Ta’lim olish kengligi ikkinchi semiotik tizimni tashkil etadi. Uning
kreativlikni rivojlantirishga ta’siri gomomorfizik madaniyat bilan bog‘liq.
Psixologiya fanida kreativlik bilan bog‘liq bo‘lgan qo‘yidagi jihatlarni
aniqlashga doir qator metodlar tavsiya etilgan. Lekin bu metodlar bevosita
kreativlikni emas, balki kreativlikni belgilab beruvchi muayyan jihatlarni aniqlashga
qaratilgandir. Bular:
Psixosemiotik analiz metodlar: mualliflik matnlarni analiz qilishning
Ijtimoiy intellektni (aqlni) aniqlashga doir metodlar: Dj. Gilford va M.
Salliven
metodi,
T.Lirining
insonlararo
muloqotlarni
aniqlash
metodikasi,
xarakterning aktsentuatsiyaini aniqlash metodlari.
Matnlarni psixosemiotik tahlil qilish metodlari; «ko‘lam» va «leksik
boylik», komp’yuter dasturlari: Microsoft Access ma’lumotlar bazasi vah.k.
Kreativlik shaxsiy mazmun va unga doir belgilarning ob’ektivligi bilan
belgilanadi.
Kreativlikning rivojlanishi uning komponentlerining rivojlanishiga bog‘liq.
Bular: shaxsiy mazmun va signifikatsion ko‘nikmalar.
Kreativlikni tashxis qilish - ijodiy faoliyatning maxsulotining ko‘satkichlari
bilan bog‘liq.
Shu bilan bir qatorda psixolog olimlar tomonidan o‘quvchilarning insho
yozishdagi kreativligi psixosemiotik jihatdan tahlil etilgan. Buni biz psixolog olim
I.M.Kishtomova tomonidan olib borilgan ilmiy-tatqiqotlarida ko‘rishimiz mumkin.
Uning « Проблема творчества школьников: психосемиотический подход» nomli
19.00.07 – pedagogik psixologiya ixtisosligidagi psixologiya fanlari nomzodi
ilmiy darajini olish uchun tayyorlagan disserattsiyasining mazmunidan ko‘rishimiz
mumkin. Ilmiy izlanishardagi tajriba-sinov ishlarining taxlili shuni ko‘rsatganki,
insho bolalarning kreativ faoliyatining mahsuli sifatida tashxis qilish belgilangan.
Bunda:
O‘quvchining shaxsiy ma’nolarining ko‘satkichlari sifatida: ma’no va
mazmun, vaqt, leksik boylik, javobgarlik, ob’ektotsentrizm, sub’ektotsentrizm, tema.
O‘quvchining signifikatsion ko‘nikmalarining ko‘satkichlari sifatida:
inshoning ko‘lami, obrazlilik, kompozitsiya, bir butunlilik,