Maxsuslashtirilgan kompyuterlar ma’lum darajadagi tor doiradagi masalalarni yechish uchun yoki qatiy gurux funksiyalarni joriy etishga mo‘ljallangan. Kompyuterni bunday tor yo‘naltirilishi ularning tarkibini aniq maxsuslashtirishga imkon beradi, ishlashining yuqori unumdorligini va ishonchliligini saqlagan xolda ularning murakkabligini va narxini jiddiy kamaytirish mumkun. Maxsuslashtirilgan kompyuterlarga quydagilarni kiritish mumkun, masalan, maxsus vazifalar uchun dasturlanuvchi mikroprotsessorlar; aloxida murakkab bo‘lmagan texnik qurilmalarni va jaroyonlarni boshqarishning mantiqiy vazifasini bajaruvchi adapter va kontrollerlar; xisoblash tizimlarining qismlarini moslovchi va ulovchi qurilmalar.
O‘lchami va xisoblash quvvati bo‘yicha kompyuterlarni quyidagi guruxlarga bo‘lish mumkun:
O‘lchami va xisoblash quvvati bo‘yicha kompyuterlarni quyidagi guruxlarga bo‘lish mumkun:
juda katta (supperkompyuterlar);
katta;
kichik;
juda kichik (mikrokompyuterlar).
Yuqori parallelli KPXT bir necha turlardan iborat:
1.Magistralli (konveyerli) KPXT, ularda protsessorlar ishlov beriladigan axborotlar oqimi bilan bir vaqtning o‘zida turli operatsiyalarni bajaradilar. Bunday KPXT larni turlarga ajratish bo‘yicha qabul qilingan tamoiliga asosan, ular ko‘pmarttali oqimli buyuruq va bir martta oqimli axborot tizimlariga.
2.Vektorli KPXT, ularda barcha protsessorlar bir vaqtning o‘zida turli axborotlar bilan bitta buyuruqni bajaradilar – bir martali buyuruq oqimi ko‘p martali axborotlar oqimi bilan.
3.Matritsali KPXT, ularda mikroprotsessorlar bir vaqtning o‘zida ishlov berilishi kerak bo‘lgan ketma-ket axborotlar oqimi bilan turli operatsiyalar bajaradilar – ko‘p marttali buyuruqlar oqimi ko‘p martali axborotlar oqimi.
