MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
388 388 cəmiyyəti modelini tam anlamayan bir cəmiyyətdə istər- istəməz əks reaksiyalar yaranacaqdır. Ola bilsin ki, bu əks reaksiyalar ilk dövrlərdə ciddi şəkildə özünü büruzə verməsin. Lakin zaman keçdikcə vəziyyət dəyişə bilər. Bu hal, bütün cəmiyyətlər üçün keçərlidir. Yəni heç bir cəmiyyət bundan sığortalanmamışdır. Bu əks reaksiyaların mahiyyəti də eyni deyildir. Yəni əks reaksiyalar cəmiyyətin inkişafı baxımından müsbət də, mənfi də ola bilər. Baxır kimlər, hansı dairələr, hansı mənada əks reaksiyalar verirlər. Əlbəttə, cəmiyyətin sağlam düşünən beyininin əks reaksiyaları ortada olan səhvləri aradan qaldırmaq, yəni toplumda öncə milli yaddaş şüurunu bərpa etmək, milli-demokratik ruhu yüksəltmək və bunun sonunda vətəndaş cəmiyyəti ilə uzlaşdırma tapmaqla bağlıdır. Yəni milli mənəvi dəyərləri qorumaqla yanaşı, zəmanənin çağdaş tələblərini də nəzərə almaq lazımdır. Ancaq milli şüurun daşıyıcılarından fərqli olaraq dini şüurun və beynəlmiləl şüurun radikal tərəfdarları demokratiya, vətəndaş cəmiyyəti ideyalarına tamamilə fərqli yöndən yanaşırlar. Birincilər demokratiya, vətəndaş cəmiyyəti ideyalarını yaxına buraxmadıqları halda, ikincilər isə həmin ideyaları həddən artıq ideallaşdırırlar. Bununla da, hər iki tərəf cəmiyyət daxilində özlərinə tərəfdar qazanmağa çalışır. Bu, çox düşündürücü məsələdir. Bu mənada, milli şüur, vətəndaş cəmiyyəti və modernləşmə arasındakı oxşarlıq və ziddiyyətlərlə yanaşı, dini şüur və vətəndaş cəmiyyəti, modernləşmə arasındakı ziddiyyət və oxşarlıqları da araşdırmaq lazımdır. Çünki hər bir cəmiyyət yalnız etnik kimliyin deyil, eyni zamanda dini kimliyin də daşıyıcısıdır. Ola bilsin ki, hər hansı beynəlmiləl ideya milli xüsusiyyətlərlə
|