Laborant ixtsası üzrə test sualları nümunələri Bölmə Kliniki laborator müayinə üsulları. 1 Laborant nəyi bacarmalıdır?


) Yağ turşuları, xolesterin hansı maddələr vasitəsilə bağırsağın selikli qişasına sorulur?



Yüklə 1,61 Mb.
səhifə15/26
tarix14.01.2017
ölçüsü1,61 Mb.
#5127
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   26

530) Yağ turşuları, xolesterin hansı maddələr vasitəsilə bağırsağın selikli qişasına sorulur?
A) Xolesterin efirləri

B) Cüt öd turşuları

C) Xilomikronlar

D) Yüksək qatılıqlı lipoproteidlər

E) Aşağı qatılıqlı lipoproteidlər

Lipidlərin həzmi nəticəsində suda və yağda həll olan maddələr alınır. Suda həll olan maddələr asanlıqla bağırsağın selikli qişasına sorulurlar. Yağda həll olan maddələrin isə (xolesterin, yağ turşuları) sorulması üçün cüt öd turşularının olması vacibdir, çünki onlar cüt öd turşuları ilə suda həll olan komplekslər əmələ gətirirlər.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.156
531) Hansı səbəb piylənmə üçün xarakterik deyil?
A) Hiperdinamiya

B) Cinsi hormonların hipofunksiyası

C) İrsi faktorlar

D) Enerji mübadiləsinin pozulması

E) Hipofizin hipofunksiyası

Piylənmənin müxtəlif səbəblərindən biri enerji mübadiləsinin pozğunluğudur, yəni orqanizmə daxil olan enerji orqanizm tərəfindən sərf olunan enerjiyə üstün gəlir. Belə hal düzgün olmayan qidalanma rejimində, yəni insanın yuxudan öncə qida qəbul etməsi, lazımi dərəcədə fiziki iş görməyərək (hipodinamiya) daima çox yeməsi zamanı baş verir. Buna görə hiperdinamiya piylənmə üçün xarakterik səbəb deyil.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.174
532) Qaraciyərin piy distrofiyası nə ilə xarakterizə olunur?
A) Xolesterinin toplanması ilə

B) Fosfolipidlərin güclü sintezi ilə

C) Metioninin artıq miqdarı ilə

D) Xolinin artıq miqdarı ilə

E) Triasilqliserinlərin toplanması ilə

Qaraciyərin piy distrofiyası triasilqliserinlərin artıq miqdarda toplanması ilə xarakterizə olunur, çünki bu qaraciyər hüceyrələrinin degenerativ dəyişkənliyinə və onların funksiyalarının pozulmasına səbəb olur.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.175
533) Qan serumunda fosfolipidlərin təyini hansı maddələrin miqdarının təyininə əsaslanır?
A) Lipoid fosforun

B) Xolinin

C) Yağ turşularının

D) Qliserinin

E) Metioninin
Qan serumunda fosfolipidlərin təyini lipoid fosforun miqdarına əsaslanır, çünki lipoid fosfor fosfolipidlərin molekul çəkisinin 4%-ni təşkil edir. Buna görə təyinetmə nəticəsində alınan lipoid fosforun miqdarını 25-ə vurmaqla ümumi fosfolipidlərin miqdarını hesablayırlar.
Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.273
534) Lipoproteidlər qrupuna aid olmayan birləşmələr hansılardır?
A) Xilomikronlar

B) Fosfoproteidlər

C) Aşağı sıxlıqlı lipoproteidlər

D) Yüksək sıxlıqlı lipoproteidlər

E) Daha aşağı sıxlıqlı lipoproteidlər

Lipoproteidlər mürəkkəb lipidlərə aiddir və zülallarla lipidlərin kompleks birləşmələridir. Lipoproteidlərin əsas funksiyası – qanla lipidləri daşımaqdır. lipoproteidlər tərkibindəki zülalın və lipidlərin miqdarından asılı olaraq bir neçə qrupa bölünürlər: aşağı sıxlıqlı lipoproteidlər (ASLP, -lipoproteidlər), daha aşağı sıxlıqlı lipoproteidlər (DASLP), yüksək sıxlıqlı lipoproteidlər (YSLP, -lipoproteidlər), xilomikronlar.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.80
535) Aşağısıxlıqlı lipoproteidlər hansı funksiyanı yerinə yetirirlər?
A) Hüceyrələrdən xolesterinin artıq miqdarını xaric edirlər

