Korxona etikasi (yoki o’zaro aloqalarning ma’naviy jixatlari) biznesmenning vijdoni yordamida tadbirkorlik faoliyati jarayonida firma xodimlari xatti-harakatlariga (hulqiga) bo’lgan eng yuqori talablarga amal qilishga imkon yaratadi. Korxonaning bozordagi hamkorlariga nisbatan amal qilishi lozim bo’lgan ma’naviy qadriyatlari qatoriga quyidagilarni kiritish mumkin: aldashdan voz kechish, halollik, hamkorlikdagi ishda ishonch, innovatsion g’oyalar sohibining tadbirkorlik manfatiga hurmat.
Missiyani belglashda korxona tanlab olgan qadriyatlar yo’nalishi ham ahamiyatga ega bo’lib, ular rahbarlar va barcha xodimlarning strategik xatti-harakatlariga jiddiy ta’sir o’tkazadi. Nazariya va amaliyotda qadriyatlar yo’nalishining oltita turini ajratib ko’rsatish mumkin (4.1-jadval)8.
4.1-jadval.
Qadriyatlar yo’nalishlari va ularning maqsadlar bilan aloqasi.
Yo’nalish turi
Qadriyatlar kategoriyasi
Korxona ko’zlayotgan maqsadlar toifalari (tiplari)
Nazariy
Haqiqat
Bilim
Oqilona fikrlash
Uzoq muddatli tadqiqotlar va ishlanmalar
Iqtisodiy
Qulaylik
Foydalilik
Boylik jamg’arish
O’sish
Foyda olish
Natijalar
Siyosiy
Xokimiyat
Hurmat qozonish
Kapital va sotishning umumiy xajmi, ishlovchilar soni
Ijtimoiy
Yaxshi munosabatlar
Sadoqat
Nizolarning bo’lmasligi
Foydalilikdan ijtimoiy mas’uliyatning yuqori turishi
Bilvosita raqobat
Tashkilotdagi yaxshi muxit
Estetik
Badiiy muvofiqlik
Shakl va o’lchamlar mosligi
Tarkib
Mahsulot dizayni
Sifat
Foydani kamayishi hisobiga bo’lsa ham ko’rkamlikni ta’minlash.
Diniy
Borliq bilan muvofiqlik, kelishuv.
Etika
Ma’naviy muammolar
Korxona missiyasi uning madaniyati - korxona ob’ro’sini (marka, imidj) shakllantiruvchi korxona qadriyatlari, meyor va g’oyalari majmuasi bilan chambarchas bog’liqdir. U hayotda quyidagilarda o’z aksini topadi:
korxonaning xatti-harakatlarida - barcha xodimlar uchun yagona bo’lgan tamoyillarda;
firma kommunikatsiyalarida - axborotni uzatish usullarida;
korxonani ko’rgazmali taqdim etish vositalarida - firma belgisi, mahsulotni bezalishi, marosimlar, tashqi ko’rinishi va x.k.
Korxona imidji firmaning iste’molchilar, hamkorlar, jamiyat oldidagi mas’uliyatini bildiradi. Bunday holatda missiya korxonaning tashqi muxitda kerakli taassurot uyg’otishga intilishini aks ettiradi.