Rim forumidagi Maksensiya bazilikasidir221. Rim me’morliginmg o‘ziga xos tomonlari, uning asosiy tiplari Rim respublikasi davridayoq namoyon boidi. Doimiy urush va qirg‘inlik, grajdan urusblari mantiqan aniq topilgan monumental me’morlik kompozitsiyalarida o‘z ifodasini topdi. Erarnizdan awalgi VIII asrda ishlangan mudofaa devorlari, mamla- katning turli qismlarini tutashtiruvchi tosh to‘shalgan keng yoilaming sodda va jiddiy ko‘rinishlarida davr ruhi va qurishi san’ati xarakteri ko‘rinadi.JumIadan, mashxur Appiy y o ii milodddan awalgi 312-yilda quriigan. Bu yilda Rim qo‘shinlari janglarga borishdi. Mustahkam ko‘p- rik va osma suv quvirlari (akveduklar) quriigan. Rimliklar qadimgi Gret- siyaga va boshqa ellinistik davlatlar ustidan hukmron boia borgan sari ular ko‘rgan binolar ko‘paya bordi va hashami kuchaydi. Miloddan awalgi III-I asrlarda quriigan ibodatxona shahar va dala saroylari va boshqa binolar o‘zlarining serhashamligi bilan ajralib turadi. Rimliklar Yunon me’morligining order tizimini qabul qildilar va o‘z faoliyatlarida keng qoiladilar. Rimliklar uchun eng bezakli korinf orderi sevimli orderga aylandi. Yangi kompozitsiya yanada xashamliroq murakkab kompozit orderini yaratdilar. Bundan tashqari Rimliklar etruslardan toskan orderini oldilar, bu order o‘z ko‘rinishi jihatidan dor orderiga o'xshasa ham lekin boshqa rim orderlarida boigani kabi uning ham tag kursisi (pedistali) borligi, frizida metopa kiritilganligi va ustun uzagida konyulyuralarining yo‘qligi bilan ajralib turadi222. RIM IMPERIYA ARXITEKTURASI. Rim imperiyasinmg birinchi imperatori Oktavian Avgust hukumronlik qilgan yillar (miloddan awalgi 27 yil melodiy 14 yillar) san’at va madaniyatning haqiqiy rivojlangan
