Fors ko‘rfazidan Tigr daryosinmg boshigacha shunday me’mor chilik xukm surar ediki, u har bir alohida joyda mahalliy sharoitlarga bogiiq holda faqat arzimas variantlarini namoyon qilar edi. Ossuriyada uncha ko‘p miqdorda bo‘lmasa ham yog‘och resurslariga va uncha katta boimagan tosh resurslariga ega boisa ham, janubda yog‘och ham, tosh ham yo‘q edi. Bobilliklar uchun loy eng qimmatli qurilish materiali bo‘lib, ehtiyoj zaruriyat pishirish y o ii bilan tosh xususiyatiga ega materialning yaratilishiga olib. Yoqilg‘ining yetishmasligi tufayli uni tayyorlashdagi qiyinchiliklarga qaramay pishgan gish t Bobil me’morchUigida katta o‘rinni egallagan edi. Mil.av. VII asrda bunday gisht Navuxodonosoming qurilishlarida asosiy qurilish materiali boiib hisoblanar edi. Geradotning dalolat berishicha, qirg‘oqdagi va qal’a devorlari qisman boisa ham, ana shu sun’iy materialdan barpo etilar edi. bijilda Bobil shahrini ma’lum boigan minoralardan eng qadimgisi hisoblab, u yerdagi qurilish materiali pishiq gisht ekanini ko‘rsatadi. Shunday qilib, Mesopotamiya me’morchiligini asosiy jihatlari quyidagilar hisoblanadi: pishiq gishtni qoilanishiga asoslangan konstruksiyalar tizimining hukmronligi. Janubda - pishgan gishtning
oftobda quritilgan xom g‘isht bilan birikmasi, Ossuriyada- xom g‘ishtning tosh bilan birikmasi98. Loydan konstruksfya PishirUmagan loyning qoHlanilish usullari. Ossuriyada loydan iborat qurilishlaming mavjud bo‘lganini isbotlash qiyin: loy bo‘laklari xom g‘isht boiaklari bilan osongina birikib ketgan. Loydan qurilishlar juda keng tarqalganligi ravshan-oqibatda o'ziga xos sinchlar ishlatila-