B) Fosfolipidlərin sintezini gücləndirirlər

C) Lipidləri əvvəl limfaya, sonra qana keçirirlər

D) Xolesterini orqanlara daşıyırlar

E) Triasilqliserinlərin sintezini gücləndirirlər

Aşağı sıxlıqlı lipoproteidlərin tərkibindəki zülallar 9-20% təşkil edir, lipid hissəsi isə əsasən xolesterindən və triasilqliserinlərdən (40%) ibarətdir. Aşağı sıxlıqlı lipoproteidlərin əsas funksiyası qanla xolesterini orqanlara daşımaqdır. Buna görə xolesterinlə aşağı sıxlıqlı lipoproteidlər arasında düz mütənasiblik qeyd olunur.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.80
536) Zülalların həzmi harada daha aktiv gedir?
A) Yoğun bağırsaqda

B) Ağız boşluğunda

C) Mədədə

D) Nazik bağırsaqda

E) Qaraciyərdə

Zülalların həzmi daha aktiv nazik bağırsaqda gedir, çünki məhz burada polipeptidlər və parçalanmamış zülallar fermentlərin təsirindən hidrolizə uğrayıb sərbəst aminturşular əmələ gətirilər. Bu fermentlərə mədəaltı vəzin və nazik bağırsağın selikli qişasının fermentləri (tripsin, ximotripsin, amino- və karbosipeptidazalar, di- və tripeptidazalar və s.) aiddir. Onlar öz yüksək aktivliklərini nazik bağırsağın zəif qələvi mühitində (pH=7,8-8,2) göstərirlər.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.181
537) Mədədə zülallar hansı fermentlərin təsirindən parçalanırlar?
A) Pepsinin

B) Dipeptidazaların

C) Aminopeptidazaların

D) Tripsinin

E) Lipazanın

Mədədə zülallar pepsin və qastriksin fermentlərinin təsirindən parçalanırlar. Bu fermentlər mədənin turş mühitində maksimal aktivlik göstərərək zülalları polipeptidlərə və ya ayrı-ayrı aminturşulara qədər parçalayırlar. Güclü turş mühitdə pepsin (pH=1,5-2,5), zəif turş mühitdə isə (pH=3,5-4,5) qastrin öz təsirlərini göstərirlər.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.180-181
538) Nazik bağırsaqda zülalların parçalanmasını katalizə edən fermentlərə hansılar aiddir?
A) Amilaza

B) Rennin

C) Ximotripsin

D) Ximozin

E) Laktaza

Nazik bağırsaqda polipeptidlər və həzm olunmamış zülallar mədəaltı vəzin və nazik bağırsağın selikli qişasının fermentləri təsirindən hidrolizə uğrayırlar. Bu fermentlərə tripsin, ximotripsin, amino- və karboksipeptidazalar, di-, tri- və tetrapeptidazalar aiddir. Onlar nazik bağırsağın zəif qələvi mühitində (pH=7,8-8,2) maksimal aktivlik göstərirlər.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.181
539) Yoğun bağırsaqda zülalların çürüməsi zamanı əmələ gələn zəhərli maddə hansıdır?
A) Prolin

B) Rennin

C) Lizin

D) Kadaverin

E) Qlutamin

Aminturşuların və zülalların yoğun bağırsaqda parçalanması prosesi (yəni çürüməsi) orada olan mikroorqanizmlərin fermentlərinin təsirindən baş verir. Bu zaman kadaverin, fenol, krezol, skatol və s. toksiki maddələr əmələ gəlir. Bu maddələr bağırsağın divarından sorulur və qapı venası vasitəsilə qaraciyərə çatdırılır və orada zərərsizləşdirilir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.183
540) Albuminlər hansı maddələrin zərərsizləşməsində və daşınmasında iştirak edirlər?
A) Fenolun

