Kimyoviy muvozanat

3. Bosimning ta‘siri. Gazsimon moddalar ishtirok qiladigan va umuman hajm o’zgaradigan muvozanat sistemalarda kimyoviy muvozanat bosim o’zgarishi bilan siljiydi. Le – Shatele printsipiga muvofiq, agar muvozanat holatida turgan sistemaning bosimi oshirilsa, kimyoviy muvozanat bosimni kamaytiruvchi reaktsiya tomon siljiydi: aksincha, bosim kamaytirilsa, muvozanat bosimni oshiruvchi reaktsiya tomoniga suriladi. Lekin shuni ham esda tutish kerakki, o’zgarmas tempiraturada, reaktsiya olib borilayotgan berk idishda bosim o’zgarishi uchun, molekulalarning umumiy soni kimyoviy reaktsiya natijasida o’zgarishi lozim.
Bosim ortirilganida muvozanat gazning kam miqdordagi molekulalari va aksincha, bosim pasaytirilganida ko’p miqdordagi molekulalar hosil bo’lish reaktsiya tomoniga siljiydi. Masalan, 2NO + O₂  2NO₂ reaktsiyasida, bosim oshirilsa muvozanat o’ng tomonga, kamaytirilganda esa chap tomonga siljiydi.
Kimyoviy muvozanat holatiga temperatura, bosim va ishtirok etuvchi moddalar kontsentratsiyalarining ta‘sirini o’rganishga asoslanib kimyoviy jarayonlardan yaxshi unum olish uchun qanday sharoit yaratish kerakligini aniqlash mumkin.
ADABIYOTLAR


1. K. Axmerov va boshqalar.«Umumiy va anorganik kimyo», Toshkent, «O’qituvchi», 1988 yil.
2. K. Axmerov va boshqalar. «Umumiy va anorganik kimyo», Toshkent, «O’zbekiston», 2003 yil.
3. N.A. Parpiev va boshqalar. «Anorganik kimyo nazariy asoslari» Toshkent, «O’zbekiston», 2000yil.
4. Maksudov N. X. Umumiy ximiya. K.x. injenerlik fakulteti stundentlari uchun darslik. Toshkent.; «O’qituvchi», 1977 yil.
5. Obshaya ximiya; Uchebnik (Pod red. Ye.M. Sokolovskiy i L.S. Guzeya -3–e iz d. prerab. i dop. – M.: Izd – vo Moskva un.ta, 198 – 640s.
6. Rustamov X.R. Fizik kimyo: Oliy o’quv yurtlari talabalari uchun darslik. – T. «O’zbekiston», 2000. – 487 b.
7. www.ziyonet.uz