MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

395 

müstəqillik təcrübəsi az olan, milli şüuru tam formalaşmayan 

millətlər qalırlar. 

Şimali  Azərbaycan  türkləri  kifayət  qədər  dövlətçilik 

ənənələrinə  (Xəzər  İmperiyası,  Sacilər,  Qaraqoyunlular, 

Şirvanşahlar,  Səfəvilər  və  b.)  malik  olsalar  da,  son  iki  əsrin 

böyük  bir  dövrünü  çar  Rusiyası  imperiyasının  tərkibində 

yaşamalarından  dolayı  müstəqillik  təcrübəsi  azalmışdır.  Eyni 

zamanda  gənc  bir  dövlətin  əhalisi  arasında  milli  şüurun 

formalaşması prosesi başa çatmadığına görə, qlobal ideyaların 

təsirinə  daha  çox  məruz  qalan  ölkə  halına  gəlmişdir.  Bu 

baxımdan  milli  ideyaların,  yoxsa  beynəlmiləl  ideyalarıın 

hansının  vacibliyi  məsələsində  Azərbaycan  xalqının  seçim 

etmək  məsələsində  ictimai  şüur  problemi  vardır.  Xüsusilə, 

sovet-müstəmləkə  nəsli  ilə  yeni-müstəqil  nəsil  arasında 

varislik probleminin bu günə qədər həll olunmaması məsələni 

daha da mürəkkəbləşdirir. Sovet nəslinin əksəriyyəti daha çox 

«saxta  beynəlmiləlçiliyə»  uyğunlaşdığı  üçün  milli  ideyalara 

münasibətdə  «rus  kommunizmi»  «xəstəliyi»ndən  qurtula 

bilmir.  Əvəzində  sovet  nəsilinin  övladları  olan  yeni  nəsilin 

əksəriyyəti  milli  ideyaları  tam  dərk  edə  bilməydiyi  üçün 

beynəlmiləl 

ideyalara 

münasibətdə 

«modernləşmək» 

xəstəliyinə tutulur. Belə bir şəraitdə, sovet nəsli ilə yeni nəsil 

arasında  uzlaşdırma  tapmaq  heç  də  asan  məsələ  deyildir.  Bu 

mənada,  milli  şüurun  formalaşması  prosesi  də  mürəkkəbliyi 

ilə  diqqəti  cəlb  edir.  Ona  görə  də  bəzi  sahələrdə  ciddi 

addımlar  atılmadan  milli  şüurun  yox  yerdən  formalaşmasını 

gözləmək doğru olmazdı.