B) Kadaverinin

C) Krezolun

D) Skatolun

E) Bilirubinin

Albuminlər yağ turşularının, xolesterinin, bilirubinin, dərman maddələrinin zərərsizləşməsində və daşınmasında iştirak edirlər. Albuminlər bu maddələr ilə suda həll olan komplekslər əmələ gətirirlər.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.192-193
541) Albuminlərin əsas əmələ gəlməsi harada baş verir?
A) Dalaqda

B) Qaraciyərdə

C) Nazik bağırsaqda

D) Əzələlərdə

E) Yoğun bağırsaqda

Albuminlər orqanizmdə nisbətən asanlıqla təzələnirlər. Onların əsas əmələgəlmə yeri – qaraciyərdir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.193
542) Anticismlər hansı fraksiyanın tərkibinə daxildir?
A) Alfa1 - qlobulin

B) Qamma ()- qlobulin

C) Albumin

D) Alfa2 - qlobulin

E) Betta - qlobulin
Qlobulinlər – mühüm bioloji xassələrə malik olan müxtəlif quruluşlu zülalların böyük bir qrupudur. Bu qrupa aid olan zülallar ayrı-ayrı fraksiyaların tərkibinə daxildirlər. Qamma () - qlobulin fraksiyası əsasən antitellər ilə təqdim olunur.
Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.194
543) Seruloplazmin zülalı hansı xassəyə malikdir?
A) Hemoqlobulinlə birləşmək

B) Misi birləşdirib qanla daşımaq

C) Dəmiri birləşdirib qanla daşımaq

D) Tiroksini daşımaq

E) Retinolu daşımaq

Plazma zülallarına 100-ə yaxın zülal aiddir. Plazma zülallarının əsas funksiyalarından biri nəqliyyat funksiyasıdır.

Qlobulinlər 1-, 2-, - və - qlobulin fraksiyalarına bölünürlər.

1-qlobulin fraksiyada retinolu, tiroksini daşıyan zülallar, 2-qlobulin fraksiyada misi daşıyan seruloplazmin, hemoqlobini birləşdirən qaptoqlobin, -qlobulin fraksiyada dəmiri birləşdirib qanla daşıyan transferrin yerləşir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.193
544) Ammonyakın zərərsizləşmə yolunu göstərin.
A) Dezaminləşmə

B) Karbamidin sintezi

C) Betta-oksidləşmə

D) Yenidən aminləşmə

E) Dekarboksizləşmə

Orqanizmdə aminturşuların tam parçalanması nəticəsində ammonyak əmələ gəlir. O orqanizmdə azot mənbələrindən biri sayılır. Lakin, ammonyakın müəyyən hissəsi orqanizm üçün toksiki sayılır. Orqanizmin ammonyakla zəhərlənməsi baş vermir, çünki onun müxtəlif zərərsizləşmə yolları var: qlutamin turşusunun, qlutaminin, ammonium duzlarının əmələ gəlməsi, karbamidin (sidik cövhərinin) sintezi.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 səh.190
545) Zülal mübadiləsinin vəziyyətini qiymətləndirmək üçün hansı maddələrin miqdarını təyin edirlər?
A) Betta-lipoproteidlərin

B) Zülal fraksiyalarının

C) Sial turşularının

D) Süd turşusunun

E) Piroüzüm turşusunun
Zülallar orqanizmdə müxtəlif funksiyaları yerinə yetirir və hər bir hüceyrənin tərkibinə daxildirlər. Buna görə zülal mübadiləsinin vəziyyəti bütün orqanizmin vəziyyətini xarakterizə edir. Zülal mübadiləsini qiymətləndirmək üçün müxtəlif göstəricilər var ki, onların da arasında zülalın və onun fraksiyalarının qanda miqdarını, azot mübadiləsinin vəziyyətini (yalnız zülallar və onların məhsulları azot tərkibli maddələrdir) və s.göstərmək olar.
Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.192
546) Qanda və sidikdə kreatininin təyini hansı rəngli reaksiyanın köməyi ilə aparılır?
A) Diasetilmonooksim

