Kokanduni uz

www.
kokanduni.uz 
qilishda ota-onalar, avvalambor, defektolog va psixolog va boshqa mutaxassislarning 
yordamiga muhtoj. Rivojlanishida nuqsoni b
о‘lgan bolani ta’lim maydoniga kiritish jarayoni 
ushbu jarayonni amalga oshiradigan davlat muassasalari 
о‘qituvchilarining, birinchi navbatda 
defektologlar, sinf rahbarlari, tarbiyachilar, repetitorlarning maxsus tayyorgarligi bilan 
ta’minlanishi kerak. Ish bolaning о‘zi bilan ham, uning ota
-onasi bilan ham amalga oshirilishi 
kerak. 
Defektolog, ota-onalarga maslahat berib, ishonchni 
о‘rnatadi, stressni engillashtiradi, 
ota-onalarga xushmuomalalik bilan bolani 
о‘quv dasturini о‘rganishning о‘ziga xos 
xususiyatlari t
о‘g‘risida xabar beradi, bolaning uydagi va maktabdagi
xulq-atvoridagi 
muammolarni bartaraf etish b
о‘yicha tavsiyalar beradi, shuningdek dо‘stona munosabatlarni 
о‘rnatish bо‘yicha masla
hat beradi. sinfdoshlar va ularning ota-onalari (ota-onalar q
о‘mitasi).
Ota-onalar bilan ishlashning maqsadi - bu bola rivojlanishining individual va yoshiga xos 
xususiyatlari, kam rivojlanganligi sabablari, bolalar bilan munosabatlarda not
о‘g‘ri ota
-ona 
p
ozitsiyasining bolaning sog‘lig‘i buzilishiga ta’siri. Pedagogik yordamning natijasi quyidagilar 
b
о‘lishi kerak: ota
-onaning bolani bilishi va tushunishi, uni boricha qabul qilishi. 
Oila bilan olib boriladigan pedagogik ish uchta blokni 
о‘z ichiga oladi: ta’lim, maslahat va 
t
о‘g‘ri tuzatish ishlari.
Ta’lim va tarbiyaviy:
Oila bilan ishlashning ta’lim blokining vazifasi ontogenez
ning buzilishiga olib kelgan 
faktlar va sabablar bilan, bola aqliy xususiyatlari bilan, bola rivojlanishining asosiy qonunlari 
bilan tanishishdan iborat. Ota-onalarning psixologik-pedagogik savodsizligini y
о‘q qilish 
uchun "Ota-
onalar ma’ruzalari", "Oila о‘qituvchilari klublari", "Ota
-onalar seminarlari" tashkil 
etiladi, bu erda quyidagi masalalarni muhokama qilish mumkin: 
- ota-onalarning psixologik va pedagogik qobiliyatsizligini bartaraf etish; 
- defektologlar, 
о‘qituvchilar, о‘qituvchilar, mahalla va bo
shqa tashkilotlar bilan yaqin 
aloqalarni 
о‘rnatish;
- muammoli bola bilan ham, oddiy bolalarni tarbiyalash bilan ham boshqa oilalar bilan 
о‘zaro munosabatlarni tashkil etish;
- ijtimoiy va madaniy tadbirlarda ishtirok etish. 
Maslahat: maslahat bloki oila bilan ishlashning individual shakli bilan ifodalanadi. "Ota-
onalar uchun maslahat markazlari", "Ishonch telefonlari" ni tashkil etish ota-onalarga 
о‘zlarini 
qiziqtirgan savollarga javob topishda, oilada qulay munosabatlarni 
о‘rnatish bо‘yicha 
tavsiyalar tizimini olishga yordam berishi kerak. 
Tuzatish ishlari: defektologning rivojlanishida nuqsoni b
о‘lgan bolalarga yordami, 
birinchi navbatda, ularning ota-onalariga psixologik va pedagogik yordam k
о‘rsatishdan 
iborat. Bunday q
о‘llab
-quvvatlash ularning ishonchini rivojlantirish, haqiqiy ehtiyojlarini 
qondirish, jamoatchilik tomonidan tan olinishi, 
о‘zini о‘zi boshqarish tizimini baholash va 
rivojlantirishga qaratilgan b
о‘lishi kerak. Nogiron bolalarni tarbiyalayotgan ota
-onalar 
bunday bolalarning rivojlanishi va ularni tarbiyalashning k
о‘plab masalalari tо‘g‘ris
ida 
ma’lumot etishmasligidan aziyat chekmoqda. Rivojlanish muammolari bо‘lgan bolalar bilan 
ishlash tajribasi shuni k
о‘rsatdiki, ularning ota
-onalari bolaning muloqotini tashkil qilish, 
atrofdagi dunyoga moslashish, unga munosib kelajak, eng samarali yordamni taqdim etishdan 
manfaatdor. 
О‘ziga bо‘lgan ishonchni yо‘qotgan ota
-onalar chalkashlik, umidsizlik, birinchi 
о‘ringa qо‘yilgan yо‘nalish va shifokorlar, psixologlar va ijtimoiy xizmatlarning zaif ma’na
viy-
psixologik k
о‘magi natijasida tarbiya jarayonini
t
о‘g‘ri tashkil qila olmaydilar.
Tuzatish ishlarining 
о‘zi oilada bolaning rivojlanishi uchun maqbul sharoitlarni 
yaratishga qaratilgan. Ushbu blok quyidagilardan foydalanadi: 
- 
har bir oila a’zosi bilan
, ikkala ota-onasi bilan, butun oila bilan suhbat; - oilaviy 
psixoterapiya; 

---

760