Ma’rupov akmaljon akbarovich genetika fanidan maxsus qo`llanma farg’ona-2016



Yüklə 0,9 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə22/25
tarix20.11.2023
ölçüsü0,9 Mb.
#162103
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25
GENETIKADAN KITOB

 
bu yerda: 
X
 -
morganida o'lchamidagi genlar orasidagi masofa; 
 
a
 - 
xromosomalarida chalkashuv bo'lgan birinchi guruh duragaylari soni;



xromosomalarida chalkashuv bo'lgan ikkinchi guruh duragaylari soni; 
n
 – 
shu tajribadagi duragaylarning soni. 
1
. Pomidor o`simligida shoxlarining uzunligi bilan 
mevasining shaklini ifodalovchi genlar birikkan 
bo‘lib, bir xromosomada joylashgan. Seleksioner 
uzun poyali (
H
) va yumaloq mevali
 
(
P
)
 
gomozigota pomidor bilan kalta poyali (
h
)
 
va 
noksimon mevali (
p
)
 
pomidorni chatishtirib, F
1
 
da 
110 ta, F

da 1200 ta o`simlik yetishtirgan bo`lsa:
a) F

da uzun poyali va yumaloq mevasi 
qancha? b) F

da necha xil gameta xosil 
bo`ladi? v) F

da necha xil genotipik 
sinf yuzaga keladi? g) F
2
 
da necha usimlik kalta 
poyali noksimon mevali bo`ladi? 
 
2
. Xitoy primulasi gulining ustunchasi va 
og’izchasi rangini belgilovchi genlar bitta 
xromosomada joylashgan. Gul ustunchasining 
qisqaligi (
L
) dominant, uzunligi (
l
) retsessiv, 
ustuncha og’izchasining yashil rangi (
Rs
) kizil rangi 
(
rs
) ustidan dominantlik qiladi. Tajribada 
ustunchasi qisqa gomozigota, og’izchasi qizil 
bo`lgan o`simlik uzun ustunchali yashil 
og’izchali o`simlik bilan chatishtirilib, F
1
da 1000 
ta, F
2
 
da 990 ta duragay olingan:
a) F

da necha xil gameta xosil bo`ladi? b) F
2
 
da 
nechta usimlik qisqa ustunchali va yashil og’izchali
bo`ladi? v) F

da necha xil genotip xosil bo`ladi. 
3
. Drozofila meva pashshasida tananing qora rangi 
(b), qanotning kaltaligi (υg)
 
retsessiv, tananing 
kulrangi (b
+
)
 
va kanotning normalligi (υg
+
)

dominant belgi xisoblanadi. Kulrang tanali normal 
qanotli gomozigota urg’ochi drozofila, qora 
tanali, kalta qanotli erkak drozofila bilan 
chatishtirilgan. F

dagi drozofilalarning 269 tasi 
kulrang tanali, normal sanotli, 87 tasi qora tanali, 


Ma’rupov Akmaljon Akbarovich 
kalta qanotli bo`lgan. Ota-onaning F
1
 
va F
2
 
duragaylarning getotipini aniqlang? 
4
. Makkajo`xori donining tekisligi, burishganligi 
ustidan, rangliligi rangsizligi ustidan dominantlik 
qiladi. Makkajo`xorining doni tekis va rangli navi 
doni burishgan va rangsiz navi bilan chatishtirilib, 
F

da 4152 ta doni tekis va rangi, 149 ta doni 
burishgan va rangli, 152 ta doni tekis va rangsiz, 
4163 ta doni burishgan va rangsiz formalar olingan. 
Genlar orasidagi masofani aniqlang? 
5
. Odamda katarakta (ko`z gavharining 
xiralanishi) va polidaktiliya (olti barmoklilik) 
genlari xromosomada bir-biriga yaqin joylashib, 
krossingover xosil etmaydigan dominant genlarga 
bog’liq.
Ota normal, ona ikki belgi bo`yicha geterozigota 
va onadagi kamchiliklar faqat ona avlodidan 
o`tgan bo`lsa, oilada mazkur belgilar bo`yicha 
qanday farzand kutish mumkin? 
6
. Odamda rezus faktor va eritrotsitlarni belgilovchi 
genlar birikkan xolda 3-morganid uzoqlikda 
joylashgan. Musbat rezus faktor va 
eritrotsitlarning elliptotsitozi(eritrotsitlarning 
oval shaklda bo`lishi) dominant genlar orqali 
beriladi. Agar ota-onaning biri ikki belgi 
bo`yicha geterozigota xolatda (bu belgilardan 
birini otadan, ikkinchisi onadan olgan), 
ikkinchisining rezus faktori manfiy, eritrotsitlari 
normal bo`lsa, shu oilada tug’ilgan farzandlarning 
genotipibilan fenotipi qanday bo`ladi? 
7.
Ko`zi oq (ω), tanasi vilkasimots tuklangan (f) 
erkak drozofila pashshasi fenotip bo`yicha o`xshash 
2 ta digeterozigota urg’ochi forma bilan 
chatishtirilganda xar xil natija olingan: 
a) xar ikki tajribadagi ota-ona organizmlarning 
genotipini aniqlang; b) krossingover protsentami 
toping;
v) olingan natijaga qarab xromosomada genlarning 
joylanish tartibini aniqlang. 
8.
Makkajo`xorining doni rangli, endospermi tekis 
formasi bilan doni rangsiz, endospermi burishgan 
formasi chatishtirilganda naslda 4032 ta doni rangli, 
endospermi tekis, 4035 ta doni rangsiz, endospermi 
burishgan, 144 ta doni rangli, endospermi burishgan, 
151 ta doni rangsiz, endospermi tekis forma olingan. 
Ota-onaning genogipini, F

dagi krossingover foizini 
aniqlang? 
9.
Xidli no`xat gulining rangli va barg qo`ltig’ida
„mo`ylovchalar" bo`lishini ta’minlovchi genlari bir 
xromosomada joylashgan bo`lib, birikkan xolda 
nasldan-naslga o`tadi. Guli qizil, barg 
qo`ltig’ida „mo`ylovchalari" bor(RRTT) 
formasini guli pushti, barg qo`ltig’ida 
„mo`ylovchalari" yo`q (rrtt)
 
formasi bilan 
chatishtirib, 80 ta o`simlik olingan. Ular retsessiv 
belgili hidli no`xat bilan qayta chatishtirilib, F

da 
1200 ta o`simlik olingan: a) F

 
necha xil gameta
xosil qiladi? b) F
b
 
o`simliklardan nechtasining 
guli pushti, nechtasida barg qoltig’ida 
„mo`ylovchalar” bo`lmaydi? v) F
b
 
o`simliklardan 
nechtasining guli qizil, barg qo`ltigida 
„mo`ylovchalar" bo`ladi?
g) F
b
 
necha xil genotipga ega? d) F
b
 
necha xil 
fenotipga ega? 

Yüklə 0,9 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin