2. Mamalakat iqtisodiy xavfsizligini taʼminlashda oziq-ovqat xavfsizligini o‘rni.
3. Oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlashning me’zonlari va parametrlari
4. Mamlakat va hududlar oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlashga ilmiy yondashuvlar va tamoyillar
Mustaqillikning dastlabki yillaridagi qishloq xo`jaligi inqirozining sabablari:
Yer va boshqa moddiy resurslarga nisbatan davlat mulkining hukmronligi natijasida kishilarda boqimandalik ruhiyatining ustun darajada rivojlanganligi;
Ishlab chiqarishga fan-texnika yutuqlarini qo`llash va uni amalga ishirishning qiyinlashib qolganligi;
Tarmoqda mehnat resurslari haddan tashqari ko`pligi;
Texnikalarning moddiy va ma`naviy eskirganligi, yangilarini sotib olishga mablag` yetishmasligi;
Qishloq xo`jaligini rivojlantirishga moliyaviy mablag`larning yetishmasligi.
Mamlakatning oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashning quyidagi qismlarini ajratib ko’rsatish mumkin:
yetarli xavfsiz va to’yimli oziq-ovqatning doimiy mavjudligi;
aholining barcha ijtimoiy guruhlari uchun tegishli hajm va sifatli oziq-ovqat mahsulotlarining mavjudligi;
milliy oziq-ovqat tizimi va iqtisodiy mustaqilligi
ishonchlilik, ya’ni milliy oziq-ovqat tizimining mavsumiy, ob-havo va
boshqa o’zgarishlarning mamlakatning barcha hududlari aholisini oziq-ovqat bilan ta’minlash qobiliyati;
Oʻzbekistonda qishloq xoʻjaligi yalpi ichki mahsulotning qariyb 27 foizini to’g’ri keladi. Mamlakatdagi jami aholining 30 foizdan ortig‘i mazkur tarmoqda band.
Mamlakat oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Prezidenti 2018-yil 16-yanvardagi “Mamlakatning oziq-ovqat xavfsizligini yanada taʼminlash chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi Farmoni hamda Oʻzbekiston qishloq xoʻjaligini rivojlantirishning 2020-2030-yillarga moʻljallangan strategiyasi ishlab chiqilgan
Agrar siyosatning huquqiy asoslari:
Yer Kodeksi;
Mehnat Kodeksi;
Fermer xo`jaliklari to`g`risidagi qonun;
Dehqon xo`jaliklari to`g`risidagi qonun;
Qishloq xo`jaligini rivojlantirish, undagi ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarni takomillashtirish borasidagi qonunlar, farmonlar, qarorlar, me`yyoriy va qonunosti hujjatlari.
Agrar tarkib iqtisodiy elementlari:
Agrar sektorning barcha korxonalari;
Moliyalashtirish;
Mehnatni rag`batlantirish;
Daromad;
Foyda.
Agrar tarkib siyosatiga ta`sir etuvchi umumiy omillar:
Texnik rivojlanish (biologik, mexanik, tashkiliy-texnik);
Tadbirkorlikning maxsus omillari;
Qishloq xo`jaligi ishlab chiqarish omillarini o`z vaqtida ta`sir ko`rsatishini ta`minlovchi jihatlar;
Umumiy iqtisodiy rivojlanish(talab o`sishi, baho);
Siyosiy o`zgarishlar.
Oziq-ovqat xavfsizligini tadqiq qilishda mehnat resurslari komponentini ta’minlash uchun quyidagilar zarur:
O’zbekistonning 2030-yilgacha bo’lgan davrga mo’ljallangan aholining demografik o’sishini o’rgangan holda tegishli chora-tadbirlarni kiritish;
Qishloqlarda malakali ishchilarni tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirishga doir davlat mexanizmini ishlab chiqish
Hukumatlar va qishloq xo'jaligi institutlari ekinlar hosildorligini oshirish strategiyasi va tuproq unumoqligini oshirishga qaratilgan dasturlarni doimiy ishlab chiqishlari va amaliy yechim topishlari kerak
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
Foydalangan adabiyotlar:
Asosiy adabiyotlar
1. Abdug'aniyev A., Abdug'aniyev A.A. Agrar siyosat va oziq-ovqat xavfsizligi -(darslik)- T.: TDIU, 2004. - 304 bet.
2. Abdug'aniyev A., Avdug'aniyev A.A. Qishloq xo'jaligi iqtisodiyoti. Darslik. -T.: O'zbekiston yozuvchilar uyushmasi adabiyot jamg'armasi nashriyoti, 2006 yil. -288 bet.
3. Abdug'aniyev A., Abdug'aniyev A.A. - Qishloq xo'jalik iqtisodiyoti. Darslik. -T.: TDIU, 2004. - 304 bet
Internet saytlari
1. www.samqxi.uz - Samarqand qishloq xo’jalik instituti veb-sahifasi
2. www.lex.uz - O’zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi. 3. www.agro.uz - O’zbekiston Respublikasi Qishloq va Suv xo’jaligi vazirligi portali.
4. www.stat.uz - O'zbekiston Respublikasi Davlat Satistika Qo'mitasi portali
