M. agayev, D. C.ƏSGƏrov fiZİkadan laboratoriya iŞLƏRİNƏ RƏHBƏRLİK



Yüklə 4,05 Mb.
səhifə5/177
tarix14.11.2019
ölçüsü4,05 Mb.
#29584
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   177
C fakepathC fakepathFIZIKADAN LABORATORIYA KITABI



birbaşa ölçülməyib ölçülən digər kəmiyyətlər vasitəsi ilə ifadə olunursa, onda nisbi xətanı aşağıda göstərilən üsulla tapmaq olar.

  1. Kəmiyyətlər arasında riyazi asılılığı ifadə edən düstur loqarifmlənir

  2. Loqarifmlənmiş ifadə diferensiallanır

  3. Sonsuz kiçik artımdan sonlu artıma keçilir

  4. Alınmış ifadədə yalnız cəmləmə aparılır, başqa sözlə hər hansı kəmiyyətin nisbi xətası alınmış ifadəyə mənfi işarəsi ilə daxildirsə onu müsbət ilə əvəzləmək lazımdır.

Misal üçün aşağıdakı nümunəyə baxaq.Tutaq ki, damcı üsulu ilə səthi gərilmə əmsalının təyinində nisbi xətanı tapmaq tələb olunur. Səthi gərilmə əmsalının damcının kütləsi və borunun radiusundan asılılığı

düsturu ilə ifadə olunduğundan yuxarıdakı qaydaya əsasən 1) Düstur loqarifmlənir



lnσ=lnm + lng - lnr-ln
2) Loqarifmlənmiş ifadə diferensiallanır

d (ln) = d(lnm)+d(ln g)- d(ln2) – (lnr)

2sabit kəmiyyət olduğu üçün d(ln)=0 və



3) Sonlu artıma keçilir

4) Sonuncu ifadədə mənfi işarəsi müsbətlə əvəzlənir. Səthi gərilmə əmsalının təyinində təcrübənin nisbi xətası



olar.




Yüklə 4,05 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   177




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin