Kalsiyum metabolizması başlıca üç

0.4-1.5 g

• 0.4-1.5 g

Kalsiyum metabolizması başlıca üç

• Kalsiyum metabolizması başlıca üç

• hormonun kontrolü altındadır:

• PTH

• D Vitamini

• Kalsitonin (önemsiz)

Epidermis ve dermis’de bulunan

• Epidermis ve dermis’de bulunan

• 7 DHK’den UVB (290-315 nm) aracılığı ile previtamin D ve vitamin D3 oluşur

• Bu sırada lumisterol, tachysterol, suprasterol, 5-6 transvitamin D gibi ara ürünler de meydana gelir

• Biyolojik olarak inaktif olan bu ürünler D vitamini fazlalığını ve hiperkalsemiyi engeller

1 MED solar radyasyon 10 000-20 000 IU D vitamininin yapımını sağlar.

• 1 MED solar radyasyon 10 000-20 000 IU D vitamininin yapımını sağlar.

• 70 yaşın üstünde, bu miktarın % 30 daha azı meydana gelir.

• Defalarca güneş ışığı ile karşılaşıldığında D vitamini fazlalığı ve hiperkalsemi nasıl önlenir ?

• Tüm vücudun güneşe maruz kalması ile günde 250 ug (10 000) D vitamini yapılır.

• 70 yaşın üstünde, bu miktarın % 30 daha azı meydana gelir.

UV tedavisi ile 0.045 nmol/gün/cm2 D vitamini üretimi hesaplanmıştır

• UV tedavisi ile 0.045 nmol/gün/cm2 D vitamini üretimi hesaplanmıştır

• % 5 deri yüzeyinin güneşe maruz kalması ile günde 10.9µg (435 IU) D vitamini üretilir

• (25OHD 35 nmol/L)

• Davie MW et al. Clin Sci 1982; 63:461-72

• UV’den uzak kalmak 25OHD düzeyinde azalmaya neden olur: Denizaltı mürettebatında 2 ayda 30 nmol/L düşme

• Dlugos DJ et al. Undersea Hyperb Med 1995;22:145-52

Deri renginin koyulaşması ile D vitamini yapımında azalma meydana gelir (28 mJ/cm2 UVB radyasyonu sonrası)

• Deri renginin koyulaşması ile D vitamini yapımında azalma meydana gelir (28 mJ/cm2 UVB radyasyonu sonrası)

• Matsuoka et al. Arch Dermatol 1991; 127:536-538

• USA’da yaşayan Afrikalı-Amerikalılar ve UK’da yaşayan Asyalı göçmenler D vitamini yetersizliğine daha fazla duyarlıdırlar

• Holick et al. Lancet 1989; 2: 1104-1105

Denizaltı çalışanları 3 ay süreyle güneş ışınlarınlarından uzak kaldılar ve 600 IU D vitamini kullandılar. Ancak personelde D vitamini yetersizliği gelişti

• Denizaltı çalışanları 3 ay süreyle güneş ışınlarınlarından uzak kaldılar ve 600 IU D vitamini kullandılar. Ancak personelde D vitamini yetersizliği gelişti

• Denizaltıyı terkettikten sonra 25 OHD düzeylerinde artış meydana geldi

• Holick MF; Am J Clin Nutr 1994; 60:619-630

Aşırı güneşlenmeğe bağlı D vitamini fazlalığı ve hiperkalsemiden iki mekanizma ile korunur:

• Aşırı güneşlenmeğe bağlı D vitamini fazlalığı ve hiperkalsemiden iki mekanizma ile korunur:

• İnaktif D vitamini metabolitlerinin yapımı

• Deride pigmentasyon artışı

• Coğrafik farklılıklar deride farklı miktarda D vitamini sentezine yol açar

• Farklı enlemlerde yaşayanlarda D vitamini düzeyleri değişiktir

• Mevsimler D vitamini düzeyini etkiler: yaz sonu yüksek, kış sonu düşük

D vitamini yapımını etkileyen diğer faktörler:

