Kreativlikning “4 P” modeli nimalar o’rganiladi?

Termiz iqtisodiyot va servis univerisiteti
iqtisod sirtqi yônalishi
1kurs 16-22- guruh talabasi
Voxidov Asad Azamovich
KREATIVLIKNING “4 P” MODELI
Nimalar o’rganiladi?
Ijodkorlikning “4P” modeli tarkibi. Ijodkor inson xislatlari. Ijodiy jarayonning xususiyatlari. Ijodiy bosimning o‘ziga xos xususiyatlari. Ijodiy mahsulotning xususiyatlari.
Tashkilotni muvaffqqiyatga olib keladigan aksariyat omillar:
Ijodkorlik (kreativlik) – bu aksariyat tashkilotlar rivojlantirishni maqsad qilgan nomoddiy xususiyatdir. innovatsiyalarni rivojlantirish qobiliyati, ajoyib iste’dod va yetakchilikni rivojlantirish brendning yuqori darajadagi tan olinishi uning ijodiy odamlari, dunyoqarashi, amaliyoti va madaniyati ta’sir qiladi In 1961, a researcher named Mel Rhodes
Shaxs
Shaxs har qanday ijodiy ishning markazida. Mahsulotni yaratish uchun ular o‘z mahoratlari, atrof-muhit (yoki bosim), ijodiy qobiliyatlari va motivatsiyasidan foydalanadilar. Shaxsning ijodiy qobiliyatlarini o‘lchash oson emas Shaxsning ijodiy qobiliyati moslashuvchidan innovatorgacha o’lchanadi Yigirmanchi asrning boshlarida ko‘plab olimlar inson ijod bilan tug‘ilgan yoki tug‘ilmagan deb ishonishgan.
Jarayon
Jarayon deganda shaxs tomonidan mahsulotni ishlab chiqishda foydalaniladigan jarayon tushuniladi. Bu jarayon metodologiyani emas, balki fikrlash jarayonini anglatadi Bu muammoni hal qilishga yoki yangi yechim yaratishga harakat qilayotganidagi odamning fikrlash yo‘li. Eng qadimiy jarayon modellaridan biri ingliz ijtimoiy psixologi Grem Uollas tomonidan ishlab chiqilgan. U ma’lum bir jarayonni qo‘llaganida odamlar o‘zlarining ijodiy fikrlash qobiliyatlarini yaxshilashlari mumkinligini aniqladilar. 1926-yilda Uollas ketma-ket modeldagi to‘rt bosqichni ajratib oldi va “Uollasning to‘rt bosqichli ijodiy jarayoni” nomi bilan mashhur bo‘lgan jarayonni ishlab chiqdi:
“Uollasning to‘rt bosqichli ijodiy jarayoni”
1) tayyorgarlik bosqichi aniq muammoni oldindan tahlil qilish, muammoni aniqlash va o‘rnatish bilan bog‘liq, ta’lim, analitik ko‘nikmalar va muammoga oid bilimlarga asoslangan ongli ish; 2) aql birlashmalar poyezdlarini shakllantirib, ongsiz ravishda muammo ustida ishlashni davom ettiradigan inkubatsiya bosqichi; 3) yoritish bosqichiga umidvor g‘oya to‘satdan ma’rifat singari ongli ongni bosib o‘tganda erishiladi, ammo bu tashqi bosqichdagi to‘siqlar yoki paydo bo‘layotgan g‘oyani shoshilish orqali osongina bezovta qiladigan nozik bosqichdir; 4) g‘oyani yanada rivojlantirish, baholash va takomillashtirishni yakuniy tekshirish bosqichi.
Mahsulot
Mahsulot shaxs tomonidan quriladi va kreativ (ijodiy) jarayon natijasidir. Bu yangilik hisoblanadi. Mahsulot, ehtimol, kreativlik sohasida eng kam o‘rganilgan omil. Ular, odatda, jarayon va shaxsning natijasi sifatida qaraladi. Shuningdek, kreativlik mahsulotining aniq ta’rifi bo‘yicha bahs-munozaralar mavjud. Amaldagi tajriba shuni ko‘rsatadiki, mahsulot yangi va foydali bo‘lishi kerak. Buni aniqlash uchun har bir tashkilot ekspertlar guruhi asosida qarorlar qabul qilinadigan o‘zlarining kelishgan model uslublarini o‘rnatadilar.
Bosim
Bosim tarkibiga quyidagilar kiradi (lekin ular bilan cheklanmagan): Tashkiliy madaniyat, Resurslar Ilg‘or tajribalar. Xuddi shunday tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, qo‘llab-quvvatlovchi va qiyin muhitning kombinatsiyasi shaxslar va jamoalarda yuqori darajadagi ijodkorlikni qo‘llab-quvvatlashga yordam beradi (West & Richards, 1999). Mathisen va Einarsen, shuningdek, tashki¬lotlar faol ravishda, ham alohida guruh, ham tashkilot darajasida ijodkorlik va innovatsiyalarni qo‘llab-quvvatlaydigan yoki bo‘g‘ib qo‘yadigan muhit yaratishi mumkinligini ta’kidladilar.