Kimyoviy texnologiyalar

A	V	V
G
Q ovushqoq m assa tayyorlash	Presskukunni k o'p bosqichda tayyorlash	Bir b osqichli presskukun tayyorlash	Quyish uchun shliker tayyorlash
↓	↓	↓	↓
Filtrpressda suvsizlantirish	Filtrpressda suvsizlantirish	Sachratqichli quritgich	Filtrpressda suvsizlantirish
↓	↓	↓	↓
Vakuum pishitgichda tayyorlash	Korjlami quritish	Presslash	Koijlam i suvlash (elektrolitlar)
↓	↓		↓
Qoliplash	Kukunni maydalash va elash		Quyish
	↓
	Presslash

Agar m assa qovushqoq usulda qoliplash uchun ishlatilsa, namlikni filtratsiya y o ‘li bilan olib tashlanadi. Filtrpresslarda suv 1 2 - 1 5 atm bosim da yo‘qotiladi. Uning matolarida qoldiq massa qolib, ulaming namligi 1 9 - 2 5 %.
B a ’zi hollarda mayda donali massalar presslash yoki qovushqoq qoliplash usulida boradi. Bunda davriy aralashtirgichlardan foydalaniladi.
Shakllash.
Qovushqoq usulda shakllash jarayoni teg ish li xom ashyo - tuproq va k aolinlam i suv bilan namlanganda xam irsimon m assa h o sil qilib, tashqi kuch ta’siri olinsa, form alam i saqlashlariga asoslangan.
Qovushqoq massalar koagulatsion strukturalarga teg ish li, y a ’ni ularda zarrachalami o‘zaro ta’siri (vander - vals va elektrostatik kuchlar hisobiga) ulami ajratib turuvchi suyuqlik qatlamlari orqali amalga oshadi.
Koagulatsion strukturalaming muhim tom oni ulam ing teksotropligi, ya’ni mexanik bo‘linishidan s o ‘ng, qayta tiklanishga moyilligidadir.
Q ovushqoq keramik massalarda dispersion muhitni hajmiy tarkibi yoki b o g ‘lovchi suyuqlik L 3 0 -3 5 dan 50% gacha. Tuproqli x o m ­ ashyo asosidagi massalar uchun W 15 dan 25 % gacha (qovushqoq usulda shakllash uchun). Q o v ushqoqligiga ko’ra, tuproqlar uch sinfga b o ‘linadi, y a ’ni «qovushqoqlik soni». > 1 5 ,7 - 1 5 va <7.
Keramika tex n o lo g iy a sid a q o ‘llanuvchi qovushqoq shakllash usullarini uchta a so siy guruhga ajratish mumkin:
1. Siqib chiqarish. Press korpusidan siqib chiqarilayotgan m assa «mundshtuk»dan kerakli formani olib chiqadi. Bu usulda t o ‘g ‘ri burchakli bruslar, silindrsimon steijenlar v a boshqalar olinadi. Bular keyin kerakli o ‘lchamda kesiladi.
2. Presslash (shtem pelli presslash, shtampovkalash). Bunda formaga solingan m assa harakatlanayotgan shtempel bilan presslanadi.
Bu usul asosan d a g ‘al zarrali massalardan buyumlar ishlab chiqarishda (shamotli olovbardoshlar, kapsellar, kislotabardosh g ‘isht, cherepitsa) q o ‘llaniladi.
3. A ylanma usul, y a ’ni qolipga solingan massani qoliplovchi dastak (shablon, rolik, puanson v a boshqalar) tomonidan qisilishi natijasida b o ‘sh tom onga qarab harakatlanishi. Bu usul yupqa devorli chinni buyumlar (tarelka, piyola, lagan, kosa v a boshqalar),
shuningdek, chinni izolatorlam i shakllashda ishlatiladi.