Kan Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlardan Korunma ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi Sağlık Çalışanlarında Enfeksiyon Riski



Yüklə 445 b.
tarix15.03.2017
ölçüsü445 b.
#11440


Kan Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlardan Korunma ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi


Sağlık Çalışanlarında Enfeksiyon Riski

  • Kan yoluyla bulaşan hastalıklar

    • Hepatit B, Hepatit C, HIV, Hepatit D
  • Sağlık çalışanlarında majör bulaş kaynağı kanla veya kanla kontamine olmuş vücut sıvıları ile temas

  • Hastalardan bulaşabilecek diğer enfeksiyon hastalıkları (hava yoluyla bulaşan enfeksiyonlar, vb.)



Bulaş Riski

  • HBsAg-pozitif, HBeAg pozitif: %37-62

  • HBsAg-pozitif, HBeAg-negatif: %23-37

  • Hepatit B, cansız yüzeyler üzerinde oda sıcaklığında en az bir hafta canlılığını korur.

  • Kronik hepatit gelişme riski (%3-10)

    • Siroz, hepatosellüler karsinom
  • Hepatit D enfeksiyonu için hepatit B taşıyıcılığı gereklidir.



Bulaş Riski

  • Hepatit C: %2-3

  • Hepatit C, ortamda uzun süre canlı kalmaz

  • Kronik hepatit (%80-90)

  • Siroz

  • Hepatosellüler karsinom



Bulaş Riski

  • HIV

    • İğne batması: %0,3
    • Mukozal temas: %0,09 (%0,006-%0,5)
  • HIV, ortamda uzun süre canlı kalmaz.

  • Tedavi almayanlarda AIDS’e progresyon

  • Antiretroviral tedavi ile sonuçlar başarılı



Standart Önlemler

  • HER HASTAYA İNFEKTE OLDUĞU KABUL EDİLEREK YAKLAŞILMALI!

    • Kanla, her tür vücut sıvısı ve ter dışında her tür vücut salgısı ile,
    • Mukoza ile
    • Bütünlüğü bozulmuş ciltle temas sırasında,
    • Eldiven giyilmeli,
    • Eldiven çıkarıldıktan sonra eller yıkanmalıdır.


Standart Önlemler

  • Hastanın sekresyonlarının etrafa sıçrama ihtimalinin yüksek olduğu durumlarda ek bariyer önlemleri kullanılmalı:

    • Maske
    • Önlük
    • Gözlük
  • Hepatit veya HIV marker sonuçları bilinen veya bilinmeyen tüm hastalarda bu önlemlere uyulmalıdır.



Standart Önlemler

  • Hastanın marker sonuçlarının negatif olması, enfekte olmadığı anlamına gelmez.

  • İnkübasyon süreleri:

    • Hepatit B=50-180 gün
    • Hepatit C=30-150 gün
    • HIV=30-90 gün


Hasta Mahremiyeti

  • Hastaya ait tüm bilgiler gizli tutulmalıdır.

  • Hastabaşı panolarına, dosya veya gözlem kağıtları üzerine, vb. yerlere hastanın hepatit-HIV markerları ile ilgili bilgi yazılmamalıdır.



Korunma

  • Kişisel korunma

  • Hastadan hastaya bulaşın önlenmesi

    • Sterilizasyon-dezenfeksiyon
    • Ortam temizliği
    • Atık yönetimi


Kişisel Korunma

  • Standart önlemlere uyulması

  • El hijyeni

  • Kesici-delici alet yaralanmalarının önlenmesi

    • Tıbbi atık-evsel atık ayrımının yapılması
    • Kesici-delici alet kutularının kullanılması
    • İğne uçlarının kapatılmaması
  • Aşı: Sadece Hepatit B için mümkün

    • Tüm sağlık çalışanları aşılanmalı


Kişisel Korunma

  • Kesici-delici alet yaralanmalarının takibi

    • İlk müdahale
    • Kayıt tutulması
    • Danışmanlık hizmeti
  • Riskli temas sonrası profilaksi

    • Hepatit B: Hepatit B immünglobulini + hepatit B aşısı
    • Hepatit C: Mümkün değil
    • HIV: Risk grubunun belirlenmesi, gerekli görülürse antiretroviral tedavi, sonuçlar başarılı


Tanımlar

  • Kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlar yönünden riskli yaralanma:

    • Perkütan yaralanma (iğne batması, veya kesici-delici bir aletle yaralanma gibi)
    • Ter dışında diğer vücut sıvıları/salgıları ve kanın mukoza ile temas etmesi
    • Ter dışında diğer vücut sıvıları/salgıları ve kanın bütünlüğü bozulmuş cilt ile temas etmesi


Hastane ortamında çalışan kanla ve vücut sıvıları ile teması olan herkesin (kontratlı hizmetler ve öğrenciler dahil) HBs Ag, anti-HBs Ab, anti-HCV belirleyicileri bilinmelidir.

  • Hastane ortamında çalışan kanla ve vücut sıvıları ile teması olan herkesin (kontratlı hizmetler ve öğrenciler dahil) HBs Ag, anti-HBs Ab, anti-HCV belirleyicileri bilinmelidir.



