Ijtimoiy-demografik omillar- bular yoshi, bandligi, yolg'izlarning, farzandsiz er-xotinlarning mavjudligi, yoshga bog'liq nikohga moyilliklari, pensiya yoshi, turistlarning ijtimoiy tarkibining kengayishi, aholining bilim darajasi, madaniyati, estetik talablari kabi ko'rsatkichlardir. , haq to'lanadigan ta'til muddatining ko'payishi, jamiyatdagi moddiy va ma'naviy ehtiyojlar nisbati, urbanizatsiya va boshqalar.
Moliyaviy va iqtisodiy omillar - bu iqtisodiy vaziyat davlatda, moliyaviy barqarorlik, aholi daromadlari darajasi, jamiyat tomonidan turizm xarajatlari uchun ajratilgan mablag'lar ulushi, tovarlar narxi va boshqalar.
Logistik omillar turizm industriyasi bazasining holati va imkoniyatlarini tavsiflaydi - turar joy, oziq-ovqat, transport, dam olish sohasi, savdo va boshqalar.
Transport aloqalarining o'ziga xos xususiyati ularning integratsiyalashuv xususiyatidir, chunki ular dunyoni aylantiradi yagona bo'shliq. Xalqaro turizm uchun turistik sayohatlarda transport aloqalarida to'xtashlar va tanaffuslar bo'lmasligi uchun ko'p darajali transport vositalari o'rtasidagi aloqani ta'minlash juda muhimdir. Eng muhim xususiyatlar transport infratuzilmasi harakat tezligi, transport vositalarining xavfsizligi darajasiga aylanadi.
Turistik industriyada turar joy va umumiy ovqatlanish korxonalari alohida o'rin tutadi.
XULOSA Mamlakatimiz bozor iqtisodiyotiga o‘tish yo‘lini tanlagach, boshqa sohalardagi bo‘lgani kabi turizm sohasida ham dunyo tajribasida erishilgan ijobiy natijalardan andoza sifatida foydalanish orqali rivojlanish yo‘lidan bormoqda. Biroq, bozor iqtisodiyotiiga endi qadam qo‘yayotgan yosh mamlakatlardan biri bo‘lganligimiz tufayli yuqorida keltirilgan tasnifdagi hamma qismlar bo‘yicha xususiy firmalarning faoliyat ko‘rsatish darajasi yuqori saviyaga olib chiqishimiz lozim. Chunki hukumatimiz tomonidan turizm sohasini rivojlantirish uchun barcha shart sharoitlar yaratilib berilmoqda.
Marketing turistlarni qabul qilish va ularga raqobatbardosh va sifatli xizmatlar ko'rsatishga yo'naltirilgan har qanday joylashtirish kompaniyasi faoliyatining asosiy elementlaridan biridir. Yaxshi ishlab chiqilgan mehmonxona marketing strategiyasi uning biznesni rivojlantirishdagi muvaffaqiyati va raqobatda g'alaba qozonishining kalitidir. Shu bilan birga, mehmonxona xizmatlari iste'molchisi - turist har qanday mehmondo'stlik korxonasining marketing markazida bo'lishi kerak.
Mavsumiy omil ham muhimdir. Mavsumiylik omili har qanday turar joy korxonasining faoliyatiga juda katta ta'sir ko'rsatadi, chunki mehmonxonalar, birinchi navbatda, sayyohlik oqimining maqsadiga bog'liq. Xizmat ko'rsatishning mavsumiyligiga ta'sir qiluvchi omillarning uch guruhi mavjud: tabiiy va iqlimiy; turizm turining xususiyatlari; iste'molchilarning mehnat va dam olish xususiyatlari.
Muayyan turistik hudud uchun mavsum deb, kelgan turistlarning oylik soni ularning yil davomidagi oʻrtacha oylik sonidan oshib ketgan davr hisoblanadi. Ikki fasl (ko'pincha yoz va qish) mavjud bo'lsa, ular o'rtasida mavsumdan tashqari davrlar o'tadi. Yilning eng yuqori kelishida ular "issiq mavsum" atamasini qo'llashadi (qizil, baland); sayyohlarning deyarli to'liq yo'qligi davri odatda "o'lik mavsum" (ko'k, past) deb ataladi.
Agar mavsumiylikni batafsilroq ko'rib chiqsak, unda yil davomida besh fasl mavjudligi haqida gapirish mumkin. Eng yuqori mavsum qisqa vaqt davomida kuzatiladi - ko'pincha, bir yoki ikki yoz haftasi. Bu manzilga sayyohlarning maksimal oqimi bilan tavsiflanadi. Eng yuqori mavsum odatda issiq (yuqori) mavsumning bir qismi sifatida belgilanadi, bu sayyohlarning belgilangan joyga sezilarli oqimi va davom etishi bilan tavsiflanadi. turli hududlar ikki-uch haftadan uch-to'rt oygacha tinchlik.
