Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

Ə d ə b i y y a t 

Milli varlığın ifadəsi 21 fevral Beynəlxalq Ana Dili Günüdür 

[Mətn] //Azərbaycan.- 2012.- 21 fevral.- S.7.

Xəlilzadə, F. Milli varlığın əks-sədası: 21 fevral Beynəlxalq Ana 

dili Günüdür [Mətn] /F.Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2010.- 21 fevral.- 

S.1,3.

---

76

Tarixdə bu gün

Xоcalı Sоyqırımı Günü

 1992

FEVRAL

Ötən  əsrin  1992-ci  ilinin  fevralında  tarixdə 

görünməmiş qətliam baş verdi. Türkləri özlərinin 

əbədi düşməni hesab edən ermənilər məskunlaş-

dıqları  türk  torpaqlarında  insanlığa  xas  olmayan 

vəhşiliklər törətməklə, Xocalı adlı bir yurd yerini 

yer üzündən sildilər – insanlar amansızlıqla qətlə 

yetirildilər, əsir götürüldülər, şəhər isə oda qalan-

dı. Bu, Qarabağ müharibəsinin ən qəddar səhifəsi 

idi. 

1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə isə 

erməni-daşnak  silahlı  qüvvələri  və  keçmiş  sovet 

366-cı  motoatıcı  alayı  Xocalıya  divan  tutdu,  ən 

dəhşətli  soyqırım  törədildi.  Buna  qədər  isə  Xo-

calı erməni-daşnaklar tərəfindən tam mühasirəyə 

alınmışdı. Yollar  tamam  kəsilmiş,  Xocalı  taleyin 

ümidinə  buraxılmışdı.  Halbuki  xocalılar  erməni-

daşnak  hərbi  qüvvələrinə  mərdliklə  müqavimət 

göstərir, şəhəri çətinliklə də olsa qoruyub saxlayır-

dılar. Düşmən elə buna görə də Xocalı sakinlərini 

vəhşiliklə, qəddarlıqla və kütləvi surətdə qətlə ye-

tirdi.

Faciənin miqyası son dərəcə böyük və dəhşətli 

idi.  Ağdam  istiqamətində  düzlər,  dərələr,  dağlar 

günahsız  insanların  cəsədləri  ilə  dolmuşdu. Yer-

göy  qan  ağlayırdı.  Ermənilər  qadınlara  və  uşaq-

lara, qocalara və xəstələrə rəhm etmədən hamını 

güllələyərək süngüdən keçirmişdilər. Xocalı soy-

qırımına siyasi qiymət verən və bu barədə dünya-

nın ən yüksək tribunalarından danışan ümummili 

lider Heydər Əliyev Xocalı sakinləri ilə görüşündə 

demişdir: “... biz toplaşıb Xocalı faciəsinin cava-

bını  verək,  şəhidlərin  qanının  yerdə  qalmaması 

gününü  görək.  Azərbaycanın  ərazi  bütövlüyünü 

təmin  edək.  Müstəqil  Azərbaycanın  hüdudlarını 

tamamilə  bərpa  edək.  İnanıram  ki,  Azərbaycan 

xalqı belə qüdrətə malikdir”.

Bu faciə zamanı böyük bir yaşayış məntəqəsi 

yer  üzündən  silinib,  azərbaycanlılara  qar-

şı  amansız  soyqırımı  törədilib:  613  nəfər  qətlə 

yetirilib,  1275  nəfər  əsir  götürülüb.  Qanunsuz 

erməni  silahlı  qüvvələri  mühasirədən  çıxıb  qaç-

mağa  müvəffəq  olmuş  azərbaycanlıları  mil-

li  mənsubiyyətlərinə  görə  yollarda,  keçidlərdə, 

meşələrdə  təqib  edərək  vəhşicəsinə  öldürüblər. 

Habelə azğınlaşmış erməni hərbçiləri əsir və girov 

götürdükləri  azərbaycanlıları  xüsusi  amansızlıq-

la,  işgəncə  verərək  qətlə  yetiriblər.  Mühasirədən 

çıxıb  qaçmağa  müvəffəq  olan  sakinlər  təqib 

edilərək  Kətik  meşəsində,  Naxçıvanik  yolunda, 

Qaraqaya  ətrafında,  Dəhraz  kəndi  yaxınlığında, 

Şelli istiqamətində, Əsgəran asfalt yolunun 86-cı 

kilometrliyində  və  digər  ərazilərdə  amansızlıqla 

qətlə  yetiriliblər.  Əsir  götürülənlərdən  18  nəfəri 

Əsgəran  rayon  Daxili  işlər  şöbəsində  işgəncə 

verilməklə öldürülüb. Hücum zamanı dinc əhaliyə 

qarşı  ağlasığmaz  vəhşiliklər  törədilib,  dözülməz 

işgəncələr verilib, insanların başlarının dərisi so-

yulub,  müxtəlif  əzaları  kəsilib,  gözləri  çıxarılıb. 

Xocalıya hücum edən erməni dəstələri ölkə iqtisa-

diyyatına 170 milyon dollardan artıq ziyan vurub. 

Şəhərin toxuculuq fabriki, onlarla ictimai iaşə ob-

yekti dağıdılıb. 200 nəfərdən çox insan müxtəlif 

dərəcəli əlilə çevrilib. Ermənilər buna görə cavab 

verməlidirlər.  Əgər  bunu  edə  bilməsək,  gələcək 

nəsillər bizi heç vaxt bağışlamayacaqdır!

Azərbaycan  Respublikasının  Milli  Məclisi  24 

fevral 1994-cü ildə  1992-ci il fevralın 26-da erməni 

təcavüzkarları  tərəfindən  törədilmiş,  Azərbaycan 

xalqının milli faciələrindən və bəşər tarixinin qan-

lı səhifələrindən biri olan Xocalı hadisələri hər il 

fevralın 26-da “Xocalı soyqırımı günü” elan olun-

ması  barədə  qərar  vermiş  və    Xocalı  hadisələri 

barəsində həqiqətin dünya xalqlarına çatdırılması 

və “Xocalı soyqırımı günü”nün beynəlxalq miq-