“maliYYƏ” fənnindən mühazirə mətnləri

Sığorta  bazarının strukturu  təsisat (institusional) və ərazi aspektləri üzrə xarakterizə 
oluna bilər.  
Təsisat aspektində sığorta bazarının strukturu səhmdar, korporotiv, qarşılıqlı və dövlətin 
sığorta kompaniyaları tərəfindən təqdim olunur. Territorial (ərazi) aspekt isə regional, daxili 
(milli)  və  dünya  sığorta  bazarına  ayrılır.  Bazar  münasibətlərinin  inkişaf  etməsi  ictimai-
iqtisadi tərəqqi yolundakı ərazi sərhədlərini aradan qaldırır, inteqrasiya prosesini gücləndirir, 
milli  sığorta  bazarının  dünya  bazarına  inteqrasiya  olmasına  şərait  yaradır.  Buna  nümunə 
olaraq AŞ-sının üzv ölkələrinin yaratdıqları ümumi avropa sığorta bazarını göstərmək olar.  
Sığorta xidmətlərinə tələbat və təklifin miqyasına görə isə sığorta bazarını daxili, xarici 
və beynəlxalq sığorta bazarına ayırmaq olar.  
Konkret sığortaçılar tərəfindən təmin olunan sığorta xidmətlərinə bilavasitə tələbatı olan 
yerli bazarı daxili sığorta bazarı adlandırırlar.   
Daxili bazarın sərhədlərindən kənarda yerləşən və regionun sərhədləri xaricində bir-biri 
ilə  əlaqədar  olan  sığorta  kompaniyalarından  asılı  olan  bazarı  xarici  sığorta  bazarı 
adlandırırlar.  
Dünya sığorta bazarı dedikdə isə dünya təsərrüfatı miqyasında sığorta xidmətləri üzrə 

---

130 
 
 
 
təkliflər və onlara olan tələbat başa düşülür.  
Sahə xüsusiyyətinə görə isə bazarı şəxsi sığorta və əmlak sığorta bazarına bölürlər. Bu 
bazarlardan  hər  birini  isə  xüsusi  seqmentlərə  ayırmaq  olar  (məsələn,  bədbəxt  hadisələrdən 
sığorta bazarı, ev əmlakının sığortası bazarı və s.)  
Sığorta  bazarının  iştirakçılarının  tərkibinə  satıcılar,  alıcılar,  vasitəçilər  və  eləcə  də 
onların assosiasiyaları daxil olurlar. Satıcı kateqoriyası sığorta və yenidən sığorta ilə məşğul 
olan  kompaniyalardan  ibarətdir.  Alıcılar  isə  bu  və  ya  digər  satıcı  ilə  sığorta  müqaviləsini 
bağlayan  edən  fiziki  və  ya  hüquqi  şəxslər-sığorta  etdirən  şəxslərdir.  Alıcı  və  satıcılar 
arasındakı vasitəçilər ilə sığorta müqaviləsinin imzalanmasına yardım edən sığorta agentləri 
və sığorta brokerlərindən təşkil olunur.