Dunyoning bir qator mintaqalarida yilning bahor va kuz fasllariga to'g'ri keladigan mavsumdan tashqari deb ataladigan davr ajralib turadi. Bu vaqt sayyohlarning belgilangan joyga nisbatan kam oqimi va turizm faoliyatining ayrim turlariga ixtisoslashuvi bilan tavsiflanadi. Shunday qilib, mavsumdan tashqari tibbiy, sport, ekstremal, ta'lim, biznes, ilmiy turizmni rivojlantirishga imkon beradi, lekin deyarli har doim plyaj va cho'milish turizmini tashkil etish imkoniyatini istisno qiladi.
Yilning qish mavsumida sayyohlar oqimi sezilarli darajada kamayadi va ko'k yoki past mavsum deb ataladigan davr boshlanadi. Mehmonxona xizmatlarini ko'rsatuvchi provayderlar qo'shimcha turistlarni jalb qilish uchun narxlarni minimal darajaga tushirishga majbur bo'lgan "xaridor bozori" keladi. Shu bilan birga, ko'k fasl tushunchasi juda nisbiydir, chunki bu davrda turizmning qishki turlarini rivojlantirish mumkin: sport, chang'i sporti, shuningdek, ekstremal, sarguzasht, tibbiy.
Moviy mavsumda o'lik fasl (2-3 hafta davom etadi) mavjud bo'lib, u sayyohlar oqimining deyarli to'liq yo'qligi va turizmga ixtisoslashgan mamlakatlar yoki mintaqalardagi mehmonxona korxonalarining aksariyati uchun aylanish, ishlamay qolish va yo'qotishlar bilan tavsiflanadi. Va faqat vakolatli mehmonxona siyosati, sayyohlik agentliklari bilan birgalikda, mavsumdan tashqari sayyohlarni belgilangan joyga jalb qilishi mumkin.
Kimga salbiy oqibatlar Yilning ko'p qismida mehmonxonalardagi joylarning asosiy qismi deyarli talab qilinmaganligi bilan mavsumiylik bilan bog'liq. Turistlarni mavsumdan tashqari jalb qilish yoki boshqa mavsum - qishni rivojlantirish uchun turar joy kompaniyalari moslashuvchan narx siyosatini yuritishga yoki yangi xizmatlarni ishlab chiqishga majbur. Mavsumning kengayishiga tadbirkorlarga xizmat ko‘rsatish – konferensiyalar, seminarlar, uchrashuvlar tashkil etish ham yordam bermoqda.
Turizm har qanday davlat uchun muhim daromad manbalaridan biridir, shuning uchun ham dunyoning barcha rivojlangan davlatlari uning rivojlanishiga e’tibor qaratishga harakat qiladilar. Bundan tashqari, turizmning rivojlanish darajasi bevosita mamlakat iqtisodiyotining rivojlanish darajasini ko'rsatadi. Va sayohatning madaniy va kognitiv jihatini butunlay e'tiborsiz qoldirish mumkin.
Turizm sohasini rivojlantirish uchun esa, eng avvalo bu sohaga katta mablag’larni sarflash kеrak bo’ladi. Bunday mablag’larni sarflashda bu moliyaviy rеsurslarning qachon va qanday maqsadlarda sarflanishi kеrakligini aniq va to’g’ri hal qilish lozim bo’ladi. SHuningdеk, turizm sohasida yaratilayotgan mahsulotlarni o’z vaqtida to’g’ri ishlab chiqarish hamda turmahsulotlar sotuvini rag’batlantirishning to’g’ri yo’llarini topish kеrak bo’ladi. Mazkur «Turizm markеtingi» fani shunday muammolarni hal etishga yordam bеradi.
Ushbu fanning maqsadi turistlarga xizmat ko’rsatish sohasida bozorning shakllanishi, undagi turmahsulotlarga bo’lgan talab va taklifning o’zgarishi, turizm daromadiga ta’sir etuvchi omillar, jahon bozorida turizmning o’rni va uni rivojlantirishda markеting tadqiqotlarining muhimligi bo’yicha barcha nazariy va amaliy tajribalarni o’rganishdan iborat.
Bu fanning asosiy vazifalari aholiga xizmat ko’rsatish va turmahsulotni sotish bilan bog’liq bo’lgan iqtisodiy jarayonlarni o’rganish, turizm bozori konyunkturasi va unga ta’sir etuvchi omillarni aniqlash, xalqaro markеting va tashqi bozorga chiqish yo’llarini bilish, turistik infratuzilma markеting xizmati, xalqaro turistik bozorda intеgratsiya, turizm bozorida baho siyosati, xalqaro turizmni rivojlantirishda markеting izlanishlarning roli kabi masalalarni chuqur va kеng o’rganish hisoblanadi.