Kitabın adı: Aqrar sahədə mülki müdafiə

2.3. Sellər və daĢqınlar 
 
Azərbaycan dünyanın selə ən çox məruz qalan ölkələrindən 
biridir. Respublika əhalisinin 5%-indən çoxu sel qorxulu ərazi-
lərdə yaşayır.  
Sellər - su kütləsinin istiqamətlənməmiş hərəkətinə deyilir.  
Böyük Qafqazın Cənub yamaclarından axan çayların əksə-
riyyətində hər 3-5 ildən bir güclü sellər olur. Bunlar respublika-
nın təsərrüfatlarına minlərlə manatlıq zərər vurur. Sellər adətən 
qəflətən başlayır. Güclü leysan yağışları, bəzən isə qarın sürətlə 
əriməsi nəticəsində dağ yamaclarından axıb tökülən su özü ilə 
gil,  qum,  çınqıl,  daş,  hətta  qaya  parçalarını  da  axıdıb  gətirir, 
qarşısına  çıxan  hər  şeyi  yıxıb  dağıdır,  əkin  sahələrini  yararsız 
hala salır, su qurğularını, rabitə-elektrik xətlərini, körpüləri, bir 
sıra  hallarda  isə  sənaye  və  kənd  təsərrüfatı  tikililərini  məhv 
edir, həmçinin əhali üçün çox ciddi təhlükə törədir. Şəki-Bala-
kən, Qəbələ-İsmayıllı, Quba-Xaçmaz, Lerik-Yardımlı və s. ra-
yonlar, Naxçıvan MR-nın  bəzi sahələri sel təhlükəsi olan əra-

---

 
24 
zilər sayılır. 
Daşqın zamanı isə ərazinin xeyli hissəsini müəyyən müd-
dətə su basır. Belə hal su qovşaqlarının, su-elektrik stansiyaları 
bəndlərinin zəlzələ və digər səbəblərdən dağılması nəticəsində 
baş  verə  bilər  ki,  bu  zaman  xeyli  ərazi,  oradakı  yaşayış  mən-
təqələri,  təsərrüfat  obyektləri  su  altında  qalar,  yəni  fəlakətli 
daşqın  zonası  yaranır.  Bu  təhlükə  daha  ciddidir.  Belə  ki,  res-
publikamızın  nisbətən  məhdud  ərazisində  ondan  artıq  su-elek-
trik qovşaqları və dəryaçalar tikilmişdir. Mingəçevir su-elektrik 
stansiyasının,  Araz  su  qovşağının,  Sərsəng  dəryaçasının  və 
digər  dəryaça  bəndlərinin  hündürlüyü  onlarla  metr,  su  tutumu 
isə milyonlarla kub metrə qədərdir. Onların əhali və xalq təsər-
rüfatı üçün yaratdığı təhlükənin miqyası da olduqca böyükdür.