Bipolyar tranzistorning statik chiqish xarakteristikalari. Chiqish xarakteristikasi deb kirish tokining berilgan, o‘zgarmas qiymatlarida chiqish toki bilan chiqish kuchlanishi orasidagi bog‘liqlikka aytiladi.
UB sxema. UB ulangan sxemada chiqish toki bo‘lib IK, chiqish kuchlanishi bo‘lib UKB, kirish toki bo‘lib esa, emitter toki IE xizmat qiladi. Shuning uchun UB ulangan sxemaning chiqish xarakteristikalar oilasi emitter toki IEning belgilangan qiymatlarida IK=f(UKB)bog‘lanishdan iborat bo‘ladi.
Chiqish xarakteristikasi (4) tenglama bilan ifodalanadi. Aktiv rejimda xarakteristikalar bilan tanishamiz. n-r -n tuzilmali BTlar uchun aktiv rejim faqat UEB>0 va UKB>0 bo‘lgandagina amalga oshadi. IE=0 bo‘lganda KO‘ning kollektor-baza zanjiri bo‘ylab oquvchi IK0 teskari toki chiqish xarakteristikani tashkil etadi.
IE qiymati ortishi bilan chiqish xarakteristikalar yuqoriga siljiydi. Erli effekti e’tiborga olinmaganda tok uzatish koeffitsiyenti ni o‘zgarmas, UKB ga bog‘liq emas va chiqish xarakteristikalarni gorizontal deb hisoblash mumkin. UB ulangan sxemada rekombinatsiya hisobiga yo‘qotishlar kamaygani uchun aslida asta-sekin ortib boradi. Odatda, chiqish xarakteristika-larning gorizontal chiziqlardan farqi deyarli sezilmaydi. Aktiv rejimning boshlang‘ich sohasidagi keskin, lekin qiymati bo‘yicha katta bo‘lmagan ortishi UKB=0 bo‘lganda KO‘ teskari tokining noldan maksimal IK0 qiymatgacha o‘zgarishi bilan bog‘liq.
Agar UKB kuchlanish ishorasi teskarisiga o‘zgartirilsa, KO‘ to‘g‘ri siljitilgan bo‘lib qoladi va tranzistor to‘yinish rejimga o‘tadi. Bunda (4) tenglama to‘yinish rejimi uchun quyidagi ko‘rinishda yoziladi:
(5)
To‘yinish rejimida UKB ortishi bilan emitter toki o‘zgarishsiz qolgan holda, kollektor toki kollektordan injeksiya sodir bo‘lishi hisobiga kamayadi. UKB=0,4÷0,6 V bo‘lganda amalda KO‘ ochiladi. Shu sababdan UKB≠0 bo‘lganda IK tokning sezilarli kamayishi boshlanadi.
To‘yinish rejimida tranzistorning chiqish xarakteristikalari 7-a rasmda ikkinchi kvadrantda keltirilgan.