• D vitamini yapımını etkileyen diğer faktörler:

• Yaşlanma

• Örtünme (en fazla siyah-yün kumaş, en az beyaz-pamuk kumaş koruyucudur*)

• Koruyucu güneş kremi kullanımı

• *Robson & Diffey Photodermatol Photoimmunol Photomed 1990, 7:32-34

• D vitamini yetersizliği yaşlı ve bakım evinde yaşayanlarda yüksektir: % 25-54 Omdahl JLet al.; Am J Clin Nutr, 1982; 36:1225-33/ Gloth FM et al. JAMA 1995;274:1683-6

• Hastanede yatan 290 hastanın 164’ünde (% 57) D vitamini yetersizliği (≤ 15 ng/ml) saptanmıştır. Bunların 65’i (% 22) ağır D vitamini yetersizliğidir (≤ 8 ng/ml)

• Martta % 63; eylülde % 49 D vit. eksikliği

• Thomas KM et al. N Engl J Med 1998; 338:777-83

Genç ve orta yaş, yeterli güneşlenen kişilerde, D vitamini ihtiyacı (RDA) 400 IU (10µg)/gün ile karşılanabilir

• Genç ve orta yaş, yeterli güneşlenen kişilerde, D vitamini ihtiyacı (RDA) 400 IU (10µg)/gün ile karşılanabilir

• Güneşlenme yetersiz olduğunda D vitamini ihtiyacı artar

Yeterli miktarda güneşlenen çocuk, genç ve orta yaşlılarda 400 IU/gün D vitamini alımı genel olarak ihtiyacı karşılar

• Yeterli miktarda güneşlenen çocuk, genç ve orta yaşlılarda 400 IU/gün D vitamini alımı genel olarak ihtiyacı karşılar

• Eve bağımlı ve yaşlı kişilerde günde 400 IU D vitamini ihtiyacı tam olarak karşılayamaz

• Günlük ihtiyaç 1200 IU’ye kadar çıkabilir

• Serum 25OHD düzeyi yeterli dozun tespiti için takip edilmelidir

D Vitamininin tedavide kullanımı:

• D Vitamininin tedavide kullanımı:

• Nutrisyonel raşitizm/osteomalasinin profilaksi ve tedavisi

• Metabolik raşitizm/osteomalasi (kronik böbrek yetmezliği gibi)

• Hipoparatiroidizm tedavisi

• Osteoporozun korunması ve tedavisi

D vitamini eklenmesi düşme ve nonvertebral kırıkları önler, bu etki doza bağımlıdır

• D vitamini eklenmesi düşme ve nonvertebral kırıkları önler, bu etki doza bağımlıdır

• Yüksek doz (700-1000 IU/gün) D vitamini eklenmesi düşme riskini % 19 azaltır

• 482-770 IU/gün D vitamini vertebra dışı kırıkları % 20, kalça kırığını % 18 azaltır

• D vitamininin kırık önleyici etkisi 64-74yaş (%33) ve bakım evinde kalanlarda (%29) daha belirgindir

• D vitamini verilmesi özellikle yaşlılarda düşme ve kırık riskini azaltır

• kemik

• beyin

• meme

• embriyonik karaciğer

• embriyonik kas

• barsak

• böbrek

• lenfositmonosit-makrofaj

• over

• pankreas

1,25 (OH)2D, tiroidit, ensefalomyelit gelişmesini azaltır; transplantasyon yapılmış deri allograft ömrünü uzatır (Fournier C et al. Immunol Immunopatol 1990; 54:53-63)

• 1,25 (OH)2D, tiroidit, ensefalomyelit gelişmesini azaltır; transplantasyon yapılmış deri allograft ömrünü uzatır (Fournier C et al. Immunol Immunopatol 1990; 54:53-63)

• Keratinositlerin proliferasyonunu önler, farklılaşmayı uyarır(Hosomi J et al. Endocrinology 1983; 113:1950-7)