B) Yaffe


C) Ortotoluidin

D) Asetilaseton

E) Rappoport-Eyxhorn

Qanda və sidikdə kreatinini təyin edən sınaqlar kolorimetrik və fermentativ üsullara bölünürlər. Kolorimetrik üsullardan biri pikrin turşusu ilə aparılır və Yaffe reaksiyasına əsaslanır. Yaffe reaksiyası kreatininin qələvi mühitdə pikrin turşusu ilə narıncı-qırmızı rəngli birləşmə əmələ gətirməsinə əsaslanır.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.288
547) Azotemiya nəyə deyilir?
A) Qanda qalıq azotun artmasına

B) Qanda azotun artmasına

C) Qanda zülalın azalmasına

D) Qanda aminturşuların artmasına

E) Qanda zülalın artmasına

Azotemiya – qanda qalıq azotunun artmasına deyilir. Azotemiya hiperproteinemiya, hipoproteinemiya kimi zülal mübadiləsinin vəziyyətini xarakterizə edən simptomlara aiddir. Azotemiya ən çox azot mübadiləsinin məhsullarının əmələ gəlməsi və orqanizmdən çıxarılması proseslərinin pozulması ilə bağlıdır.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.197
548) Purin azot əsaslarının son məhsullarına hansılar aiddir?
A) İndikan

B) Sidik turşusu

C) Sidik cövhəri

D) Karbon qazı

E) Ammonyak

Nukleoproteidlərin parçalanması zamanı əmələ gəlmiş azot əsasları müxtəlif çevrilmələrə uğrayırlar. Purin azot əsasları – adenin və quanin – dezaminləşmə prosesindən sonra sidik turşusu əmələ gətirirlər ki, o da böyrəklər vasitəsilə orqanizmdən xaric olunur. Pirimidin azot əsaslarının isə son parçalanma məhsulları ammonyak, karbon qazı və azotsuz birləşmələrdir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.203
549) Nukleoproteid mübadiləsinin pozulmasına hansılar aiddir?
A) Podaqra

B) Mexaniki sarılıq

C) Hipourikemiya

D) Hemoqlobinpatiya

E) Porfiriyalar

Nukleoproteid mübadiləsinin pozulmalarından biri podaqradır. Onun əsasında sidik turşusunun əmələ gəlməsini kataliz edən ksantinoksidaza fermentinin aktivliyinin artması durur. Podaqrada sidik turşusunun miqdarı 2-3 dəfə və daha çox artır. Sidik turşusunun və onun duzlarının artıq miqdarı qığırdaqlarda (əsasən əl və ayaq barmaqlarının) toplanır, bu da oynaqların deformasiyası və güclü ağrılara səbəb olur.

Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.208
550) Bilirubinin albuminlə birləşməsi necə adlanır?
A) Bilirubin-qlükuronid

B) Urobilin

C) Bilirubin-diqlükuronid

D) Sərbəst bilirubin

E) Birləşmiş bilirubin

Bilirubin sarı-qırmızı rəngli piqmentdir. O suda həll olmayan və toksiki təsirə malik olan maddədir. Buna görə o tez bir zamanda hüceyrələrdən çıxıb qana keçir və albuminlər üzərində adsorbsiya olunur. Bilirubinin albuminlə kompleks birləşməsinə sərbəst bilirubin deyilir və bu kompleks suda həll olur və toksiki sayılmır.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.206
551) Birləşmiş bilirubin nəyə deyilir?
A) Bilirubinin albuminlə birləşməsinə

