Chidamlilik chegarasi qiymatiga detallarning o'lchamlari, shakli va detal sirtining holati to'g'ridan-to'g'ri ta’sir etadi.
O'lchamlar ta’siri. Detal ko'ndalang kesimining mutlaq o'lchamlari qanchalik katta bo'lsa, chidamlilik chegarasi shunchalik kichik bo`ladi.
Geometrik o'xshash detallarning chidamlilik chegarasi ham ularning mutlaq o'lchamlari ortishi bilan kamayadi.
Chidamlilik - materialning «charchash»ga qarshilik ko’rsata olish qobiliyati .
Chidamlilik - materialning «charchash»ga qarshilik ko’rsata olish qobiliyati .
Qattiqlik - materialning indentor kirishiga qarshilik ko’rsata olish qobiliyati . Qattiqlikning aniqlashni bir necha usullari mavjud bo’lib, bu usullar Rokvell, Brinel’ va Vikkers presslarida amalga oshiriladi.
Abraziv ishqalanishga chidamlilik - materialning abraziv yemirilishiga karshi qarshilik ko’rsata olish qobiliyati .
Loyiha va tekshiruv hisoblari haqida ma’lumotlar
Loyiha va tekshiruv hisoblari haqida ma’lumotlar
Detalning o'lchamlarini asosiy ishchanlik qobiliyatiga (masalan, mustahkamlik. bikirlik, yeyilishga chidamlilik va boshqalar) mos keluvchi ifodalar orqali aniqlash loyiha hisobi deyiladi. Bu hisoblash usuli detalning yoki konstruksiyaning o'lchamlari oldindan noma’lum bo'lganda qo'llaniladi.
Detalning asosiy ishchanlik qobiliyati mezonining amaldagi tavsiflarini aniqlash va ulami ruxsat etilgan qiymatlari bilan taqqoslash tekshiruv hisobi deb ataladi. Tekshiruv hisobida hisobiy kuchlanishlar va mustahkamlik zahirasi koeffitsiyentlari, haqiqiy solqilik va kesimning qiyalik burchagi, harorat va shu kabilar aniqlanadi.
Detalning asosiy ishchanlik qobiliyati mezonining amaldagi tavsiflarini aniqlash va ulami ruxsat etilgan qiymatlari bilan taqqoslash tekshiruv hisobi deb ataladi. Tekshiruv hisobida hisobiy kuchlanishlar va mustahkamlik zahirasi koeffitsiyentlari, haqiqiy solqilik va kesimning qiyalik burchagi, harorat va shu kabilar aniqlanadi.
TEKSHIRISH SAVOLLARI
Mashina deb nimaga aytiladi?
2. Detal deb nimaga aytiladi?
3. Uzel tushunchasiga ta`rif bering .
4. Maxsus detallar deb qanday detallarga aytiladi?
5. Ruxsat etilgan kuchlanish deganda nima tushuniladi?
6. Materiallar uchun mexanikaviy xossalarini aniqlash
(cho`zilish diagrammasi) diagrammasini tushuntiring.
7. Plastik materiallar uchun ruxsat etilgan kuchlanish qanday topiladi?
8. Mo`rt materiallar uchun ruxsat etilgan kuchlanish qanday topiladi?
9. Mustashkamlik zapasi koeffitsenti hakida tushuncha bering.