• 1,25 (OH)2D ve analogları psoriasis tedavisinde başarıyla kullanılır (Perez A et al. Br J Dermatol 1996; 134:238-46)

1,25(OH)2D promyeloid lösemi hücrelerini (M1) makrofajlara farklılaştırmıştır (Abe E et al. Proc Natl Acad Sci USA 1981, 78:4990-4)

• 1,25(OH)2D promyeloid lösemi hücrelerini (M1) makrofajlara farklılaştırmıştır (Abe E et al. Proc Natl Acad Sci USA 1981, 78:4990-4)

• 1,25(OH)2D kültür tümör hücrelerine (meme, melanoma gibi) antiproliferatif etki göstermiştir (Eisman JA)

• 1,25(OH)2D ile tip I DM (NOD farede) sıklığında belirgin azalma gösterilmiştir (Mathieu C et al. Endocrinology 1994;136:866)

D vitamininin bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde fizyolojik rolü vardır D vitamini ile Tuberküloz, Multiple sclerosis, T1 ve T2 D. Mellitus, Crohn hastalığı arasında ilişki vardır

• D vitamininin bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde fizyolojik rolü vardır D vitamini ile Tuberküloz, Multiple sclerosis, T1 ve T2 D. Mellitus, Crohn hastalığı arasında ilişki vardır

Epidemiyolojik çalışmalar yüksek enlem bölgelerinde yaşayanlarda bazı kanser türlerinin (kolorektal, prostat, over, meme, akciğer, özofagus) ve bunlara bağlı ölümlerin daha fazla olduğunu göstermiştir

• Epidemiyolojik çalışmalar yüksek enlem bölgelerinde yaşayanlarda bazı kanser türlerinin (kolorektal, prostat, over, meme, akciğer, özofagus) ve bunlara bağlı ölümlerin daha fazla olduğunu göstermiştir

• D vitamini (Calcitriol ve analogları) Psoriasis tedavisinde başarı ile kullanılmıştır

D vitamini yetersizliği olanlarda koroner kalb hastalığı ve hipertansiyon sıklığı daha yüksek bulunmuştur

• D vitamini yetersizliği olanlarda koroner kalb hastalığı ve hipertansiyon sıklığı daha yüksek bulunmuştur

• 25OHD yükselmesi sağlayacak UV (UV-B) uygulama (3 ay) sistolik ve diastolik kan basıncında 6 mmHg azalmaya neden olmuş (UV-A’ da bu etki yok)

Yaşlılarda haftada en az üç defa 5-30 dakika el, önkol, yüzü içine alacak şekilde güneşlenme

• Yaşlılarda haftada en az üç defa 5-30 dakika el, önkol, yüzü içine alacak şekilde güneşlenme

• Yaşlılara 800 IU/gün (1 multivitamin, 1 D vitamini tablet)

• D vitamini yetersizliği hafif ise(25OHD 8-15 ng/ml; Ca normal) 800 IU D vit, 1500 mg Ca

• D vitamini yetersizliği ağır ise (25OHD < 8ng/ml ve hipokalsemi) 50 000 IU/gün 1-3 hafta, haftada bir ve ayda iki defa ile devam, hastalık düzelince idame tedavisi

Tedavinin Ca, ALP, PTH ve idrar ca tayini ile kontrol edilerek sürdürülmesi gerekir

• Tedavinin Ca, ALP, PTH ve idrar ca tayini ile kontrol edilerek sürdürülmesi gerekir

• İdrarda kalsiyum atılımı 4mg/kg/gün’ü geçmemelidir

• ALP ve PTH 3-4 ay sonra düzelmeye başlar, nadiren 6-12 ay yüksek kalabilir

Tavsiye edilen yeterli D vitamini alımı (1997)

• Tavsiye edilen yeterli D vitamini alımı (1997)

• 19-50 yaş 200 IU

• 51-70 yaş 400 IU

• ≥71 yaş 600 IU

• Yeni birçok çalışma bu miktarların yeterli olmadığını düşündürmektedir