“maliYYƏ” fənnindən mühazirə mətnləri

6.3.АZƏRBАYCАN RЕSPUBLIKАSININ VERGİ SİSTEMİ 
 
Vergi  sistemi  istənilən  dövlətin  ərazisində  toplanan  vergi,  rüsum,  yığım  və  digər 
məcburi ödənişlərin məcmusundan ibarətdir. Vergi sistemi eyni zamanda vergilərin quruluş 
və  tərkibini,  onların  hesablanması,  tutulması  və  ödənilməsi  qaydasını,  vergi  hüquq 
münasibətləri iştirakçılarının hüquq və məsuliyyətlərini, vergilərin nizamlanması ilə əlaqədar 
malik olduqları səlahiyyətlərini, vergi nəzarəti sistemini və digər məsələləri əhatə edir.  
İstənilən ölkənin, o cümlədən ölkəmizin vergi qanunvericiliyində əsas yeri vergi sistemi 
haqqında qanun, yaxud Vergi Məcəlləsi tutur. Azərbaycan  
Respublikasının  vergi  sistemi,  vergitutmanın  ümumi  əsasları,  vergilərin  müəyyən 
edilməsi,  ödənilməsi  və  yığılması  qaydası,  vergi  ödəyiciləri  və  dövlət  vergi  orqanlarının, 
eləcə də vergi münasibətlərinin digər iştirakçılarının vergitutma məsələləri ilə bağlı hüquq və 
vəzifələri, vergi nəzarətinin forma və metodları, vergi qanunvericiliyinin pozulmasına  görə  
vergi  ödəyicilərinin  məsuliyyəti,  dövlət  vergi  orqanlarının  vəzifəli  şəxslərinin 
hərəkətlərindən şikayət edilməsi qaydaları məhz Vergi Məcəlləsinə əsasən müəyyən edilir.   
Hər  bir  ölkədə  onun  konkret  şəraitinə,  inkişaf  səviyyəsinə  və  yaranmış  real  iqtisadi 
vəziyyətinə  uyğun  vergi  sistemi  qurulmalıdır.  Bununla  yanaşı  vergi  sistemində  ən  aktual, 
faydalı, səmərəlı prinsiplər seçilərək istifadə olunmalıdır.  
Vergi  sistemi  bir  tərəfdən  vergi  ödəyicilərinin  mənafeyini,  digər  tərəfdən  isə  dövləti 
artan gəlirlərlə təmin etməlidir. Lakin praktikada bu vəzifəyə yüksək səviyyədə nail olmaq 
mümkün  olmur.  Məhz  bu  səbəbdən  istənilən  dövlət  özünün  vergi  sistemində  tez-tez 
dəyişikliklər etmək məcburiyyətində qalır.   
Vergi Məcəlləsi ölkəmizdə vergi sisteminin qanunverici-hüquqi bazası olmaqla yanaşı, 
iqtisadiyyata  investisiya  qoyuluşu  və  sahibkarlıq  fəaliyyətinin  stimullaşdırılmasına,  ölkənin 
milli sərvətlərinin artırılmasına, vətəndaşların rifahının yüksəldilməsinə xidmət edir.Vergilər 
haqqında  qanunvericilik  elə  tərzdə    formalaşmışdır  ki,  hər  bir  kəs  hansı  vergiləri  necə,  nə 
vaxt və hansı dərəcələrlə ödəməli olduğunu dəqiq bilir .