M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

ichki tekshirish
deb 
ataladi. G in e k o lo g iy a a m a liy o tid a ichki tek sh irish ikki y o ‘l 
bilan bajariladi: b ir q o l n i n g bir yoki ikki b a r m o g ‘i qinga 
kiritiladi, te k s h irila y o tg a n a ' z o ( b a c h a d o n , u n i n g ortiq lari) 
q o rin devori orqali ikkinchi q o ‘l bilan u s h la b turiladi yoki 
kichik c h a n o q d a n b iro n s o h a s in in g h o latin i p ay p a sla b bilishga 
h a r a k a t qilin a d i. Ichki te k sh irish k o ‘p i n c h a o ‘ng q o ‘l bilan 
bajariladi.
K lito r va q in n in g u r e tr a yonid ag i old d evori e n g sezgir 
jo y la r ekanligini n a z a r d a tu tish kerak, y a ’ni q in g a b a r m o q la rn i 
s u q q a n d a b a r m o q bilan b o sm aslik lozim . B a r m o q la r q in n in g
old d evori b o ‘ylab e m a s , balki o r q a d evori b o ‘ylab sirpanib 
b o r is h i, q i n to r l i g id a n b a r m o q l a r n i k iritish q iy in b o ‘lsa, 
ora liq n i pastga bosish, b a r m o q la r g a esa v az elin surtish lozim .
B a rm o q la r n i q in g a c h u q u r r o q k iritg a n d a shilliq p a r d a n in g
h olati ( n a m lik darajasi, o ‘s im ta la r borligi, g ‘a d ir- b u d u rlig i, 
surilish d arajasi, yoki a k s in c h a , siljimasligi), o ‘s m a la r, t o ‘siq 
borligi a n iq la n a d i. Q in n in g old d evori orq a li u r e tr a (infiltrat 
b o ‘lsa) 
p a y p a s l a b a n i q l a n i s h i m u m k i n .
S o ' n g r a a k u s h e r
b a r m o g ‘i bilan b a c h a d o n b o 'y n i n i n g q indagi q ism in i to p a d i, 
u n in g shakli ( k o n u s s i m o n , silin d r s h a k lid a ), kattaligi, b a ­
c h a d o n tash q i te sh ig in in g shakli ( tu g 'm a g a n a y o lla rd a y u m a ­
lo q , 
t u g ' g a n
a y o l l a r d a e s a k o ' n d a l a n g y o r i q s h a k l i d a ) ,
t u g ' u r u q d a n
k e y in b a c h a d o n b o ' y n i n i n g y i r t i lg a n l ig i va 
y a m o q l a n g a n l i g i , o ' s m a l a r b o rlig i va s h u n g a o ' x s h a s h l a r
an iq la n a d i. B a c h a d o n b o 'y n i k o 'n d a la n g ig a c h u q u r yirtilgan 
b o 'ls a , ikkita labga (oldingi va o r q a lablarga) b o 'lin g a n d a y
tu y u la d i, b u n d a y h o lla rd a b a c h a d o n b o 'y n i k a n a lin in g shilliq 
p a r d a s i
q i n
b o ' s h l i g ' i g a a g ' d a r i l i b c h i q a d i
{ectro p io n ).
B a c h a d o n b o 'y n i d a e r o z i y a b o 'l s a ,
p a y p a s l a g a n d a y u z a si 
b a ’z a n d u x o b a g a o 'x s h a b t u y u la d i; 
ovula N abothi
k ic h ik
d o 'm b o q c h a l a r sh a k lid a b a r m o q q a u n n a y d i, b a c h a d o n b o 'y ­
n i n i n g t a s h q i
t e s h i g i
f i z i o l o g i k j i h a t d a n
y o p i q
t u r a d i .
B a c h a d o n n i n g o ' r n i d a n siljig an lig in i b a c h a d o n b o 'y n i n i n g
vaziyatiga q a r a b bilish m u m k in . N o r m a d a b a c h a d o n b o 'y n i 
q a t ’iy o ' r t a c h i z i q d a b o 'l a d i ; ta s h q i te s h ig i (a y o l tik k a
tu rg a n d a ) pastga va o rq a g a q a r a b tu ra d i (2 1 - ra s m ).
39

---

2 1-rasm .
B a c h a d o n
b o ' y n i n i n g
k o ' z g u
y o r d a m i d a
k o ' r i l g a n d a g i
h o l a t l a r i :
<
7
—
b a c h a d o n b o ' y n i n i n g o r q a lab id a g i k i c h i k y a m o q l a r ;
b a c h a d o n
b o ' y n i n i n g o ' n g t o m o n d a g i y i r tiq , y a m o q l a r ; t/— b a c h a d o n b o ' y n i v a q i n
d e v o r i t u g ' u r u q v a q t i d a y irtilib y a m o q b o ' l i b q o l g a n ; e —b a c h a d o n
b o ' y n i n i n g t a s h q i t e s h ig i y a r i m o y s h a k l i d a g i y o r i q q a o ' x s h a y d i ,
b a c h a d o n b o ' y n i n i n g o l d labi a g 'd a r i l i b c h i q q a n ; / —b a c h a d o n b o ' y n i
ikki t o m o n d a n y i r ti l g a n , y a m o q l a r , se rv ik al k a n a l sh illiq p a r d a s i
p i c h a a g ' d a r i l i b c h i q q a n