KəLLƏ SİNİRLƏRİ ÜÇLÜ SİNİR n. Trigemenius (V cüt) Nüvələri körpüdə yerləşir

Nüvələri körpüdə yerləşir

Hərəki sinirdir 1 nüvəsi var

n. motoricus- hərəki

n. tr. Solitarii- tək yol nüvəsi hissi

n. Solvatorius superior- yuxarı ağız suyu ifraz edən nüvə


VII sinirin nüvələri

n. motoricus- hərəki , üzdə mimiki əzələləri innervasiya edir

n. tr. solitarii- tək yol nüvəsi hissi - təbil pərdəsini, daxili qulağı

n. salvatorius superior- yuxarı ağız suyu ifraz edən nüvə- vegetativ dilaltı, çənəaltı vəziləri innerv edir ), dilin ön 2/3 hissəsini, ğöz yaşı vəzisini innerv edir.

Hərəki hissəsi

1 neyron (mərkəzi) ön mərkəzi qırış (birtərəfli qabıq innervasiyası)

Zədələnəndə- üzdə əks tərəfdə ağız bucağı hamarlaşır

2. neyron hərəki nüvə (periferik neyron)

Zədələnəndə üzün yarısında ocaq tərəfdə hərəkətsizlik- prozoplegiya

Zədələnmələr

falop kanalında zədələnmələr

1.gangl geniculate aşağı-

prozoplegiya,

gözdə quruluq,

hiperakuziya,

aqevziya(dadbilmə pozulur)
2. petrosus mayor ayrıldıqdan sonra –

prozoplegiya,

göz yaşı artır,

hiperakuziya,

aqevziya(dadbilmə pozulur)

3. n stapedius aşağı –

prozoplegiya,

göz yaşı artır,

aqevziya(dadbilmə pozulur)
4. falop kanalından çıxdıqdan sonra - prozoplegiya,

göz yaşı artır

VIII SİNİR vestibulo-cochlearis – dəhliz-eşitmə s.

N cochlearis

1neyron- ganglion spirale –Korti düyünü (daxili qulaqdqa)

2neyron- n. Ventralis və dorsalis

3neyron birincili qabıqaltı mərkəzlərdə (dazili sizvari cisim , aşağı qoşatəpə)

Eşitmənin qabıq mərkəzi – qicqah payı Heşle qırışıqı
Müayinə

• 
  6-7 m məsafədən pıçıltılı səs
  
• 
  Veber sınağı – kamerton təpə nahiyəsinə qoyulur,
  
• 
  Rinne sınağı- kamerton qulağın önünə qoyur
  
• 
  Dəhliz siniri n.vestibularis
  
• 
  1neyron- ganglion Scarpae – (daxili qulaqdqa)
  
• 
  2neyron- 4 nüvədə yerləşir, yuxarı Bexterev, aşağı Roller, daxili- Şvalbe, xarici Deyters
  
• 
  Nüvələrdən çıxan aksonlar əks tərəfli dəhliz nüvələrinə, retikulyar formasiya nüvələrinə, görmə qabarına və buradan arxa mərkəzi qırışa
  
• 
  hipotalamusa keçir.
  

Müayinə

• 
  Nistaqmın müayinəsi
  
• 
  Kalorik sınaq – isti və soyuq su ilə.
  
• 
  Fırlanma sınağı – Barai kreslosunda
  
• 
  Romberq pozası
  
• 
  
  

VIII SİNİRİN ZƏDƏLƏNMƏLƏRİ

• 
  EŞİTMƏ sinirinin zədələnməsi- eşitmənin azalması
  
• 
  Beyin sütünunda eşitmə nüvələrinin zədələnməsi- ikitərəfli eşitmə zəifləməsi, nistaqm, başgicəllənmə , ürək bulanma, qusma
  
• 
  Ikitərəfli karlıq – qoşatəpə zədələndikdə baş verir
  
• 
  Daxili dizvari cisim zədələnsə- səsələr həddindən artıq eşidilir
  
• 
  Qabıq mərkəzi qəcəqlansa – hallusinasiyalar
  
• 
  Vestibulyar reseptorlar zədələnsə- sistemli baş gicəllənmə, üfuqi nistaqm, eşitmə zəifləməsi.
  
• 
  Başqıcəllənmə başın hərəkəti xamanı artırsa- vestibulyar apparat zədələnib
  
• 
  Qeyri-sistemli baş gicəllənmə- qabıq mərkəzi zədələndikdə baş verir
  
• 
  IX SİNİR DİL-UDLAQ n. Glosofaringeus
  
• 
  4 nüvəsi var
  
• 
  n. ambiquus- hərəki biz-udlaq əzələsini innerv edir
  
• 
  n. tr. Solitarii- tək yol nüvəsi dilin arxa 1/3 dadbilmə ni təmin edir
  
• 
  n.alae cinereae boz qanad nüvəsi – hissi
  
• 
  n. salvatorius inferior- aşağı ağız suyu ifraz edən nüvə- vegetativ
  
• 
  
  

Hissi payı

• 
  neyron - yuxarı və aşağı qanql (vidaci dəliyində)
  

2neyron hissi nüvədə (alae cinereae)

3neyron talamusda

Dilin arxa 1/3, yumşaq damaq, əsnəyi, udlaqı, qırtlaq qapağını, qulaq keçəcəyini, təbil boşluğunu hissi innerv edir

Vegetativ hissəsi- qulaqdibi ağız suyu ifraz edən vəzini innervasiya edir

XSİNİR n. Vagus azan sinir

3 nüvəsi var

n. ambiquus- hərəki IX sinirin hissiyatla təmin etdiyi orqanları hərəki innervasiya edir

n. alae cinereae- boz qanad nüvəsi hissi – 3 şaxə ilə aşağıdakıları innerv edir:

r. meningealis- ənsə hissəsində sərt qişanı,

r auricularis-xarici qulaq keçəcəyini, qulaq seyvanın arxa hissəsini ,

r. laryngeus- yumşaq damağı , əsnəyi , qırtlaq qapağını

n. dorsalis vegetativ- daxili orqanların , damar və ürəyin saya əzələlərini parasimpatik innerv edir
XI SİNİR əlavə sinir n.accesorius

Nüvəsi onurğa beynində C1-C5 seqmentlərində ön buynuzlarda yerləşir.

Iki əzələni innervasiya edir- döş-körpücük-məməyəbənzər və trapesəbənzər əzələni
Müayinə

Xəstə əllərini horizontal səviyyədən yuxarı qaldırır,

Başını yanlara hərəkət etdirir, çiyinlərini qaldırır

XII sinir dilaltı s. Hypoglossus

1 neyron – ön mərkəzi qırış (birtərəfli qabıq innervasiyası)

2 neyron- hərəki nüvə

Dil əzələlərini innerv edir .

Müayinə

xəstə dilin bayıra çıxardır, kənarlara , aşağı və yuxarı hərəkət etdirir.

Patologiya zamanı dil sağa və ya sola əyilir (deviasiya edir)