Makroiqtisodiyot fanidan ma'ruza matni doc

 
 
20.4.Erkinsuzibyuruvchivalyutakursisharoitidamakroiqtisodiysiyosat 
 
Suzibyuruvchivalyutakursisharoitidagibyudjet-soliqsiyosatisavdo, 
demak, 
to’lovbalansiuchunpul-kreditsiyosatiganisbatankattaahamiyatkasbetadi. 
Aynanbyudjet-
soliqsiyosatidantashqibalansgaerishuchunfoydalanishmaqsadgamuvofiqbo’ladi. 
Ichkibalansnita’minlashdaesapul-
kreditsiyosatidanfoydalanishbirinchiplangachiqadi. 
Pultaklifinikengaytirishfoizstavkalarinipasaytiradivaxarajatlarningoshishigao
libkeladi. 
Ma’lumkixarajatlarningortishiimportningo’sishinirag’batlantiradivasavdobalansini
yomonlashtiradi. 
To’lovbalansiningtaqchilligiyuzagakelishigafoizstavkasiningpasayishisabablikapita
lningmamlakatdanchiqibketishihamta’sirko’rsatadi. 
Lekinegiluvchanvalyutakursisharoitidataqchilliksaqlanibqolmaydi. 
Importningo’sishivakapitalningoqibketishixorijiyvalyutagatalaboshishigaolibkeladi
vamilliyvalyutaqadrsizlanadi. 
Buqadrsizlanishmamlakateksportchilariningraqobatbardoshliginikuchaytiradi. 
Oqibatdasavdobalansiyaxshilanadi. 
Eksportningortishimamlakatimizmahsulotigabo’lgantalabningo’sishinianglatadivap
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

ulmassasiningdastlabkio’sishinatijasidayuzagakelganiqtisodiyyuksalishniyanadaku
chaytiradi. 
Demak, 
pul-kreditsiyosatiichkidaromadlargabevosita 
(pultaklifiningo’sishiorqali) 
vabilvosita 
(almashinuvkursiningpasayishihamdaeksportningo’sishiorqali)  ta’sirko’rsatadi. 
Suzibyuruvchivalyutakursisharoitidadavlatxarajatlariningortishiichkivatashq
imuvozanatgaikkiyo’nalishda:  daromadorqalivafoizstavkasiorqalita’sirko’rsatadi. 
Daromadlarningortishi( 
multiplikatorsamarasiorqali) 
importniko’paytiradi, 
savdobalansiniyomonlashtiradivamilliyvalyutaningkursinipasaytiradi. 
Davlatxarajatlariningortishi, 
shuningdek, 
hukumatolayotganqarzlariniko’paytirayotganliginianglatadi, 
buesafoizstavkalariningortishigaolibkeladi. 
Yuqoriroqfoizstavkalariesaxorijdankapitaloqibkelishinirag’batlantiradi. 
Buesamilliyvalyutakursinioshiradivakapitalharakatischyotiniyaxshilaydi. 
Yakuniynatijaesakapitalningmobilligidarajasigabog’liqbo’ladi. 
Kapitalningpastmobiligisharoitidabyudjetekspansiyasidaromadorqaliko’proq
ta’sirko’rsatadi. 
Kapitalningunchako’pbo’lmaganmiqdordaoqibkelishisavdobalansiningtaqchilligini
qoplayolmaydivaoqibatdavalyutakursipasayadi. 
Shundayqilib, 
pulsiyosatiningichkidaromadgaaniqijobiyta’siridanfarqliravishdabyudjet-
soliqsiyosatikapitalningpastmobilligisharoitidaginasamaralibo’ladi.  
Xulosayasab, 
 
pulvabyudjet 
–soliqsiyosatining,   
tashqibalansnisaqlabturganholdaishlabchiqarishhajmigata’sirko’rsatishinuqtainazar
idan, nisbiysamaradorliginibaholashimizmumkin. 
Ma’lumki, 
qaydqilinganvalyutakursisharoitidaichkimonetarsiyosatamalda 
“falajlangan” 
 
bo’ladivafaqatbyudjet-soliqsiyosatiginasamaraberadi. 
Vabusamarakapitalningmobilligiortishibilanko’payibboradi. 
Suzibyuruvchivalyutakursisharoitidaichkiishlabchiqarishhajmiga,  shubhasiz, 
kapitalningmobilligiqandaybo’lishidanqat’iynazarpul-
kreditsiyosatiijobiyta’sirko’rsatadi.  
Nazarotvamuhokamauchunsavollar 
 
1. 
Ochiqiqtisodiyotdegandanimanitushunasiz? 
2. 
Kichikvakattaochiqiqtisodiyotningmohiyativafarqlarinitushuntiribberi
ng.  
3. 
Tashqimuvozanatatamasiniizohlabbering. 
4. 
Mandell-Flemingningochiqiqtisodiyotmodelinitavsiflabbering. 
5. 
Yalpidaromad,almashinuvkursivajoriyoperasiyalarbalansisaloqlaroshg
andaqandayo’zgarishiniMandell-
Flemingningochiqiqtisodiyotmodelidanfoydalanganholdatushuntiribbering.  
6. 
Nimasababdanqaydqilinganvalyutakursisharoitidapul-
kreditsiyosatiichkibalansnita’minlashdasamarabermaydi? 
7. 
Qaydqilinganvalyutakursisharoitidabyudjet-
soliqsiyosatiningichkimuvozanatnita’minlashdagisamaradorliginiizohlabbering.  
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

8. 
Suzibyuruvchivalyutakursisharoitidapul-
kreditsiyosatiqandaymaqsadlaruchunqo’llanilgandayuqorisamaraberadivanimasaba
bdan?  
9. 
Suzibyuruvchivalyutakursisharoitidabyudjet-
soliqsiyosatiningtashqimuvozanatnita’minlashgata’sirimexanizminitushuntiribberi
ng.  
10. 
Kapitalmobilliginingqaydqilinganvalyutakursisharoitidaiqtisodiysiyos
atsamaradorligigata’siriniizohlabbering.  
 
 
 
 
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com