Kurs ishi mavzu: Tafakkurni diagnostika qilish metodlari va usullari. Ilmiy rahbar: Raxmatova. N navoiy-2023 Mundarija: Kirish. I-bob tafakkurni diagnostika qilish metodlari

Tasavvur etish tafakkuriningrivojlanishi
Maktabgacha bolalarning mashg'ulotlarida - masalan - rasm chizish, turli o'yinlar, kubiklardan biron bir narsa yasash - boladan uning kichkinagina miyasida ana shu buyum va hodisalarni tasavvur etish vazifasi turadi. Bu esa bolaning ana shu turdagi tafakkurning rivojlanishida yordam beradi. Ushbu tafakkur turi boshqa tafakkur turlariga asos bo'lib, so'z boyligi, mantiqiy tafakkurning shakllanishida, kelajakdagi maktab darslarini a'lo darajada o'zlashtirishda ko'maklashadi.
Mantiqiy tafakkurning rivojlanishi
Ko'p holatlarda hali maktabga bormaydigan bolaning fikrlari mantiqdan yiroq bo'ladi, lekin shaklan umuman olganda qabul qilinishi mumkin. "Termometrni odekolon bilan artib tashlang,-deydi besh yoshlik bolakay, - bo'lmasam ukamga mendan kasal yuqadi". Chindan olganda juda jiddiy so'zlar. Aslida esa haroratni uning ukasiga emas, bolakayning o'zinikini o'lchashmoqchi.
Shu bilan birga bolakay termometr yordamida harorat o'lchaganda, agar uni spirtbilanartibtashlanmasa, sog'lom odamni kasallanib qolishi mumkin deb o'ylaydi.

XULOSA
O`quvchilarning o‘quv faoliyatini boshqarish, bunday faoliyatda o`quvchilarning ichki psixik imkoniyatlari toliq royobga chiqarishiga erishish, o‘quv faoliyatini o`quvchi uchun ijobiy his-tuygular manbasiga aylantirish zarurati muloqot motivatsiyasining tadqiq etilishini taqozolaydi. Bu sohadagi ilmiy tadqiqotlar psixologiya fanini yangi, tadbiqiy salohiyati yuqori bilmlar bilan boyitishgagina emas, balki pedagogik faoliyat amaliyoti, o‘qituvchi - talaba, talaba ota-ona munosabat tizimlarida talabalarning o‘quv faoliyati muammolari atrofida vujudga keluvchi destruktiv nizolarning oldini olishga va bartaraf etishga xizmat qiluvchi yondashuvlarning amaliyotda royobga chiqarilishi uchun muhim ahamiyatga egadir.
Mazkur tadqiqot shunday yonalishdagi urinishlardan biri bolib, unda o`quv jarayoni motivlari kop o‘lchamli, kop darajali va iyerarxiyalashgan tizim sifatida tadqiq etilib, ularning tarkibiy tuzilishi, motivatsiya sohasida nomoyon boluvchi mintaqaviy va talim mazmuni bilan bogliq differensiatsiya, muloqot motivlariga korreksion-rivojlantiruvchi tasir korsatishning metodik muammolari, bu sohadagi amaliy ish samaradorligini belgilab beruvchi omillar, muammosi ilmiy tadqiqoda ilgari surilgan bazaviy goya va yondashuv, ilmiy konsepsiya nuqtai nazaridan ochib berildi.
O‘tkazilgan nazariy va empirik tadqiqotlarning natijalari quyidagi umumiy xulosalarni shakllantirish uchun asos bo‘ldi:
1. O‘quv faoliyatining muhim unsuri siftida motivatsion komponent qadimdan alloma va mutafakkirlar etiborini o‘ziga jalb etib kelgan holdi zamonaviy psixologiya fanidagi koplab ilmiy tadqiqotlarning tadqiqot predmeti bo‘lgan.
2. O‘quv faoliyati motivatsiyasi bilan bogliq muammolarni ilmiy tadqiq etishda qator metodologik qiyinchiliklar yuzaga kelib, ular orasida oquv motivlarini tasniflash, oquv motivatsiyasini tariflashda parametrlarning bir xilligi, ularning bir-biriga mosligi, oquv faoliyati motivatsiyasining ozgarishi jarayonidagi miqdoriy sakrashlarni (keskin ozgarishlarni) inobatga olish, sifat 58 ozgarishlarini tariflashning variantlari va bosqichlari muammolari alohida orin tutadi.
3. Maktab o`quvchilarida darsni o`zlashtirishga bo`lgan qiziqishni shakllantirish va rivojlantirish maqsadida yonaltirilgan maxsus rejali va tizimli tasir samaradorligini belgilab beruvchi omillar odatda bir biridan ajratilgan holda tahlil etilishi ularning munosabatlariga xos xususiyatlarning tasirlovchi omil sifatidagi ahamiyatining etiborsiz qoldirilishiga olib kelishi xavfi mavjud.