Курс ишини ёзиш ва ҳимоя қилиш жараёни қуйидаги босқичлардан иборат

Mahsulot birligiga ketgan o’zgaruvchan harajatlar
1.Xom ashyo, asosiy materiallar, AQSh doll.
6
4
2. Boshqa materiallar, AQSh doll.
5
3,5
3. Ishchilarning ish haqi, AQSh doll.
5
6,5
4. Kommunal harajatlar, AQSh doll.
2
2
5. Energiya va texnik maqsadlarga harajatlar, AQSh doll.
1
1
9.
 
Masala 
Quyida berilgan 1 va 2 loyiha ma’lumotlariga asoslanib, ularning 
barqarorligini tahlil qiling va eng samaralisini tanlang. Bunda ikkala 
loyiha uchun loyiha muddati – 5 yilni; loyihalarga qo’yilgan 
investitsiyalar – 100 ming p.b. ni; kapitalning bahosi – 10% ni tashkil 
etadi. Loyihani amalga oshirishda yillar bo’yicha pul tushumi bir xil 
summani tashkil etadi. 
Loyiha
Pul tushumlari, ming p.b. 
Optimistik 
Eng ko’p bo’lishi 
mumkin bo’lgan 
Pessimistik 
1
40
35
25
2
50
40
20
 

---

55 
11-mavzu. Investitsiya loyihasi bo’yicha mulkni baholash va 
ko’chmas mulk bozorining tahlili 
 
Topshiriqlar 
 
1. Quyidagi savollarga javob toping. 
 
 
 
 
2. T-sxemadan foydalanib, mavzu bo’yicha xulosalarni 
shakllantiring. 
Mulkni baholash - bu ma’lum bir qiymatga ega bo’lgan va 
vaqtinchalik qiymatiga ega bo’lmagan ob’ektni (bino,inshoat,asbob-
uskunalar qisqa va uzoq muddatli vositalar) xaqiqiy bahosini belgilash 
va qayta belgilab berishni tahminlash. Mulkni baholash-ko’char va 
ko’chmas mulkni bozor narxdagi ifodasini aks ettirish. Mulkni 
baholashda bir qator ko’rsatkichlarga ahamiyat berilishi kerak, uni 
baholayotgan paytda mulkni tasnifiga, daromadliligi va harajatliligiga 
qarab va eng asosiysi mulkni xaqiqatdagi qiymatini narxdagi ifodasini 
aks ettirib berilishida baholovchi muassasalar asosiy o’rin tutadi. 
Baholash 
jarayonining 
nazariy 
asosi 
bo’lib, 
baholash 
tamoyillarining 
tizimi 
hisoblanadimulkdorning 
tasavvurlariga 
asoslangan; 
1.
Investitsiya loyihasi bo’yicha mulkni baholash va ko’chmas mulk 
bozorining tahlil qilishning qanday vazifalari mavjud? 
2.
Investitsiya loyihasi bo’yicha mulkni baholash va ko’chmas mulk 
bozorining tahlil yo’nalishlarini ko’rsating.
3.
Investitsiya loyihasi bo’yicha mulkni baholash va ko’chmas mulk 
bozorining tahliliga izoh bering.
4.
Investitsiya loyihasi bo’yicha mulkni baholash va ko’chmas mulk 
bozorining tahlil qilish muammolari nimada? 
5.
Ipotekani davlat ro’yxatidan o’tkazish uchun qaknaqa xujjatalr taqdim 
etilishi kerak? 
6.
“Mulk”, “ko’chmas mulk”, “qiymat”, va “narx” tushunchalarini izohlab 
bering. 
7.
Ko’chmas mulk qiymatini baholashning qanday usullarini bilasiz.
8.
Mulkni baholovchi mustaqil tashkilotlar faoliyatiga izoh bering.
9.
Ko’chmas mulk bozorining o’ziga xos xususiyatlarini tavsiflab bering 
10.
Ko’chmas mulk bozori rivojlanishining asosiy tendentsiyalarini izohlab 
bering. 

---

56 
Baholovchi tashkilot baholash faoliyatini amalga oshirish huquqini 
beruvchi litsenziyaga ega bo’lgan yuridik shaxsdir. 
Baholovchi tashkilot o’z faoliyatida mustaqildir. Xizmatlarning 
iste’molchisi (bundan buyon matnda buyurtmachi deb yuritiladi) yoki 
boshqa manfaatdor shaxslarning baholovchi tashkilot faoliyatiga 
aralashishiga yo’l qo’yilmaydi. 
Baholovchi tashkilot qonun hujjatlarida nazarda tutilgan istalgan 
tashkiliy-huquqiy shaklda tashkil etilishi va o’z faoliyatini amalga 
oshirishi mumkin, ochiq aktsiyadorlik jamiyati bundan mustasno. Bunda 
quyidagi majburiy shartlarga rioya etilishi kerak: 

baholovchi tashkilotning rahbari baholovchi bo’lishi; 

baholovchi tashkilotning shtat birligi tegishli malakaga ega 
bo’lgan baholovchilarning shtatdagi eng kam soniga doir, qonun 
hujjatlarida belgilangan talablarga muvofiq bo’lishi; 

baholovchi tashkilotda qonun hujjatlarida nazarda tutilgan 
miqdordagi ustav fondining mavjudligi; 

baholovchi tashkilotda baholovchi tashkilotning fuqarolik 
javobgarligini sug’urta qilish shartnomasi bo’yicha sug’urtalovchining 
majburiyatlari kuchga kirganligini tasdiqlovchi sug’urta polisining 
mavjudligi. 
Baholovchi (baholovchilar) faqat bitta baholovchi tashkilotning 
muassisi (ishtirokchisi, aktsiyadori) bo’lishi mumkin.