“maliYYƏ” fənnindən mühazirə mətnləri

11.4.NAĞDSIZ HESABLAŞMALARIN TƏŞKİLİ 
  
Nağdsız hesablaşmalar aşağıdakı qaydalara əsasən aparılır:  
- bank  müştərinin  pul  vəsaitlərini  qoruyub  saxlamaq,  daxil  olmuş  məbləği  onun 
hesablaşma  hesabına  və  digər  hesaba  keçirmək,  vəsaitlərin  köçürülməsi  və  onların  nağd 
şəkildə verilməsi haqqında sərəncamları yerinə yetirmək barədə öz üzərinə öhdəlik götürür;  
- hesablaşma-hesabından   vəsait  hesab  sahibinin  sənədləşdirilmiş  sərəncamına  əsasən 
silinir;  
-müştərinin  sərəncamı  olmadan  pul  vəsaitləri  yalnız  məhkəmənin  qərarı  və 
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hallarda silinir;  
-müştərinin  hesabında  hesaba  təqdim  edilmiş  bütün  tələblərin  yerinə  yetirilməsi  üçün 
kifayət qədər pul məbləği olduqda, bu vəsaitlər müştərinin sərənjamına əsasən silinir;  
-müştərinin  hesabında  kifayət  qədər  pul  vəsaiti  olmadıqda,  müəssisənin  öhdəliklərini 
yerinə yetirmək üçün pul vəsaitləri qanunda nəzərdə tutulmuş növbəliklə silinir:  
- məhkəmələrin  təyin  etdiyi  və  icra  vərəqələri  ilə  sənədləşdirilmiş,  yəni  insanların 
həyatına  və  sağlamlağına  dəymiş  ziyanın  ödənilməsi  və  ya  aliment  alınması  üçün  pul 
vəsaitlərinin verilməsini nəzərdə tutulan məbləğlər silinir;    
- müxtəlif  səbəblərdən  işçilərin  ixtisarı  ilə  əlaqədar  işdən  çıxarma  ilə  əlaqədar  verilən 
müavinət  pulunun,  əmək  müqaviləsi,  o  cümlədən  kontrakt  üzrə  işləyənlər  əmək  haqqının, 
müxtəlif müqavilələlri üzrə mükafatların ödənilməsini nəzərdə tutan məcburi icra sənədləri 
üzrə silinmələr yerinə yetirilir;  
- əmək  müqaviləsi  üzrə  işləyənlərin  əmək  haqqının  ödənilməsi,  Sosial  Müdafiə 
Fonduna,  İcbari  Tibbi  Siğorta  fonduna  ödəmələr  üçün  pul  keçirilməsi  və  ya  verilməsini 

---

122 
 
 
 
nəzərdə  tutan  tədiyə  sənədləri  üzrə  hesablaşma-hesabında  olan  vəsaitdən  silinmələr  yerinə 
yetirilir;   
-dördüncü  növbədə  üçüncü  növbədə  nəzərdə  tutulmayan,  büdcə  və  büdcədənkənar 
fondlara  ödəmələri  nəzərdə  tutan  tədiyə  sənədləri  üzrə  cavabdeh  müəssisənin  hesabından 
silinir;   
-beşinci növbədə digər pul tələblərinin yerinə yetirilməsini nəzərdə tutan qanunvericilik 
təşkilatlarının icra sənədləri üzrə silinmələr həyata keçirilir;   
- altıncı  növbədə  təqvim  üzrə  daxil  olan  tədiyə  sənədlərinə  görə  silinmələr  yerinə 
yetirilir.   
Vəsaitin  ödəyici  ilə  alıcı  arasında  hesablaşma  forması  müqavilə  ilə  müəyyən  edilir. 
Qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikasında nağdsiz hesablaşmaların formaları ödəniş 
tapşırığı, inkasso sərəncamları, inkasso və orderlər üzrə hesablaşmalardan ibarətdir.