Kompyuter grafikasi va dizayn operatori

erkin yo’naltirilgan manba (Free Direct);

aniq yo’naltirilgan manba (Target Direct);

aniq yo’naltirilgan projektor (Free Spot);

erkin yo yaltirilgan projektor (Target Spot) .

Yorug’lik manbaini yaratishdan oldin, ekranda sfera shaklini chizing.
Create(Yaratish) buyruqlar panelida knopku Lights (Yorug’lik manbai) tugmani tanlang. Bunda Object Type (Ob’ekt tipi) maydonida turli xildagi yorug’lik manbalari tipini namoyon bo’ladi.
TaixjzL Spdt (Aniq yo’naltirilgan projektor) satrida ChS tugmasini tanlaymiz.
60^’ lik korinish oynasida ChS tugmasini sichqoncha bilan bosib turib, hosil bo’lgan konusni mavjud ob’ektga yonaltiramiz.
1 4-rasm. Aniq yo’naltirilgan yozug’lik manbaini yaratishga misol
General Parameters (Umumiy parametrlar) maydonini yuklaymiz.
Unda barcha tipdagi yoritgichlar uchun bir xil bo’lgan yorug’lik parametrlarining umumiy xususiyatlari o’rnatiladi.
Eslatma: Shuni unutmangki, yaratilgan yorug’lik manbaini quyida ko’rsatilgan parametrlar bilan sozlash mumkin, bunda yoritilayotgan ob’ekt o’chirilmagan yoki ko’chirilmagan bo’lishi lozim. Aks holda parametrlarni faqatgina Modify (O’zgartirish) bo’limida o’zgartirish mumkin.
Birinchi bo’lib On (Yoqilgan) bayroqchani o’rnatamiz. Agar On (Yoqilgan) parametri o’rnatilmagan bo’lsa, u holda yorug’lik manbai o’chirilgan holda bo’ladi.
Manba yoqilgan bo’lgan holda quyidagi parametrlarni aniq ko’rsatish lozim bo’ladi:
Exclude (Belgilanmagan) - Ushbu tugma yordamida ko’rinishdagi yorug’lik manbai tushadigan ob’ektlami ajratish mumkin. Ch (Yoqilgan) satrida o’ngda joylashgan rang namunasi yorug’lik rangini ko’rsatish imkonini beradi. Ranglar satrini yuklash uchun Color Selector (Rangni tanlash) namuna oynasidan CHS tugmani bosishning o’zi kifoya;
Multiplier (Kuchaytirgich) - yorug’likning umumiy intensivligini boshqaruvchi o’rnatma;
Contrast (Kontrast) - yorug’lik va soya zichligini boshqaruvchi o’rnatmalar; Soften Diff. Edge(Diffuz rangli atroflarni qo’shish) va Affect Specular (Oynadagi ranga ta’sir) o’rnatmalar - yorug^’likning diffuz va oyna aksiga ta’ sirini boshqaradi.
6. Attenuation Parameters (Uchish) maydonida yorug’likning ma’lum masodan so’ng o’chish parametrini o’rnatadi:
Start(Boshlang’ich) va End(So’nggi) o’rnatmalar - yaqin masofada yorug’likning o’chish intervallarini o’rnatadi, bunda yorug’lik intensivligi noldan biron doimiy qiymatgacha oshishi mumkin (Near Attenuation guruhi parametrlari), va uzoq masofada esa yorug’lik intensivligi nolgacha tushishi murakin;
Use(Qo’llash) va Show(Ko’rsatish) - bayroqchalari uchish ko’rinishlarni o’rnatib, loyiha oynasida yorug’lik uchish chegarasini ko’rsatadi (15-rasm) fear Attenuation guruhida va 16-rasm esa-Far Attenuation guruhida);
Decay(Susayish) guruhining Type(tip) satri ro’yxatidagi None (Mavjud emas) ko’satgichi o’rnatilganda - yorug’intensivligi barcha yoritish intervalida bir xil bo’lib qoladi;

15-rasm. Yaqin masofada yorug’lik uchishi

16-rasm. Uzoq masofada yorug’lik uchishi
Decay(Susayish) guruhining Type(tip) satri ro’yxatidagi Inverse(teskari proporsiya) ko’rsatgichi-yoirug’ligi manbaigacha bo’lgan masofaga teskari mutanosiblikda susayadi, ya’ni uning susayishi sun’iy ravishda pasaytiriladi;
Decay(Susayish) guruhida joylashgan Type (tip) satrining Inverse Square (teskari kvadrat) qiymati esa - yorug’lik manbai orasidagi masofa kvadratiga teskari ravishda susayadi, bunda haqiqiy ko’rinishga yaqinlashadi.
Berilgan yo’l bo’yicha harakat
Ob’ekt harakatini asosan splayn korinishdagi trayektoriya orqali belgilash mumkin. Bunday ko’rinishdagi animasiya esa ko’pincha Path Constraint (Yo’l) kontrolleri parametrlarini sozlash orqali amalga oshiriladi.
Splaynli egri chiziqni va u bo’yicha harakatlanuvchi ob’ektni yarating (17-rasm.).
Ob’ ekt ajartilgan holda bo’lishi lozim.
Buyio’q panelida Motion (Harakat) maydonini tanlang.
Assign Controller (Kontrollerni aniqlash) bo’limida Position (Holat) satrini tanlang va chiziqni ro’yxat yuqorisidagi Assign Controller (Kontrollerni aniqlash) tugmasida bosing.
4 Kontrollerlar oynasida Pabh Constrainb (Yo’l) ko’rstgichini tanlang.