17.4. Ekologiyaliq talim-tarbiyani Orta arnawli ham Joqari
oqiw orinlarinda alip bariw joliari
Turli oqiw orinlan ham kolledjlerde tayarlanatugin jas
professional-texnik qanigelerdin ekologiyaliq bilimin asmw, turli
tarawlarda xizmet etetugin jumisshi-xizmetkerlerde tabiyat ham
onnan paydalaniw, qorshagan ortaliqqa hurmet-itibar menen
qaraw, paydalamp atirgan asbap - uskene, texnikadan tabiyat
bayliqlarma ziyan keltirmeytugin darejede paydalaniwda jaslardi
uyretiw - ekologiyaliq talim-tarbiyamn tiykan esaplanadi.
Bunday maqsetke erisiw bansinda tomendegi jumislar
isleniwi kerek:
1. Oqiw ormlan ham kolledjler oqiw rejeleri, dasturleri,
tarbiya islerine «Qorshagan ortaliqti qorgaw» ham «Ekologiya
tiykarlan» temalarm kiritiw, joqari kurslarda tabiyat ham tabiyiy
bayliqlardan paydalaniw bansmdagi sabaqlardi kobeytip banw;
2. Ekologiyaliq talim - tarbiyaga baylamsli oqiw reje hamde
dasturlerdi oqiw onnlari, kolledjlerdin qanigeler tayarlaw
basqishina qarap duziw kerek. Maselen, samolyot onlaw, aziq-
awqat, geologiya ham gidrogeologiya, sawda, mashina onlaw,
awil xojaligi, metodikaliq qollanbalar jaratilgan bolip, olarda har
bir qanigeliktin tabiyatqa unamsiz tasir etiwi ham qanday jollar
menen qorshagan ortaliqti saqlaw mumkinligi siyaqli mashqalalar
oz juwmagin tapqan boliwi kerek;
486
3. Tabiyatti qorgaw ham ekologiyaga baylamsli jana oqiw
rejeleri, dasturleri, oqiw qollanbalarinm basqa sabaqlar qatarma
kiritiwi jas qanigelerdin qabiletin asiradi ham keleshekte joqari
bilimli texnik - injener - pedagog - ekologlar tayarlawga imkan
beredi;
4. Turli
karxanalarda xizmet
etip
atirgan jumisshi-
xizmetkerlerdi qayta tayarlaw joli menen, olarda tabiyat ham
tabiyiy bayhqlardan aqilga muwapiq paydalamwga shaqiradi.
Bunday maqset belgili bir ekologiyaliq talim-tarbiya dasturi ham
metodikaliq qollanbalar tiykarmda amelge asinladi.
5. Oqiw ormlan, kolledjler talabalanna qorshagan ortaliq
mashqalalanna baylamsli ekologiyaliq talim-tarbiya beriwde
basqa sh61kemlerdin tajiriybe, talaplarm uyreniw, amawli
ekologiyaliq basqish kozde tutilgan kurs, diplom ham proekt
islerin tapsinw, olardin natiyjelerin putkil xaliqqa jetkiziw,
talabalardi xoshametlew kerek boladi.
Ekologiyaliq talim-tarbiya joqan oqiw ormlannda janadan
duzilgen oqiw rejeleri, amawli dasturler ham metodikaliq
usimslar tiykarmda alip banliwi, bul haqqmda biologiyaliq ham
biologiyaliq emes panler ortasmdagi turaqli uzliksiz baylamslar
tiykarmda sabaqlar otilip, tabiyat ham onm bayhqlann qorgawda,
joqari bilimli qanigeler tayarlaniwi shart.
Sonday maqsetlerge erisiw ushm oqiw onnlan, joqan
mekteplcr ushm amawli, kop qirli quramali oqiw rejesi, dasturi
islep shigilip, olarda qorshagan ortaliqti qorgaw haqqmda alip
banlatugin ekologiyaliq talim - tarbiya islerin amelge asinw
rejeleri hamde joqan bilimli ekolog metodistler, ekolog-
pedagoglar tayarlawdin waziypalan ham oz ornm tapqan boliwi
kerek.
Ekologiyaliq talim-tarbiya algan qanigelerde qorshagan
ortaliqtin duziliwi, onda bolip atirgan waqiyalar, ekologiyaliq
ozgerisler hamde xaliq xojaligimn turli tarmaqlarman shigip
atirgan artiqsha qaldiqlarm qayta islew joli menen ziyanli zatlar
kolemin azaytiw, tabiyatti saqlaw haqqmdagi tajiriybelerdi
uhwmalastinw ham basqa jerlerge de tarqatiw, tabiyiy
bayhqlardan paydalamwda lsirapgershilikke jol qoymashq,
487
qorshagan ortaliqti qorgawdi joqari darejede alip banwda xaliqti
qarata biliw sheberligi boliwi kerek.
Dostları ilə paylaş: |