MahirəNərimanqızı

III. 6. 1. Qruplar haqqında anlayıĢ 
 
Ġnsan cəmiyyət daxilində doğulub yaĢayır. Hər bir fərd 
nəinki bioloji, eyni zamanda sosial irsə sahib olub, konkret 
mühitdə və cəmiyyətdə mövcud yaĢayıĢ tərzini, görüĢləri, adət 
və ənənələri təkrar edir. Bu baxımdan hər bir Ģəxs konkret 
cəmiyyətin məhsulu, öz dövrünün övladıdır. Burada insan 
birliyi xüsusi rol oynayır. Əgər insan tək, tənha yaĢasaydı nə 
onun bir Ģəxsiyyət kimi formalahması, nə də öz tələbatlarını 
ödəməsi iĢi istənilən səviyyədə gedə bilməzdi. Məhz buna görə 
də bəĢər tarixində insanlar daima müəyyən qruplarda birləĢir və 
fəaliyyət göstərirlər. 
B ə s
h ə r
c ü r
i n s a n
b i r l i y i n i
q r u p
a d l a n d ı r m a q
o l a r m ı ?
Q r u p l a r ı
s ə c i y -
y ə l ə n d i r ə n ə s a s a m i l l ə r n ə d ə n i b a r ə t d i r ? B u
k i m i
s u a l l a r a
c a v a b
v e r m ə d ə n
q r u p l a r ,
o n l a r ı n r o l u v ə f u n k s i y a l a r ı n ı d a d ü z g ü n
d ə r k e t m ə k m ü m k ü n d e y i l d i r .
Hər Ģeydən əvvəl hər cür insan birliyini, məsələn, 
təsadüfən avtobusda, metroda, küçədə birgə gedən adamları 
qrup adlandırmaq düzgün deyildir. Bu adamlar fiziki cəhətdən 
birləĢmiĢ fərdlər olmaqla, bir-birlərinə qarĢılıqlı təsir 
göstərmirlər. Hər hansı bir insan birliyini qrup adlandırmaq 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
191 
üçün həmin adamların vahid məqsəd uğrunda birgə fəaliyyətə 
giriĢməsi tələb olunur. Bu cür ümumi mənafe və birgə fəaliyyət 
olmadıqda insanların birliyinin son məqsədi də məlum olmur. 
Bu cür təsadüfi birləĢmədə insanların bir-birinə qarĢılıqlı təsiri, 
onların bir-birini qavraması halları da aradan çıxır. Bu 
baxımdan görkəmli amerika psixoloqu D.Mayersin qrupa 
verdiyi tərif diqqəti cəlb edir. «
Qrup bir-birinə qarşılıqlı təsir 
göstərən, bir-birinə uzun müddət təsir göstərməklə özlərini 
«biz» kimi qavrayan iki və daha artıq insan birliyidir
»
1
. Məhz 
buna görə də qrupları sosial mənsubiyyətə, birgə fəaliyyətin və 
ünsiyyətin xarakterinə görə birləĢən insan birliyi kimi 
səciyyələndirmək lazım gəlir.