Teqvim-2015. pdf

APREL
2
Ərazisi: 3054 km²
Əhalisi: 85 228 
İşğal tarixi: 02.04.1993
www. kelbecer-ih.gov.az

---

116
Tarixdə bu gün
Tarixi Abidələrin Mühafizəsi Günü
 1983
APREL
Bu  gün  YUNESKO-nun abidələrin 
və diqqətəlayiq yerlərin mühafizəsi 
məsələləri üzrə Beynəlxalq  Şurası-
nın 1983-cü ildə qəbul edilmiş qərarı 
əsasında qeyd olunur. Məqsəd dün-
ya ictimaiyyətinin diqqətini maddi-
mədəniyyət abidələrinin qorunması-
na yönəltməkdir.
Hər bir ölkənin tarixi qədimliyi 
onun maddi-mədəniyyət yadigar-
larının çoxluğu və  qədimliyi ilə öl-
çülür. Bu cəhətdən ölkəmizin bəxti 
gətirmişdir. Qobustan, İstisu qayaüstü 
təsvirləri, Əlincə, Gələrsən-Görərsən 
kimi qalalarımız, Möminə xatın, Şah 
Abbas məscidi, Təzəpir məscidi kimi 
dini ibadətgahlarımız,  Şirvanşahlar, 
Şəki xan sarayı kimi nadir memarlıq 
abidələrimiz bu qəbildəndir.
Hazırda işğal altında olan dün-
ya 
əhəmiyyətli mədəni-tarixi 
abidələrimiz - Azıx və Tağlar mağara-
ları dünyanın ən qədim insan yaşayan 
məskənlərindəndir. YUNESKO-nun 
siyahısına düşmüş bu mağaralar-
dan tapılmış maddi mədəniyyət 
nümunələri hələ 1981-ci ildə Pari-
sin  İnsan muzeyində “Avropanın ilk 
sakinləri” adlı sərgidə nümayiş etdi-
rilmişdir.
2002-ci ildə respublikamız Abi-
dələrin  Bərpası  və Tədqiqi Beynəl-
xalq Mərkəzinə üzv qəbul olunmuş-
dur. Azərbaycan tarixində ilk dəfə 
olaraq  Şirvanşahlar saray-komplek-
si və  Qız qalası da daxil olmaqla 
İçərişəhər Dövlət Tarixi-memarlıq 
kompleksi YUNESKO-nun “Dünya 
mədəniyyəti irsi” siyahısına daxil 
edilmişdir.
Əsası C.Sterlinq Mortan tərəfin-
dən qoyulan Yer gününün bayram 
edilməsi XIX əsrin 40-cı illərindən 
başlayır. 1872-ci ildə C.Morton Neb-
raska ştatının il ərzində bir gününün 
ətraf  ərazinin yaşıllaşmasına həsr 
edilməsi təklifi ilə çıxış edir və birinci 
ağac əkmə günü milyona yaxın ağac 
əkilir. 
1882-ci il 22 aprel tarixindən 
başlayaraq “Ağac günü” Nebras-
ka hökuməti tərəfindən  ştatın rəsmi 
bayramı kimi qeyd olunur. 1970-
ci ildən başlayaraq  ətraf mühitin 
əhəmiyyətinin təbliği, onun ilkin for-
mada qorunub saxlanılması, plane-
tin təbii ehtiyatlarının tükənməsi və 
s. sahələri  əhatə etməsi ilə  əlaqədar 
olaraq bayram “Yer günü” adlandırıl-
mışdır.