Kokanduni uz
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.
kokanduni.uz rivojlanish iga alohida e’tibor berishi kerak. Bunda o‘quvchi ham ko‘rsin, ham tinglasin, ham gapirsin, ham mushohada qilsin, ham yozsin. Psihologlarning o‘tkazgan tahlillariga ko‘ra, o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan axborotlar 2 hafta o‘tgach, mustaqil o‘qish o rqali 10 foizi, tinglash orqal i 20 foizi, ko‘rish orqali 30 foizi, o‘zi namoyish etsa yoki so‘zlab bersa 50 foizi, bahs- munozara, suhbat orqali 80 foizi, o‘zi amaliy bajarganda esa 90 foizi eslab qolinar ekan. Shularni hisobga olsak, o‘quvchilarga dars berishda ko‘proq bahs -munozara, suhbat va amaliy ishlarni dars davomida o‘z kuzatuvimiz va nazoratimiz ostida olib borishimiz kerak ekan. Bir xil uslubda dars o‘tish bolalarda darsga qiziqmaslik holatlarini keltirib chiqarmoqda. Bu holatlarni oldini olish uchun turli xil metodlardan foydalanish maqsadga muofiq. Bolalar bir xillikdan juda tez zerikadi 45 daqiqalik dars mobaynida 20 daqiqadan keyin miyaga ma’lumot qabul qilish sekinlashib qoladi, shunday holatlarda 5 daqiqalik metodlardan foydalanish kerak. Bunday metodlarimiz juda ham qo ‘l keladi. Misol uchun “B….B…..B” metodi, “Bog‘bon quyoncha”,”Yomg‘irli bulut”, “Soat usuli”, ”Kutuvlar daraxti”, “Kim oshdi savdosi” , “Aqliy hujum”. ”Bumerang” kabi ko‘plab metodlar mavjud. 1. “B…B…B…” metodi darsning yakunida qo‘llash uchun tafsiya etiladi, o‘quvchilar quydagilar bo‘yicha so‘zlaydilar - “Bilar edim”, “Bilmagan edim”, “Bilishni xohlayman”. Ushbu metod orqali o‘quvchilarni dars jaryoniga qanday etibor bilan o‘tirgani, darsni qay darajada o‘zlashtirganini b ilib olish mumkin. 2.“Bog‘bon quyoncha” metodi ushbu metodni qo‘llash orqali dasr mavzularini takrorlab olishga erishiladi. Bu metodni qo‘llash juda ham qulay va oson. Bunda o‘qituvchidan qo‘l mahorati talab etiladi. 3.“Yomg‘irli bulut” - ushbu metod ham dars mavzusini mustahkamlashda qo‘l keladi. Qo‘llanishi: oddiy bulut ichiga mavzu nomi va tomchilariga mavzu bo‘yicha savollar yoziladi. Bunday ko‘rinishdagi savol - javoblar o‘quvchilarni fanga nisbatan qiziqishini orttiradi. 4.“Soat usuli” - bunda o‘tilishi kerak bo‘lgan dars mavzusi va ma’lumotlarini alohidadan qilib varoqlarga chiqariladi, o‘quvchilar qo‘liga tarqatiladi, undan so‘ng bitta ichki aylana va shu aylana atrofidan yana bir aylan tashkil etiladi. So‘ng aylanadagi o‘quvchilar bir -birariga qarab turib olishadi. Undagi malumotlarni bir- birlariga tushuntirishadi va o’zaro muloqot qilishadi. Shu tariqa soatning minut mili aylanganidek bir-birlari bilan almashgan holda ma’lumotlarni qayta - qayta tushuntirishadi va undan so‘ng o‘qituvchi darsni mavzusi ni tushuntirib beradi. Bunda o ‘quvchilarni eslab qolish jarayoni yaxshiroq bo’ladi. Bu orqali o‘quvchilarda ham qiziqarli dars tashkillashga erishiladi. 5.“Kutuvlar daraxti” bu metodimiz ham o‘quvchilarni fikirlashga va dars qandey o‘tilganligini taxlil qi lishga undaydi. Bunda birinchi daraxtimizga dars qanday o‘tganlgi va keyingi darsdan nimalar, yani, qanday yangicha enerjayzer yoki yangicha metodlar kutayotganini ma’lum qiladilar. Xulosa qilib aytganda, didaktik o‘yinlar, interfaol uslublar, ta’limiy mas hqlar, yangi-yangi metodlar ba rchasi o‘quvchini yangi mavzuni puxta o‘zlashtirishga va ta’lim sifatini oshishiga xizmat qiladi. Biz pedagog muallimlarning ham maqsadimiz shudir. O‘quvchilar qanchalik kreativ fikrlab, mustaqil bajara olsalar biz maqsadga er ishgan bo‘lamiz. O`quv jarayon ida motivatsiyadan foydalanish va rag‘batlar berish ham, albatta, innovatsion yondashuvda juda qo‘l keladi. Har bir o‘qituvchi darslarga innovatsion yondashib, yangi zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanib darslar o‘t sa bu o`z natijasini beradi. M ustaqil O‘zbekistonimiz kelajagi bilimli, mustaqil fikrlaydigan tadbirkor va tashabbuskor kadrlarga bog‘liq. Ular esa maktablarda tarbiyalanadi. Yuqoridagi metodlardan foydalanish orqali dars samaradorligini oshirishga erishiladi. Dars o‘quvchilarga ta’l im- tarbiya berishning asosiy vositasi va o‘qituvchi faoliyatining |