan va texnik vositalar yordamida amalga oshiriladigan harakatlar ketma-ketligi tushuniladi. Qayta ishlash natijasi, shuningdek, belgilangan maqsadlarga javob beradigan (masalan, raqamli, matnli, grafik va boshqa ma'lumotlarni qayta ishlash) va tegishli shakllarda taqdim etilishi mumkin bo'lgan axborotdir. Bir necha asrlar davomida matematika, fizika, kimyo va boshqalardagi kashfiyotlar asosida axborotni qayta ishlash va hisob-kitoblar jarayonini avtomatlashtirishga urinishlar zamonaviy kompyuterning (inglizcha kompyuterdan, so'zma-so'z kalkulyator deb tarjima qilingan) yaratilishiga olib keldi.) yoki elektron kompyuter - hozirda bir qator sabablarga ko'ra juda kam qo'llaniladigan ruscha nomi). Zamonaviy axborot texnologiyalarida kompyuter axborotni qayta ishlashning asosiy texnik vositasi sifatida qo'llaniladi.
Shunday qilib, EHM - bu dasturni boshqarish printsipi asosida axborotni qayta ishlash va hisoblash jarayonini avtomatlashtirish uchun mo'ljallangan texnik tizimdir. Ushbu ta'rifda kompyuterning apparat va dasturiy ta'minoti o'rtasidagi munosabatni ta'kidlaydigan "texnik tizim" atamasi qo'llaniladi.