Ma’ruza mantlari

10-MA’RUZA
Elektr payvandlash ishlaridan texnika xavfsizligi
Reja:

1. 
   Umumiy talablar
   
2. 
   Payvandlash ishlari olib boriladigan hududlar
   
3. 
   Ishni tashkil etish
   
4. 
   Payvandlashda texnika xavfsizligi
   

Elekter payvandlash ishlari maxsus uchastka yoki elektro payvandlash sexlarda qo`llanishi mumkun bu sex va uchastka yong`inga qarshi va sanitar normalarga jovob berishi shart.

1. 
   Ko`p qismli binolar payvandlash ishlari olib borilmaydigan bo`lsahavo oqimi boshqa sexlarga o`tmasligini oldini olish shart.
   
2. 
   Payvandlah sexlarida ishlash sharoitida buyimlarni tashish, olib kerish uchun yulakchalar ajralgan bo`lishi kerak. Bu yulakcha kamida 1 m dan kata bo`lishi kerak.
   
3. 
   Ko`plab payvandlash sexlari binolarda joylashgan , bu sexlarni havo almashishi uchun yerda turib ochib yopiladigan mexanizm sex havosini almashtirib to`rishi kerak.
   
4. 
   Kichik buyimlarga ishlaydigan payvandlashda sexda maxsus kabinalar bo`lishi kerak ularning balandligi kamida 2 m dan past bo`lmasligi kerak.
   
5. 
   Payvandlab-yig`uv sexlarida katta detallar yig`ilgan paytda maxsus moslamalar va transportirovka qiluvchi qurilmalar bo`lishi lozim.
   
6. 
   Xuddi binolardagidak bo`lganday ochiq uchastkalarda ham davlat organlari sanitariya va yong`in xafsizligi qoidalariga mos ravishda tuzilishi kerak.
   
7. 
   Tashqrida ishlayotganlarga ta`sir ko`rsatmasligi uchun payvandlash joyida shitlar hafsizlik setkalari bo`lishi shart. Shitlar va setkalar o`gir bo`lmasligi va kuchirilganda qiyinchilik ko`rsatmasligi kerak.
   
8. 
   Payvandlashdagi shitlar va setkalar 3 tomonda himoyalangan bo`lishi shart va tez kuchuvchan bo`lishi shart (texnalogik prossesga qarladi.)
   
9. 
   Kichik detallarga ishlov berishda kabinalarda yetarlicha maydon bo`lishi shart chunki detallarni , konduktorni elektr payvandlash mashinasini quyish va ko`cherish uchun.
   
10. 
    Payvandlovchi uchun ochiq maydon 3-4 m², detalni mahkamlash va olish uchun maydon 2 m² bo`lishi shart.
    
11. 
    Shetlarga ultrabinafsha nurlardan saqlas uchun qora shetlarni rangli ranglar surtish kerak bu ultrabinafsha nurlardan saqlaydi.
    
12. 
    Ikki kishilik kabinalarda ishlash mumkun bunda payvandlovchi ishchilar orasida shit bo`lishi shart.
    
13. 
    O`tirib payvandlash joylarida o`rindiqning joylashishi qulay bo`lishi shart.
    
14. 
    Ochiq uchastkalarda ishlaganda uchastkani ustida yomg`irdan qordan himoyalovchi navestlar bo`lishi shart.
    
15. 
    20 kgdan ortiq bo`lgan buyumlarga ishlov berilganda uchastkada uni ko`tarish uchun kutargichlar bo`lishi shart.
    
16. 
    Havoda ishlash uchun maxsus lyulkalar bo`lishi shart, lyulkalar davlat standartlari buyicha tuzilishiga kerak.
    
17. 
    Havoda ishlayotgan paytida payvandlash shlaklari uchishini va har xil detallarni payvandlovchining ish joyiga tushmasligi uchun himoya vositasi bo`lishi shart.
    
18. 
    Payvandlash ishlari olib boriladigan jolarda yong`inga havfli bo`lgan narsalar saqlash taqiqlanadi ular benzin, ateston, spirt, va boshqalar)
    
19. 
    Payvandlab yig`ish sexlarida sexdagi qishgi harorat 16 C° dan past bo`lishi mumkun emas.
    
20. 
    Loyihalaniyotgan payvandlash sexida dushivoy. Razdivalka. Yuvinish, ovqatlanish xonasi va boshqa xonalar sanitar qoidalarga javob berishi shart.
    
21. 
    Payvandlash sexlarini yoritish sestimasi kombinatsiyonli yoki yagona yoritish tizimi bo`lishi shart. Yoriqlik 150 lk dan kam bo`lmasligi shart. Kranlar utishi mumkun bo`lgan joylarda qo`shimcha yoritish tizimi bo`lishi shart.
    
22. 
    Asosiy utish joylarida qo`shimcha yorug`lik tizimi bo`lishi shart u elektir toki kelmay qolganda qo`shiladi bu odamlarni xavf xatarsiz o`tishga yordam beradi bu yoru`lik 0.3 lk dank am bo`lmasligi kerak
    
23. 
    Har doim ishlash joydagi quvvat 32 vt dank o`p bulmasligi va kuchirib yurishdagi yoritish tizimi 12 vt dan oshmasligi kerak.
    
24. 
    Kuchirib o`tqaziladigan lampalar ko`zni olmasligi uchun ular maxsus kolpaklardan foydalanish lozim.
    
25. 
    Yorug`likni taminlovchi fanarlarni oyiga 3 marta tozalab yurilishi lozim. Moslamalar va uskunalardagi yoritish moslamasi oyiga 2 marta.
    
26. 
    Elikter dugani hosil qilish faqat payvandlash generator, payvandlash transformaterlardan foydalanish lozim.
    
27. 
    Elekter moslamalar va elekter uskunalarni ishlatishda elekter hafsizlik qoidalariga va texnika xafsizlik qoidalariga rioya qilish lozim.
    
28. 
    Hamma elektrek agregatlarni quvvati elekter tarmoqiga ulaganda 500 v dan oshmaslik kerak.
    
29. 
    Elektra payvandlshni ishlatishda tokni o`cherg`ich bo`lishi shart.
    
30. 
    Agregatlarni tarmoqga o`lash payvandlovchi tamonidan o`las va tarmoqni tuzatish taqiqlanadi. Bu ishlarni elektromantyor qiladi.