Kompyuter tarmoqlari fanidan 307 – guruh talabasi Bajardi : Doniyorov r tekshirdi : Xusanov K. Samarqand -2022

7.LAN tarmog’ida qo’llaniladigan asosiy qurilmalar. (Switch, hub, router, repeater)
Switch – bir qancha segmentni birlashtiruvchi tarmoq kommutatoridir. Kommutator OSI modelining 2 – pag‘onasiga mos keladi. Tarmoq administratori tili bilan Switch – bu kommutator, Bridge(most) deb ham ataladi. Signal uzatish tezligi 10/100/1000 Mbit/s bo‘ladi. Shu bilan birga kommutatorlarni bir – biri bilan bog‘lash uchun alohida 2/10 Gbit/s tezlikdagi portlar xam mavjud bo‘lib, to‘liq dupleks rejimda ishlaydi. U ma’lumotni nusxasini barcha portlarga yubormaydi. Aksincha paketda qabul qiluvchining adresi bo‘yicha signalni jo‘natadi. Kommutator tarmoqdagi kompyuterlarning MAS adresini o‘zining xotirasidagi jadvalda bir qancha muddatga saqlab qoladi. Bu esa paketlarni uzatilish tezligi, ishonchliligi va xavfsizligini oshiradi. Kommutator bufer xotirasida qabul qilgan signalni saqlab turadi. Kommutatorlar boshqariluvchi va boshqarilmaydigan turlarga bo‘linadi. Boshqariluvchi kommutatorning har bir portini aloxida segmentga biriktirish mumkin.
Hub – bu bir kirish va bir qancha chiqishga ega bo‘lgan tarmoq qurilmasidir. Signal uzatish tezligi 10/100/1000 Mbit/s bo‘ladi. Agar tarmoqni OSI modeli bo‘yicha yetti pag‘onaga bo‘ladigan bo‘lsak, xab birinchi pag‘onaga to‘g‘ri keladi.
Hub’ni ishlash prinsipini ko‘rib chiqamiz. Hub 1 portga kelgan signalni nusxasini bir vaqtning o‘zida barcha portlarga junatadi. Shu vaqtda Hub’ga ulangan tarmoqning boshqa aktiv qurilmasidan ma’lumot junatiladi. Bunda shu portda signallarni yo‘qotilishi sodir bo‘ladi. Chunki Hub yarimdupleks rejimda ishlaydi. Bir portdan ham uzatib, ham qabul qilib olish imkoniyatiga ega emas. Hub asosan tarmoqning kichik segmentlarida qo‘llaniladi. Hub shu bilan birga xavfsizlik talablariga ham to‘liq javob bermaydi. U nusxalab yuborgan signal tarmoqdagi barcha kompyuter tarmoq adapteriga yetib kelishi mumkin. Bu esa ma’lumotga ruxsat etilmagan xolatda egalik qilishga olib keladi. Signalning nusxasini olib yuborish Hub ish faoliyatini sekinlashtiradi. Yuklanish ko‘payib ketadi. Natijada ma’lumotlar yo‘qolishiga olib keladi. Tarmoqda kompyuterlar soni oshib borgani sari Hub’ning FIK kamayib boradi.
Router - oddiy so'zlar bilan aytganda, Internet signallarini qabul qiluvchi va uzatuvchi maxsus stantsiya. Qurilma foydalanuvchini va Internetni "tarqatadigan" provayderni birlashtiradi.
Bundan tashqari, qabul qilingan signalni tarqatish uchun qurilma kerak. Router shuningdek signalni teskari yo'nalishda - abonentdan Internetga uzatadi.
Ushbu qurilma himoya funktsiyasiga ega. U ma'lumotlarni maxsus protokollar yordamida shifrlaydi: WPA, WEP va boshqalar.
Repeator Kuchaytirgich yoki adapter sifatida ham tanilgan WiFi Repeater - bu mo'ljallangan qurilma uy tarmog'ingiz qamrovini kengaytirish. Uyda simsiz ulanish juda qulay bo'lsa-da, chunki unga har qanday xonadan kirish mumkin, signalning kuchi uydagi barcha xonalarda bir xil emas. Ayniqsa, ikki qavatli yoki juda keng devorlari bo'lgan katta uylarda bu borada farqlar borligini payqash mumkin.
Shuning uchun yo'riqnoma signal chiqishi jihatidan chegaraga ega. Garchi bu ma'noda WiFi takrorlash qurilmasi sahnaga kirganda. Bu oddiy va arzon usul bo'lgani uchun, uyda signalni yaxshilash imkoniyatiga ega bo'lish. Uyda ko'proq joylarga etib borishi uchun ushbu signalni kengaytirish uchun javobgardir. Bu yo'riqnoma bilan siz signalni ulash yoki uzaytirmoqchi bo'lgan joy o'rtasida ko'prik vazifasini bajaradi, chunki siz uning zaifligini payqadingiz.