B) Bilirubinin sterkobilin ilə birləşməsinə

C) Bilirubinin biliverdinlə birləşməsinə

D) Bilirubinin qlükuron turşusu ilə birləşməsinə

E) Bilirubinin verdoqlibinlə birləşməsinə

Qaraciyərdə albumindən ayrılmış bilirubin qaraciyərin hüceyrəsinə - hepatositə keçərək qlükuron turşusu ilə birləşib qlükuronid-bilirubin əmələ gətirir. Bilirubin molekuluna bir (monoqlükuronidbilirubin) və ya iki (diqlükuronidbilirubin) qlükuron turşusu molekulu birləşə bilər. Bilirubinin qlükuron turşusu ilə birləşməsinə birləşmiş bilirubin deyilir və o suda həll olur və toksiki deyil.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.206
552) Mexaniki sarılığın səbəbləri hansılardır?
A) Toksikozlar

B) Eritrositlərin yüksək hemolizi

C) Qaraciyər sirrozu

D) Ödün 12-barmaq bağırsağa axımının pozulması

E) Uyğun gəlməyən qanın köçürülməsi

Xromoproteid mübadiləsinin pozulmaları arasında ən çox sarılıqlara rast olunur. Onların əsasını bilirubinin əmələ gəlməsi, çevrilməsi və orqanizmdən çıxarılması proseslərinin pozulmaları durur. Sarılıq xəstəliklərinin bir neçə növü ayırd edilir: hemolitik, parenximatoz və mexaniki.Mexaniki sarılıq öd yolunun tutulması zamanı baş verir. Bu zaman ödün 12-barmaq bağırsağa axması və bilirubinin bağırsağa daxil olması prosesi pozulur.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.209
553) Parenximatoz sarılığın səbəbləri hansılardır?
A) Hemoqlobinpatiyalar

B) Yanıqlar

C) Qaraciyər hüceyrələrinin zədələnməsi

D) Öd yollarının tutulması

E) Uyğun gəlməyən qanın köçürülməsi

Xromoproteid mübadiləsinin pozulmaları arasında ən çox sarılıqlara rast olunur. Onların əsasını bilirubinin əmələ gəlməsi, çevrilməsi və orqanizmdən çıxarılması proseslərinin pozulmaları durur. Sarılıq xəstəliklərinin bir neçə növü ayırd edilir: hemolitik, parenximatoz və mexaniki. Parenximatoz sarılığın əsasında qaraciyər hüceyrələrinin zədələnməsi durur (Botkin xəstəliyi, qaraciyərin sirrozu, toksikozlar və s.).


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.209
554) Hormonların bioloji əhəmiyyəti nədən ibarətdir?
A) Həzm proseslərinə iştirakından

B) Orqanizmdə ehtiyata toplanmasından

C) Vitaminlərə təsirindən

D) Müxtəlif proseslərə tənzimedici təsirdən

E) Genetik informasiyanın ötürməsindən

Hormonlar – həyat üçün zəruri olan daxili sekresiya vəziləri tərəfindən az miqdarda hasil olunan, lakin orqanizmə güclü təsir göstərən bioloji aktiv üzvi birləşmələrdir. Hormonların bioloji əhəmiyyəti orqanizmdə gedən müxtəlif proseslərə tənzimedici təsirindən ibarətdir. Onlar daxili mühitin sabitliyini saxlayır, kimyəvi reaksiyaların sürətinə, fizioloji funksiyalara, hüceyrələrin differensia- siyasına, immunitetin mexanizmlərinə, psixiki fəaliyyətə, cinsi inkişafa və maddələr mübadiləsinə təsir göstərirlər.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.127
555) Hormonların təsiri nə ilə xarakterizə olunur?
A) Yerli təsiri ilə

B) Aşağı spesifikliyi ilə

C) Eyni təsir mexanizmi ilə

D) Aşağı bioloji aktivliyi

E) Yüksək seçicilik və spesifikliyi ilə

Hormonlar yüksək seçicilik və spesifikliyi ilə xarakterizə olunurlar. Əgər qalxanabənzər ətraf vəzilərinin hormonları əsasən sümük toxumasına və böyrəklərə təsir göstərirsə, qalxanabənzər vəzinin hormonları orqanizmin hər bir hüceyrəsinə universal təsir göstərirlər, hipofizin ön payının hormonları isə digər endokrin vəzilərinə qarşı tənzimedici funksiya daşıyırlar.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.127; 1983 стр.114
556) Hormonlar arasında hansı vəzin hormonları mərkəzi yer tutur?
A) Mədəaltı

