M. Ulug’bek nomidagi O’zbekiston Milliy universiteti Biologiya fakulteti Biokimyo kafedrasi Fan: Biokimyo va molekulyar biologiyadan laboratoriya mashg`uloti Mavzu: Qog’o
M. ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI BIOLOGIYA FAKULTETI BIOKIMYO KAFEDRASI FAN: BIOKIMYO VA MOLEKULYAR BIOLOGIYADAN LABORATORIYA MASHG`ULOTI 6. MAVZU: QOG’OZ XROMOTOGRAFIYASI USULI BILAN AMINOKISLOTALARNI AJIRATISH
Xromatografiya metodi 1903-yilda rus olimi M.O.Svet tomonidan ochilgan. Hozirgi vaqtda xromatografiya analizining turli xillari biologiya va kimyo sohasida keng qo‘llanilayapti. Xromatografiyaning asosiy mexanizmini aniqlovchi fizik-kimyoviy omillarning turiga qarab, bu usul 4 ga bo‘linada: adsorbsion, tarqaluvchi, ion-almashinuv va cho‘ktirish metodlari.
Xromatografiya metodi 1903-yilda rus olimi M.O.Svet tomonidan ochilgan. Hozirgi vaqtda xromatografiya analizining turli xillari biologiya va kimyo sohasida keng qo‘llanilayapti. Xromatografiyaning asosiy mexanizmini aniqlovchi fizik-kimyoviy omillarning turiga qarab, bu usul 4 ga bo‘linada: adsorbsion, tarqaluvchi, ion-almashinuv va cho‘ktirish metodlari.
ISHNING MAQSADI:
Aminokislotalarni ajratish uchun ko‘pincha qog‘ozdagi tarqaluvchi xromatografiya qo‘llaniladi. Bu metod ikkita faza: qo‘zg‘almaydigan qattiq va suvli yoki organik erituvchilar fazasi, orasida aminokislota komponentlarining ajralish darajasiga asoslangan.
Xromatografiya organik erituvchi (masalan, suvga to‘yintirilgan fenol yoki butil spirti, sirka kislota va suv aralashmasi) filtr qog‘oz orasidan o‘tkazilganda, qog‘ozga tomizilgan aminokislota eritmasi uning eruvchanligiga qarab bir-biridan ajraladi. Har xil aminokislota qog‘ozda har xil tezlik bilan yuradi. Aminokislotalarning yurish tezligi har xil omillarga: aminokislota molekulasining tuzilishiga, organik erituvchilarda va suvda eruvchanligiga, qog‘ozga adsorbsiyalanishiga, qog‘oz turiga, tajribani olib borilish sharoitiga bog‘liq bo‘ladi. Aminokislota organik erituvchida qanchalik yaxshi erisa, qog‘ozda shuncha ko‘p harakatlanadi.
