MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 

34 

kanda  bir  sistem  yarandı.  «Öyünərsə,  ər  öyünsün,  aslandı, 

öyünmək  qadınlara  böhtandı»  deyən  qədim  türk  qadınlarını 

sevillər,  almazlar,  həyatlar  əvəz  etdi.  Bu,  Azərbaycanda 

psixoloji  fikrin  dördüncü  mərhələsi  idi.  Doğrudur,  beyrəklər, 

qaraca  çobanlar  da  balaĢlarla,  məmmədəlilərlə  əvəz 

olunmuĢdu. 

Elə buradaca qeyd etmək istərdik ki, görkəmli dramaturq 

Cəfər  Cabbarlı  bu  dəyiĢikliyi  dahiyanə  bir  Ģəkildə  təsvir  et-

miĢdi. BaĢ verən dəyiĢiklikdə nəyin yaxĢı, nəyin pis olduğunu 

söyləmək  də  çətindir.  Banıçiçək  də,  Burla  xatun  da,  Selcan 

xatun da azaddır, sərbəstdir. Almaz da, Həyat da, ġərəbanı da 

azaddır,  sərbəstdir.  Lakin  bu,  tamamilə  bir-birinə  yad,  fərqli 

azadlıqlardır.  

Beləliklə,  yeni  insanlar,  yeni  həyat,  yeni  düĢüncə  tərzi 

yarandı.  YeniləĢə  bilməyənlər  məhv  oldu,  həbs  edildi.  Elə  bu 

səbəbdən də 50-ci  illərdən sonra həyatın bütün  sahələrində öz 

sözü olmayan, laqeyd insanların sayı artdı. Hətta elçi gedəndə 

də, qız istəyəndə də, iĢə götürəndə də belə dedilər:  «Üzüyola, 

sakit, quzu kimidir». 

Əlbəttə, sovet sistemi yalnız  mənfiliklərdən ibarət deyil. 

Ölkədə  savadsızlıq  kütləvi  Ģəkildə  ləğv  edildi,  savadsız  insan 

qalmadı.  Məktəblər,  xəstəxanalar,  klublar,  kitabxanalar  açıldı. 

Elm və təhsil sürətlə inkiĢaf etməyə baĢladı.  

Milli  Konservatoriya  fəaliyyətə  baĢladı.  Q.Qarayev, 

C.Hacıyev,  F.Əmirov,  S.Hacıbəyov,  A.Məlikov,  T.Quliyev  və 

digər  dünya  Ģöhrətli  bəstəkarlarımız  yetiĢdi.  Niyazi  kimi 

dünyanın  ən  tanınmıĢ  dirijorlarından  biri  yaĢadı,  yaratdı. 

M.Abdullayev,  S.Bəhlulzadə,  T.Nərimanbəyov  və  digər 

rəssamlarımız fəaliyyət göstərdi. Kino sənəti yarandı və inkiĢaf 

etdi.  Üzeyir  Hacıbəyov,  Müslüm  Moqamayev  dünya  Ģöhrətli 

əsərləri  yaratmaqda  davam  etdilər.  Yeni  Ģair  və  yazaçılar, 

---