B) Hipofiz

C) Epifiz

D) Böyrəküstü

E) Qalxanabənzər

Orqanizmdə maddələr mübadiləsini tənzimləyən və daxili mühitin sabitliyini qoruyan sistemlərdən biri hormonal sistemdir. Maddələr mübadiləsində baş verən pozğunluqlar hipotalamusda spesifik maddələrin hasilini stimulə edirlər. Bu spesifik maddələr hipofizə təsir edərək onun hormonlarının sintezinə səbəb olurlar. Hipofizin hormonları qana daxil olaraq bilavasitə daxili sekresiya vəzilərinə təsir göstərirlər, onları aktivləşdirirlər. Endorkin vəzilərinin sintez etdiyi hormonlar qana keçərək müəyyən üzv və toxumalara daxil olurlar. Beləliklə, hipofiz bir çox daxili sekresiya vəzilərinin fəaliyyətini tənzimləyərək endokrin (hormonal) sistemdə mərkəzi rol oynayır.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1983 стр.114, 125
557) Cinsi hormonlara aid olmayanlar hansılardır?
A) Timozin

B) Androsteron

C) Testosteron

D) Estriol

E) Estradiol

Kişi cinsi hormonlarına testosteron, androsteron, qadın cinsi hormonlarına isə estriol, estradiol aiddir. Timozin timus vəzinin hormonudur. O,T-limfositlərin əmələ gəlməsini, immunitetin yaranmasını stimulə edir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.132
558) Hansı parçalanma məhsulları bütün mübadilə proseslərinin qarşılıqlı əlaqəsini yaradır?
A) Su, CO2, NH3

B) Monosaxaridlər

C) Sidik tuşusu

D) Aminturşular

E) Süd turşusu

Müxtəlif mübadilə proseslərinin qarşılıqlı əlaqəsini orqanizm tərəfindən istifadə olunan bütün mübadilə proseslərinin son parçalanma məhsulları olan su, karbon və ammonyak qazı üzərində müşahidə etmək olar. Məsələn: sudan Krebs tsiklində, yağ turşularının oksidləşməsində, nuklein turşularının sintezində, qlükozanın əmələ gəlməsində və s. hallarda istifadə olunur.

Karbon qazı xolesterinin, nuklein turşularının, öd turşularının sintezində istifadə olunur, karbonat bufer sisteminin tərkibinə daxildir. Ammonyak azot tərkibli birləşmələrin (əvəz olunan aminturşular, nuklein turşular, kreatin, xolin və s.) sintezində azot mənbəyi kimi istifadə olunur.
Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.218
559) Hansı proses qaraciyərdə karbohidrat mübadiləsinə aiddir?
A) Keton cisimciklərinin əmələ gəlməsi

B) Qlükoneogenez

C) Plazma fosfolipidlərinin əmələ gəlməsi

D) Öd turşularının sintezi

E) Xolesterinin sintezi

Qaraciyərin parenximatoz hüceyrələri lipid mübadiləsində aparıcı rol oynayırlar. Hipatositlərdə xolesterinin, öd turşularının bilavasitə biosintezi, plazma fosfolipidlərinin, keton cisimciklərinin və lipoproteidlərin əmələ gəlməsi baş verir. Qlükoneogenez – qaraciyərin karbohidrat mübadiləsindəki iştirakını göstərir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.225
560) Aşağıdakılardan hansı qaraciyərin zülal mübadiləsindəki iştirakını göstərmir?
A) Antitoksiki rolu

B) Fibrinogenin, protrombinin sintezi

C) Sidik cövhərinin sintezi

D) Xolesterinin sintezi

E) Zülalların dezaminləşməsi, yenidən aminləşməsi

Qaraciyərin zülal mübadiləsindəki iştirakı orada gedən zülalların (albuminlər, fibrinogen, protrombin) aktiv sintez və parçalanma prosesləri ilə, aminturşuların çevrilmə (yenidən aminləşmə, dezaminləşmə) prosesləri ilə, sidik çövhərinin sintezi ilə, antitoksiki rolu ilə xarakterizə olunur. Xolesterinin sintezi isə qaraciyərin lipid mübadiləsindəki iştirakını göstərir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.223-224
561) Aşağıdakılardan hansı qaraciyərin karbohidrat mübadiləsindəki iştirakını göstərmir?
A) Qanda insulinin tənzimlənməsi

