MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 443
Cəmiyyətin müəyyən bir hissəsində ziyalı anlayışını daha çox din nəzər nöqtəsindən qəbul edirlər. Yəni ziyalı dedikdə, dini dünyagörüşlü şəxslərə üstünlük verirlər. Bu, heç də sadə və ötəri bi məsələ deyildir. Bununla da, kütlə daxilində dini şüura yönələn bir təbəqə formalaşdırılmağa çalışılır. Şübhəsiz, həmin təbəqə də daha çox dini ideyaları təbliğ edən insanları ziyalı kimi qəbul edirlər. Əlbəttə, dini ideyalar altında kütləyə, xüsusilə gənclərə hansı dəyərlərin təbliğiı bir o qədər dəqiq olmadığı üçün burada düşündürücü məşamlar kifayət qədərdir. Bu zaman «dini ideyalar» adı altında İslam dininə aidiyyəti olmayan fikirlər də gənclərə sırınır. Bu formada, «dini ideyaların» təbliği bəzi gənclər arasında daha erkən yaşlarında başlayır ki, bununla da «beyninin yuyulması» prosesi baş verir. Əlbəttə, hansısa təriqətlərin təsiri altına düşən gənclər yetkinlik yaşına çatdıqda artıq, müstəqil düşünməyə çətinlik çəkir və şüur baxımdan asılı vəziyyətə düşür. Xüsusilə, bu zaman hansısa təriqətin «dini şüuru» İslam dini adı altında milli şüurdan üst mövqeyə çıxarmağa çalışması, istənilən dövlət, o cümlədən Azərbaycan kimi mstəqilliyini yenicə barpa etmiş bir dövlət üçün çox təhlükəlidir. Çünki dini şüur milli şüurla müqayisədə ilk baxışda daha çox birləşdiricilik təsiri bağışlasa da (yəni etnik kimliyi «müsəlmanlar qardaşdırlar» prinsipi içində əritməklə), mahiyyət etibarilə burada konkret nəyin nəzərdə tutulması həddən artıq mürəkkəbdir. Bu mənada, elə etmək lazımdır ki, milli və dini şüur arasında qırmızı cizgi deyilən xətlərə diqqət yetririlsin. Yəni din şüura aid məsələlər həddən artıq ideallaqdırılaraq milli şüurdan üst səviyyəyə qədər yüksəldilməsin. Buna nümunə kimi, «müsəlmanlar qardaşdırlar» prinsipini göstərə bilərik. Fikrimizcə, milli, yaxud dini şüura daha çox meyil etməsindən |