M muxamedova

bino antik dunyoning eng katta gumbazli binosi bo‘ lib, unda Rim
memorligining novatorlik xususiyati 
ko‘zga tashlanadi. Binoning
tashqi ko'rinishi sodda, uning old tomonini qizil granitdan ishlangan
korinf ustunli peshtoq bezab turadn. Bu ustunlar yaxlit monolit qizil
toshdan yo‘nib ishlangan. Aksincha, interyer bezatilishiga alohida
e’tibor berilgan, poliga marmar yotqizilgan. Damashqli Apollodor.
Panteon. Ichki ko‘rnishi. Devori esa ikki yarusli boiib, birinchi
yarusidagi chuqur tokchalarga xudolar haykali qo‘yilgan, ikkinchi
yarns esa rangli marmardan ishlangan pilyastrlar bilan boiib chiqilgan.
Binoning tepa qismi badiiy yechimi ham diqqatga sazovor219. Gumbaz
osti yuzasidan to'rtburchak shaklidagi chuqurchalar - kessonlar
yuqoriga qarab kichrayib boradi. Bu, o ‘z navbatida, fazoviy kenglik
taassurotini oshirishgaxizmat qiladi. Tomoshabin nazarida gumbaz osti
kengligi katta va cheksiz boiib tuyuladi. Kessonlar ichiga o‘matilgan
bronzadan ishlanib oltin suvi yuritilgan rozetkalar esa bu serhasham-
likni yanada oshirib xonaga afsonaviy fayz kiritadi. Gumbazning yuqori
qismida qoldirilgan diametri 9 m boigan «panteon ko‘zi» deb nom
olgan darcha xonani yoritish bilan birga, kenglik taassurotini yanada
oshirib, xona ichiga tantanavorlilik va xashamatlilikni yanada
bo'rttiradi220. Rim memorligida paydo boigan yangi tiplardan biri
termlar (suv saroyiari)dir. Iliq va sovuq suvli xovuzlar, gimnastika
zallari, oromgohlar, kutubxona boigan. 2-3 ming kishiga moijailangan
bunday suv saroylari bezagiga alohida e’tibor berilgan. Mozaika va
devoriy suratlar, xaykai va amaliy sanat buyumlari saroy go‘zalligiga
go‘zallik qo‘shgan. Rim me’morligining so'nggi muhim yodgorligi
219
The World History o f Architecture. Auguste Choisy. London. 2009. P259(The Pantheon is a building in 
Rome. Italy, on the site o f an earlier building commissioned bv Marcus Agrippa during the reign o f Augustus (27BC 
- 14 AD). The present building was completed by the emperor Hadrian and probably dedicated about 126 AD. He 
retained Agrippa’s original inscription, which has confused its date o f construction. The building is circular with 
a portico o f large granite Corinthian columns (eight in the first rank and two groups of four behind) under a pediment. 
A rectangular vestibule links the porch to the mhinria which is under a coffered concrete dome, with a central opening 
(oculus) to the sky. Almost two thousand years after it was built, the Pantheon’s dome is still the world's largest 
unrerafcrced concrete dome. The height to the oculus and the diameter of the interior circle are the same, 43.3 metres),
2,9 
History' of Architecture AD.F.Hamlin. A. M. Professor of the history of Architecture in the school of Architecture, 
COLUMBIA, UNI VERSIRY, 1998 SEVENTH EDITION. P62. The noblest of all circular temples of Rome and of 
the world was the Pantheon. The dome appears to have been composed of numerous arches and ribs, filled in and 
finally coated with concrete. 
X
220
Auguste Choisy. The World History o f Architecture. London. 2009. P245. The bridge’s engineer, ApoIJodorus of 
Damascus, used wooden arches, each spanning 38 m (125 ft), set on twenty masonry pillars made of bricks, mortar, 
and pozzolana cement. It was built unusually quickly (between 103 and 105), employing the construction of a 
wooden 
cmssoa for
each pier.)

---