Suv ilon – Natrix tesseliata Laur.
Ilonlar kenja turkumining suv ilonsimonlar oilasidan bir turi, zaharsiz. O„rta
Osiyoda, jumladan, O„zbekistonda ham keng tarqalgan. Urg„ochi ilonlarning bo„yi
120-130 sm atrofida. Erkaklari kichikroq, ingichkaroq, ixcham ko„rinishga ega.
Gavdasining usti to„q qizg„ish, kulrang qizg„ish yoki qoramtir bo„lib, ustida
shaxmat tartibida joylashgan qora hollari yoki ko„ndalang qora yo„llari bor. Qorin
tomoni to„rtburchakli qora dog„lar bilan koplangan bo„lib sariq yoki qizil rangga
ega. Bu ilonlarning rangi juda xilma xil. Bular baozi vaqtlarda dalalarda uchrasa
ham, suv bilan juda
bog„langan.
Yaxshi
ko„rib
yashaydigan
yerlari daryo, ko„l,
ariq, sholipoya, hovuz
kabi suv yoqalaridir.
Farg„ona sharoitida bahorda Marg„ilonsoy, Cheksho„ra arig„i atroflarida ko„p
uchraydi. Yozning issiq kunlari oftob tushmaydigan g„aramlar, kamarlar, kalamush
uyalarida kunduzi berkinib yotib, kechasi faol hayotga o„tadi. Kuzda sovuq
tushishi bilan suv qirg„oqlaridagi kamarlarda, toshlar ostida, kemiruvchilar
uyasida, daraxt to„nkalari kovaklarida yakka yoki 20-30 ta ilonlardan iborat
"to„da" hosil qilib qishlaydi. Erta bahorda qishki uyqudan turganda lanj,
bo„shashgan bo„lib, ko„p vaqtini havoda isinib yotish bilan o„tkazadi, apreldan faol
15
hayot kechirishga o„tadi. Baqa, qurbaqa, it baliq va baliqlar bilan ovqatlanadi.
Aprel oylarida urchib, urg„ochilari iyun va iyul oylarida diametri 30-45 mm 5-15
dona tuxumini toshlar osti yoki kemiruvchilar uyasiga qo„yadi. Avgust oyida
tuxumdan chiqqan bolasi (12-13 sm) bahor va kuzda boshqa ilonlar kabi terini
butun tashlash bilan tulaydi. Baliqchilik xo„jaliklarida va qishloq xo„jaligaga foyda
keltiruvchi bo„lgan baqa va qurbaqalarni qiradi, bu bilan ma‟lum zarar keltiradi.
Dostları ilə paylaş: |