Lim vazirligi samarqand davlat universiteti b. Sh. Safarov, I. I. Ayubov

 
2. Aksiz solig‘i 
Boshqa soliq turlaridan farqli ravishda aksiz solig‘i faqatgina 
ishlab chiqarish sohasiga taalluqli bo‘ladi. Aksiz to‘lovi muayyan 
mahsulot turlariga taalluqli hisoblanadi.

---

301 
O‘zbekiston Respublikasida aksiz solig‘i davlat solig‘i tarkibiga 
kiritiladi. Aksiz solig‘ini hisoblash va to‘lash tartibini nazorat 
qilishning asosiy me’yoriy hujjati O‘zbekiston Respublikasining 
Soliq kodeksidir (40-bob, 283-289-moddalar) 
Aksiz solig‘i to‘lovchilari sifatida quyidagilar tan olinadi: 
1) O‘zbekiston Respublikasi hududida aksiz solig‘i solina-
digan tovarlarni (aksiz to‘lanadigan tovarlarni) ishlab chiqaruvchilar; 
2) tabiiy gazni iste’molchilarga realizatsiya qilishni amalga 
oshiruvchilar;
3) benzin, dizel yoqilg‘isini yakuniy iste’molchilarga 
realizatsiya qilishni, shu jumladan avtomobillarga yoqilg‘i quyish 
shoxobchalari orqali, shuningdek gazni avtomobillarga yoqilg‘i 
quyish 
shoxobchalari 
orqali 
realizatsiya 
qilishni 
amalga 
oshiruvchilar. Ushbu bo‘limni qo‘llash maqsadida yakuniy 
iste’molchilar deganda o‘z ehtiyojlari uchun benzin, dizel yoqilg‘isi 
hamda gaz oluvchi yuridik va jismoniy shaxslar tushuniladi; 
4) oddiy shirkat ishtirokchisi bo‘lgan, oddiy shirkat shartno-
masi doirasida amalga oshiriladigan aksiz to‘lanadigan tovarni ishlab 
chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan faoliyat bo‘yicha oddiy shirkat 
ishlarini yuritish vazifasi zimmasiga yuklatilgan ishonchli shaxs;
5) O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududi orqali aksiz 
to‘lanadigan tovarlarni olib o‘tuvchilar. Bojxona to‘g‘risidagi qonun 
hujjatlariga muvofiq mazkur shaxslar soliq to‘lovchilar deb e’tirof 
etiladi. 
Aksiz tovarlari guruhiga quyidagi mahsulotlar kiritiladi: 
–
 
etil spirti va uning barcha turlari; 
Tarkibida 9% dan ortiq miqdorda etil spirti mavjud bo‘lgan 
barcha eritmalar( eritma, emulsiya, suspenziya va boshqa shu turdagi 
soliqlar) ; 
– alkogol mahsulotlari; 
– pivo; 
– tamaki mahsulotlari; 
– avtomobil benzini; 
– dizel yoqilg‘isi; 
– dizelli va karbyurator (injektor) dvigatellari uchun motor 
moyi; 

---

302 
– to‘g‘ridan to‘g‘ri olingan benzin. 
Aksiz solig‘i bilvosita soliq ko‘rinishida byudjetga kiritiladigan 
(olinadigan), narxda va qo‘shilgan qiymat solig‘i solish bazasida 
hisobga olinadigan sof daromadning bir qismidir. 
Aksiz solig‘i stavkalari va aksizlanadigan tovarlar ro‘yxati 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqla-
nadi hamda belgilangan tartibda soliq to‘lovchilarga O‘zbekiston 
Respublikasi Moliya vazirligi va Davlat soliq qo‘mitasi tomonidan 
yetkaziladi. 
Aksizlanadigan tovarlar ishlab chiqaradigan, mulkchilik shakli-
dan qat’iy nazar, yuridik shaxslar aksiz solig‘i to‘lovchilari 
hisoblanadi.