B) Qlükoneogenz

C) Monosaxaridlərin qarşılıqlı çevrilməsi

D) Karbamidin sintezi

E) Qlikogenin sinrezi və parçalanması

Qaraciyərin karbohidrat mübadiləsindəki rolu orada gedən qlikogenin sintez və parçalanma prosesləri ilə, monosaxaridlərin qarşılıqlı çevrilmə prosesləri ilə, qlükoneogenez prosesi ilə, karbohidrat mübadiləsinə göstərdiyi təsiri (qaraciyərdə olan insulinaza fermenti orqanizmin tələbatından asılı olaraq insulini parçalayır) ilə xarakterizə olunur. Karbamidin sintezi qaraciyərin zülal mübadiləsindəki iştirakını göstərir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.224-225
562) Homeostaz nə deməkdir?
A) Orqanizmin daxili mühitinin sabitliyidir

B) Fizioloji proseslərin cəmi deməkdir

C) Qan laxtasının lizisə uğramasıdır

D) Qan laxtasının əmələ gəlməsidir

E) Qan laxtasının yığılmasıdır

Homeostaz - daxili mühitin sabitliyi deməkdir. Orqanizmin daxili mühitinə qanı, limfanı, hüceyrəarası mayeni aid edirlər. Onların kimyəvi tərkibi təqribən eynidir. Orqanizmin daxili mühitinin mühüm xüsusiyyəti onun əsas biokimyəvi göstəricilərinin heyrətləndirici sabitliyidir.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.227. А.Я.Любина, Л.П.Ильичева, Т.В.Катасонова, С.А.Петросова. «Клинические лабораторные исследования», Москва «Медицина» 1984 стр.187-188
563) Hiponatriumemiya hansı hallarda müşahidə olunur?
A) Aldosteronun hipersekresiyası zamanı

B) Böyrək büzüşməsində

C) Eritrositlərin hemolizi zamanı

D) Hüceyrələrin yüksək parçalanmasında

E) Qusma, ishal zamanı

Hiponatriumemiya – qanda natriumun çatışmamazlığıdır. Ola bilsin, belə hal mədə-bağırsaq traktında natriumun sorulması prosesinin pozulması ilə, qusma, ishal zamanı natriumun çoxlu itirilməsi və yaxud orqanizmə çoxlu həcmdə su daxil olması ilə bağlıdır (bu zaman natrium çoxlu sidik həcmi ilə orqanizmdən xaric olunur).


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.237. А.Я.Любина, Л.П.Ильичева, Т.В.Катасонова, С.А.Петросова. «Клинические лабораторные исследования», Москва «Медицина» 1984 стр.282
564) Su insan orqanizminin kütləsinin neçə hissəsini təşkil edir?
A) 2/3

B) 1/5


C) 4/5

D) 1/3


E) 2/5

Su miqdarca orqanizmin ən mühüm tərkib hissəsidir. Həyat təkamül boyu suda yaranıb və orqanizmlər susuz yaşaya bilməzlər. Su bütün bioloji mayelərin əsasını təşkil edir. Orta hesabla su insanın bədən kütləsinin 2/3 hissəsini təşkil edir, lakin bu miqdar yaşdan asılı olaraq dəyişə bilər: 4 aylıq embrionda su 94%, yeni doğulmuşlarda – 77%, böyük insanlarda – 50-60% təşkil edir. Suyun miqdarının cinsdən də asılılığı var: kişilərdə (60%) su qadınlara (50%) nisbətən daha çoxdur.


Ədəbiyyat: М.В.Ермолаев, Л.П.Ильичева. Биологическая химия. «Медицина», 1989 стр.228
Yüklə 1,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin