Mamlakatimizda iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida energetikani rivojlanish istiqbollari

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 10 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
683 
w
www.oriens.uz
November 
2021
 
KPP – 4 
2012 
36×6 
1×18 N 12 t 
KPP – ND – 3
2012 
36×6 
1×18 N 12 t 
KPP – ND – 2
3273 
60×5 
1×18 N 12 t 
KPP – 1 Chiqish qismi
1191 
50×4 
12×1 MF 
KPP – ND – 1 Kirish qismi
3908 
50×4 
12×1 MF 
Ekonomayzer
11500 
32×5 
St 20 
RVP issiq yuzasi 
155712 
8,48 
St 20 
RVP sovuq yuzasi 
46896 
4,36 
St 20 
Yuqoridagi hisoblar va ma’lumotlar tahlili natijasidan quyidagi xulosaga kelsa 
bo‘ladi. 
Kanalda nominal sath, (369,7 m) suv olinganda ham, nasoslar loyihaviy zavod 
ko‘rsatkichlari, sarf va bosimni bera olmaydi (soplo oldida).
19080 m
3
/s sarf va 18 m suv ustuni bosimi bilan № 1 nasosi loyihaviy (-2
0
) 
burchakda 11,8 - 12,4 m
3
/s va 10,2 - 10,6 m suv ustuni ko‘rsatkichiga ega bo‘ldi. 
Quvurlarda kuchli bosim pulsatsiyasi kuzatildi. Bu nasos ishchi g‘ildiragining 
yemirilishiga olib kelishi mumkin. Eltuvchi kanalning suv sarfi nasos ish rejimiga 
sezilarli ta’sir qiladi. Bosim va sarf oshadi; vibratsiya kamayadi. Agar suv sathi 25 
sm ga oshirilsa, nasos suv sarfi 1,1 ming m
3
/s ga va bosimi 0,07 kgs/sm
2
ga oshdi. 
Nasosning vibratsion holati ham nasos kuragi burchagi holatiga bog‘liq. Ya’ni nasos 
ishchi kuragi burchagi oshishi bilan, nasos vibratsiyasi sezilarli ravishda o‘sdi. 
Nasosni ishlash jarayonida uning kavitatsion zahirasi holatiga doim e’tibor berish 
kerak. 
XULOSA 
To‘rtta SQNS nasoslarining haqiqiy suv sarfi 45000 - 65000 m
3
/s ni tashkil etdi. 
Bundan ko‘rinyaptiki bu holda blokka suv yetishmaydi. Buning oldini olish uchun 
avankameraga birdaniga yetishmaydigan suvni “Issiq aralash quyilishi” yo‘li orqali 
tashlanadi. Buning natijasida suvni sachratish tizimining sovitish foydali ish 
koeffitsiyenti kamayadi va blokka yaxshi sovimagan suv haydaladi. Shunday holda 
zahira sovitish tizimi nasoslari yetishmovchiligini sezilib qoladi. Agarda birorta nasos 
ishdan chiqib qolsa bu hol yanada bilinib qoladi (buning oqibatida blok quvvati bir 
necha 10 MVtga tushishi mumkin). Barcha montaj qilingan nasoslar ichida № 1 
nasosi o‘zining yaxshi vibratsion ko‘rsatkichlari bilan ajralib turadi. Boshqalaridan 
farqli ravishda SQNS № 1 nasosida quyidagi ishlar bajarilgan. Nasoslar purkovchi 
soplolari diametrini loyihaviy miqdorda 75 mm gacha kattartirish kerak. Nasoslar 
purkash qismida bosimni tinchlantiruvchi reshotkalar o‘rnatish zarur. 

---