Riskli Yaralanma Anında Yapılması Gerekenler

  • Yaralanmanın meydana geldiği cilt bölgesi su ve sabunla yıkanmalı

  • Mukozal temas durumunda, kan veya vücut sıvısı ile temas eden mukoza bölgesi bol su ile yıkanmalı

  • Yaralanmanın meydana geldiği bölge sıkılarak kanatılmamalı

  • Yaralanmanın meydana geldiği bölgenin yıkandıktan sonra antiseptik solüsyonla silinmesinde sakınca yok (ek korunma sağlamıyor)



Riskli Yaralanma Anında Yapılması Gerekenler

  • Yaralanmanın meydana geldiği bölgeye çamaşır suyu vb. kostik maddeler ve dezenfektan solüsyonlar sürülmemeli

  • Yaralan kişinin markerları bilinmiyor ise hemen kan alınarak HBs Ag, anti-HBs Ab, anti-HCV Ab bakılmalı



Marker sonuçlarına göre Hepatit B taşıyıcısı olmayan ve Hepatit B geçirmediği saptanan ve hastaların kan ve vücut sıvıları ile teması tüm personele 0, 1 ve 6. aylarda Hepatit B aşısı yapılmalıdır.

  • Marker sonuçlarına göre Hepatit B taşıyıcısı olmayan ve Hepatit B geçirmediği saptanan ve hastaların kan ve vücut sıvıları ile teması tüm personele 0, 1 ve 6. aylarda Hepatit B aşısı yapılmalıdır.

  • Üçüncü doz aşıdan 4-8 hafta sonra anti-HBs antikoru tekrar bakılmalı, pozitifleşmemiş olanlar için tekrar üç doz aşı (0, 1, 6. aylarda) yapılmalıdır.



İkinci aşılama programını takiben 4-8. haftalarda bakılan anti-HBs antikoru negatif bulunan kişiler için riskli yaralanmalar sonrasında anti-HBs negatif kişiler için belirtilen önlemler alınmalı, ek aşılama yapılmamalıdır.

  • İkinci aşılama programını takiben 4-8. haftalarda bakılan anti-HBs antikoru negatif bulunan kişiler için riskli yaralanmalar sonrasında anti-HBs negatif kişiler için belirtilen önlemler alınmalı, ek aşılama yapılmamalıdır.

  • Aşılama sonrasında anti-HBs antikoru pozitifleşen personel için rapel yapılmasına gerek yoktur.



Aşılama programına başlamış, ancak tamamlanmamış olan kişiler, Enfeksiyon Kontrol Ekibi’ne başvurarak şemanın nasıl tamamlanması gerektiği konusunda bilgi almalıdır:

  • Aşılama programına başlamış, ancak tamamlanmamış olan kişiler, Enfeksiyon Kontrol Ekibi’ne başvurarak şemanın nasıl tamamlanması gerektiği konusunda bilgi almalıdır:

    • İlk doz Hepatit B aşısı yapıldıktan sonra diğer dozları yapılmamış olan kişilere hemen ikinci doz aşı yapılmalı, üçüncü dozla ikinci doz arasında en az iki ay süre bulunmalıdır.
    • İlk iki dozu yapılıp üçüncü dozu zamanında yapılmamış olanlara hemen üçüncü dozun yapılması önerilir.
    • Üçüncü doz yapıldıktan sonraki takibe anti-HBs antikoruna bakılarak karar verilmelidir (yukarıda tanımlandığı şekilde).


Yaralanan kişinin anti HBs Ab düzeyi > 10 mIU/ml ise hepatit B’ye karşı yeterli korunma sağlar.

  • Yaralanan kişinin anti HBs Ab düzeyi > 10 mIU/ml ise hepatit B’ye karşı yeterli korunma sağlar.

    • Ek bir müdahaleye (aşı veya immünoglobulin gibi) gerek yoktur.
  • Yaralanan kişide Hbs Ag-negatif ve anti HBs antikoru negatif veya anti HBs Ab düzeyi < 10 mIU/ml ise kaynağın durumuna göre Hepatit B aşısı  Hepatit B Ig yapılmasına karar verilir.

  • Gebelikte Hepatit B aşısı ve HBIG uygulaması kontrendike değildir.



Hepatit C için etkinliği kanıtlanmış aşı ve immünoglobulin yoktur.

  • Hepatit C için etkinliği kanıtlanmış aşı ve immünoglobulin yoktur.

    • Riskli yaralanma sonrasında immmünoglobulin veya interferon uygulamalarının Hepatit C’ye karşı korunma sağlamadığı gösterilmiştir.
    • Riskli yaralanma durumunda müdahale ve takip
      • Kaynak biliniyor ise anti-HCV antikoru bakılmalıdır.
        • Kaynak anti-HCV-pozitif ise yaralanan kişiden kan alınarak bazal anti-HCV Ab ve ALT düzeyi saptanmalıdır.
        • Takip amacıyla 3. ay ve 6. ay sonunda ALT ve anti-HCV Ab testleri tekrarlanmalıdır.
      • Kaynak bilinmiyor ise takip amacıyla 3. ay ve 6. ay sonunda ALT ve anti-HCV Ab testleri tekrarlanmalıdır.


HIV için etkinliği kanıtlanmış aşı ve immünoglobulin yoktur.

  • HIV için etkinliği kanıtlanmış aşı ve immünoglobulin yoktur.

  • HIV bulaş riski taşıyan yaralanma durumunda Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği’ne danışılarak yönlendirme yapılmalıdır:

    • Antiretroviral tedavi gerekli mi?


Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin