M U S T A Q I L I SH I № 1 Mavzu: Ayollar o’zbekcha ko’ylagini konstruksiyalash va modellashtirish. Ishdan maqsad: Ayollar ko’ylagini o’lchamlar orqali bichib tikish.
Kerakli jihozlar: Gazlama, ip, qaychi, karton, chizg’ich, santimetrli lenta hamda
tikuv mashinalari.
U M U M I Y M A ‘ L U M O T L A R. An’naviy milliy ko’ylak gavda qismi to’g’ri siluetli, koketka chizig’i bo’ylab
burmali bo’ladi. Koqyetka asosan ko’ylakning gavda qismiga ulanadigan chizig’i
bo’ylab dumoloq bo’ladi. Old tomonda koketka bo’laklari bir-birining ustiga o’tib
turadi. Yoqasi qirqma, yoqa o’mizi bo’ylab o’tkazma, qaytarma qismining shakli
har xil bo’ladi. Bunday ko’ylakning konstruksiyasini tuzish metodlarining boy
tarixi bo’lib,unda halq an’nalari hisobga olinadi.
O’zbekcha ko’ylakning bo’yi (uning koketkadan pastki qismi) to’g’ri endan
tiqilib, gazlamaning gullari butunligigacha saklanadi. Ko’kragi burmali to’g’ri
ko’ylak to’la va nozik (ozg’in) gavdali ayollarga ham juda yarashadi.
Koketka va yoqa, yeng fasonini o’zgartirish bilan ko’ylakning fasonini har xil
qilish mumkin. Fason tanlashda gazlamaning asosiy sifatlarini: yupka qalinligi va
gullarining zichligini. Mavsumbopligini va tanlangan fasonning bu gazlamaga mos
kelishini Milliy ko’ylak konstruksiyasini beli qirqma bo’lmagan yevropacha
ko’ylak konstruksiya asosining chizmasida tuzish varianti taklif etilgan.
Ayollarning an’anaviy o’zbekcha ko’ylagida hozirgi paytda ma’lum
o’zgarishlar bo’lmay yotipdi. Ko’ylak gavda qismi silueti, hajmi va uzunligi
qisqarmoqda. Koketka, yoqa, yenglarning katta – kichikligiga va shakliga ko’pgina
omillar. Shu jumladan moda ham ta’sir etmoqda.
Hozirgi o’zbekcha ko’ylakda turli bezaklar, kuyma burmalar, aylana burmalar,
plisse va hakozolar ishlatiladi. Bu esa ko’ylaklarning gavda qismi bilan
koketkaning konstruksiyasi bir xil bo’lsa ham ularning tashqi ko’rinishini
o’zgartiradi.
Ayollar o’zbekcha ko’ylagini andoza chizmasini chizish uchun quyidagi
o’lchovlar bo’lishi kerak.
