MahirəNərimanqızı

V.16.1. Xarakter haqqında anlayıĢ 

  

        Xarakterin  tərifi.  Ġnsanları  bir-birlərindən  fərqləndirən 

Ģəxsiyyətin  davamlı  fərdi  psixi  xassələrindən  biri  də  xarak-

terdir.  Adətən,  insanları  bir-birlərindən  fərqləndirərkən  

onların  xasiyyətini,  xarakterini  ön  plana    çəkirlər.  Bu 

baxımdan  yunanca  “xarakter”  “möhür”,  “naxıĢ”  mənasini 

bildirir.  Xarakter  bir  növ  insanın    yalnız  özünəməxsus 

davranıĢ formasını əks etdirir. Onun ən mühüm cəhəti ondan 

ibarətdir  ki,  xarakter  Ģəxsiyyətin  hər  cür    xüsusiyyətlərini 

deyil, mühüm və davamlı fərdi xüsusiyyətlərinin  məcmuunu 

özündə əks etdirir.  Digər tərəfdən  xarakteri bir psixi fenomen 

kimi  fərqləndirən  baĢlıca  cəhət  ondan    ibarətdir  ki,  o  həmiĢə 

fəaliyyət  və  ünsiyyət  prosesində,  insanın  onu  əhatə  edən 

gerçək aləmə və insanlara münasibətdə təzahür edir. Xarakter 

həyatda    qazanılmıĢ  davranıĢ  formasıdır.  Heç  kim  anadan  

tənbəl  və  ya  iĢgüzar,  gobud  və  ya  mehriban,  qəddar  və  ya 

humanist,  səliqəli  və  ya  pinti,  təvazökar  və  ya  xüdbin 

doğulmur.  Bu  kimi  keyfiyətləri  həyat  prosesində,  tipik 

Ģəraitin,  təlim  və  tərbiyəsinin  təsiri  altında  əldə  edir.  Həmin 

əlamətlər  həmin  insanın    xarakterini  təĢkil  edən  tipik 

əlamətlər  kimi  formalaĢır  və  tipik  Ģəraitdə  dərhal  özünü 

göstərməyə baĢlayır. 

          Bütün  bunlarla  yanaĢı  olaraq  insan  xarakteri  onun  

dünyagörüĢ və əqidəsilə də sıx bağlıdır. Ġnsanın  münasibətlər 

sistemini  təĢkil  edən  dünyagörüĢü  və  əqidəsi  istər-istəməz 

onun  xarakter    əlamətlərinin  formalaĢmasına  zəmin  yaradır. 

Adətən,  xarakter  formalaĢdıqdan  sonra  bu  və  ya  digər 

davranıĢ tərzini həyata keçirməyə təhrik edir. 

---