M. agayev, D. C.ƏSGƏrov fiZİkadan laboratoriya iŞLƏRİNƏ RƏHBƏRLİK

ifadəsi ilə tapmaq olar. Təcrübənin aparıldığı T temperaturunda konsentrasiyanın qiymətini isə aşağıdakı kimi təyin etmək olar. Molekulyar kinetik nəzəriyyənin əsas tənliyinə görə normal şərait və verilən T temperaturu üçün P₀=n₀kT₀ və P = nkT olduğunu nəzərə alsaq, bu iki tənlikdən

n=n₀

olar.

Burada, n₀= 2,3x10²⁵ m³ Loşmidt ədədi, T₀ = 273° K, P₀=1,013·10⁵ Pa bərabər olduğunu nəzərə alsaq, effektiv diametrin qiyməti üçün

(9)

almış olarıq.

Təcrübə qurğusunun sxemi şəkil 1-də təsvir edilmişdir.

İşin gedişi.

1. 
   B - borusuna su doldurmaqla onun h₁ - hündürlüyünü qeyd etməli.
   
2. 
   K - kranını açmaqla saniyəölçəni işə salmalı və 200-250 sm³ suyu verilmiş qaba axıtmaqla onun t - axma müddətini təyin etməli (axan suyun həcmi A - kapilyarından keçən havanın həcminə bərabərdir).
   
3. 
   Su axıdıldıqdan sonra onun h₂ hündürlüyünü təyin etməklə təzyiqlər fərqinin qiymətini düsturuna görə təyin etməli. Burada - suyun sıxlığı, g - sərbəstdüşmə təcilinin qiymətidir.
   
4. 
   Təcrübənin aparıldığı şəraitdəki (otaq şəraitində) atmosfer təzyiqinin (P) və otaq temperaturunun (T) qiymətlərini bilməklə (8) ifadəsinə əsasən-nın qiymətini və alınmış bu qiymətə əsasən (9) ifadəsinə görə -nı hesablamalı
   
5. 
   Alınmış nəticələrə görə təcrübənin mütləq və nisbi xətalarını hesablayın.